Brabantse Wal breder bekijken Reimerswaal frustreert landschapspark Willem de Weert Het is een bekend landschap voor iedereen die Zeeland verlaat. Op de grens met Brabant verheft het landschap zich als een bult. Dit is de Brabantse Wal. De polders zijn ten einde, hier begint het zandlandschap, een andere wereld. Een bedreigde wereld, ook door plannen uit Zeeland. Op de rand van Brabant ligt, tegen 0 Zeeland aan, een bijzonder gebied. Het strekt zich uit van Steenbergen langs Bergen op Zoom en Woensdrecht naar de grens met België: de Brabantse Wal. In ruime zin wordt de over gang bedoeld van de hoge zandgronden naar de lager gelegen zeekleipolders en in enge zin de steilrand die deze overgang markeert. De steilrand is door zijn hoogte - bij Woensdrecht tot 20 meter boven N.A.P. - een opvallend element in het landschap, zoals te zien is vanaf de A 58 en vanuit de trein richting Bergen op Zoom. Overgangen Geologische processen hebben ertoe geleid dat op korte afstand van elkaar geheel ver schillende typen landschap zijn ontstaan met een waardevolle natuur. De Brabantse Wal is niet alleen een overgang van hoog naar laag. De Wal vormt ook de overgang van zand naar klei, van droge naar natte gronden en van zoet naar zout water. Al heeft de laatste overgang aan kracht inge boet omdat door de aanleg van de Markiezaatskade (1983) het Verdronken Land van het Markiezaat van Bergen op Zoom van de Oosterschelde werd afgesne den. Daarmee gingen in een klap een paar duizend hectare slikken en schorren verlo ren. Het gebied achter de kade kreeg maar voor een deel de bestemming natuur terug: het Markiezaatsmeer. De rest werd opge spoten als stadsuitbreiding voor Bergen op Zoom. Het Markiezaatsmeer is nu aan het verzoeten. Toen ook de Hendracht tussen Tholen en West-Brabant van de Ooster schelde werd afgesloten en het Zoommeer vormde (1987), verminderde de invloed van het zoute milieu nog verder. Opvallend is dat veel inwoners van West-Brabant het contact met het zoute water missen en nu langs de Oesterdam en op Tholen recreë ren. Natuur Voor de liefhebber van wilde planten vormt de Wal een eldorado. In de polder treft hij heel andere soorten aan dan in de bossen en op de hei. Zandgebonden planten, klei- gebonden planten, zoetwaterplanten, plan ten die in brak water wortelen, allemaal komen ze voor, waaronder zeldzame. Ook de vogelrijkdom is enorm. Ook hier geldt dat de watervlakten en kreekresten in het westen, heel andere vogels trekken dan het bosgebied in het oosten. En wat voor plan ten en vogels geldt, telt ook voor insecten, reptielen, amfibieën en zoogdieren. Het nationale belang van de Brabantse Wal blijkt uit het feit dat de bossen en landgoe deren op het hoge deel onder de Natuurbeschermingswet vallen en in het Natuurbeleidsplan (1990) als onderdeel van de ruggengraat van de Nederlandse natuur gezien worden. Ook internationaal wordt het belang als natuurgebied erkend: het Markiezaatsmeer is in de lijst van inter nationale wedands opgenomen. Het Zoommeer en de bossen op het hoge deel van de Wal vallen onder de Europse Vogelrichtlijn die bedoeld is voor de instandhouding van alle in het wild levende vogels in de Europese Unie. Het deel van de Wal dat grenst aan de Kalmthoutse Heide is opgenomen in een grensover schrijdend natuurpark in oprichting. De polders op de grens met Zeeland en België krijgen een plaats in een landschapspark in oprichting maar daarover later meer. POLDER HOGE GRONDEN GRONDEN /XXX^^XXX i 6. KLADDE s BELGIE STEILRAND VAN DE Bl\ START WANDELINGEN i POLDERGRONDEN (KLI) HOGE GRONDEN (ZANI WATER BEDRIJVENTERREIN Polders In het kader van het Natuurbeleidpslan zijn Brabants Landschap, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer bezig met name aan de voet van de Wal gronden te verwerven. Delen van de polders zijn als natuurontwik kelingsgebied (voor)bestemd. Aangekochte landbouwgrond krijgt een extensief beheer, wordt omgezet in nat weiland of natuur. Ook in de polders die wat verder van de steilrand afliggen, kunnen boeren vrijwillig 6 WANTIJ oktober'99

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 1999 | | pagina 6