De open ruimte van het
polderlandschap aan de
voet van de Brabantse
Wal moet behouden
blijven.
Foto: Stichting
De Brabantse Wal.
Ï(G
:cht-
RHEIDE
hfecht
lf\BANTSE WAL
t/m 6
Kaart:
Ligging van de Brabantse
Wal en het geplande
bedrijvencentrum in
Reimerswaal.
een steentje aan natuurontwikkeling bijdra
gen. Het voorstel is om daar landbouwers
een tegemoetkoming te geven als ze de ran
den van hun akkers natuurvriendelijk behe
ren. Maar voor deze polders zijn ook ande
re bestemmingen bedacht: nieuwe bedrij
venterreinen bijvoorbeeld, voor Bergen op
Zoom en Reimerswaal en een tracé voor
een nieuwe goederenspoorlijn naar het
Antwerpse havengebied.
Cultuurlandschap
Naast de overgang in natuurlandschap, is
de Brabantse Wal ook een overgang in cul
tuurlandschap. "Beneden liggen de polders
met hun kleiige ondergrond. De wegen zijn
recht, de percelen hoekig. Hier regeert de
orde en de regelmaat van het calvinisme.
Na de klim van soms meer dan tien meter
begint het andere Nederland. De reiziger is
op het zand van Noord-Brabant, in het
katholieke deel van Nederland. Het land
schap is wat rommeliger en gevarieerder.
Êr staat veel bos, afgewisseld niet kleine
akkers, de wegen kronkelen noteert jour
nalist M. van den Broek in 1991 in de
Volkskrant.
De PZC berichtte afgelopen zomer over een
onderzoek naar hoe Zeeuwen het land
schap in hun provincie ervaren.
Opmerkelijk is dat, naast het mooie land
schap in eigen provincie, ook de abrupte
overgang van de delta in Zuid-Beveland
naar Brabant hoog gewaardeerd wordt. "Dit
landschap is uniek voor Nederland." De
onderzoekers bevelen aan het gebied te
vrijwaren van woningbouw en verdere
industriële ontwikkeling. Steeds meer
wordt in Nederland het pleidooi voor het
behoud van de open ruimte gehoord. Open
ruimte is een niet weg te denken onderdeel
van het Nederlandse landschap. Generaties
schrijvers, dichters en schilders lieten zich
erdoor inspireren. Toch is de voor
Nederland zo karakteristieke open ruimte
in razend tempo aan het verdwijnen. Elke
stad en elk dorp wil zijn eigen uitbreidings
wijk, bedrijventerrein en rondweg. Ook op**
de Brabantse Wal. Hier speelt het probleem
van de begrenzing van het gebied. Soms
zien gemeenten zoals Bergen op Zoom en
Reimerswaal een polder liever niet tot dit
prachtige landschap gerekend omdat het
expansie belemmert. Op de cultuur-histori
sche waardenkaart van de provincie Noord-
Brabant wordt de Brabantse Wal overigens
als "gebied van topkwaliteit" aangemerkt,
met name om de prachtige zichtlijnen van
uit en naar de open polder.
Plannenmakers
De ligging in de "gouden delta" de econo
mische as Rotterdam-Antwerpen, veroor
zaakt een voortdurende stortvloed van
plannen van megalomane haven- en indus
trieplannen in de jaren zestig tot de moge
lijke aanleg van een goederenspoorlijn in
de nabije toekomst. Het gebied ligt continu
in de vuurlinie van de plannenmakers. In
Zeeland vormt de gemeente Reimerswaal
een niet opdrogende bron van telkens weer
nieuwe ideeën, van een racecircuit in het
verleden tot een multimodaal, vooral op
logistiek gericht, bedrijventerrein tussen
het Schelde-Rijnkanaal en de A-4 nu.
Op het symposium "Brabantse Wal breder
bekijken" op 27 augustus 1999 in
Ossendrecht, waaraan tal van overheids- en
maatschappelijke organisaties deelnamen,
was Reimerswaal de grote afwezige. De
gemeente Woensdrecht deed zijn beklag
dat Reimerswaal de ontwikkeling van een
landschapspark aan de voet van de
Brabantse Wal frustreert.
Het landschapspark is een grens
overschrijdend project van de
gemeenten Antwerpen en
Stabroek in België en Woens
drecht en Reimerswaal. Het moet
de definitieve noordelijke begren
zing vormen van het Antwerpse
haven- en industriegebied. In het
park zouden de polders aan
Nederlandse zijde hun functie van
open ruimte behouden en de
bestemmingen landbouw, natuur
en extensieve recreatie krijgen,
passend bij het landschap van de
Brabantse Wal. Reimerswaal wil
echter de mogelijkheid van een
bedrijventerrein openhouden en
frustreert daarmee voorlopig de
verdere ontwikkeling van het
park
Ontdek de Brabantse Wal zelf
Natuur- en milieuverenigingen en heem
kundekringen in Woensdrecht en Bergen
op Zoom hebben een stichting in het leven
geroepen om de Brabantse Wal als uniek
landschap te beschermen. Ze hebben langs
de steilrand zes wandelroutes uitgezet die
in een gids met achtergrondinformatie
beschreven worden. De plaatselijke VVV
heeft een fiets- en afstaproute over de
Brabantse Wal uitgezet die in een folder
beschreven wordt.
De wandelgids is voor f 7,50 en de fiets
route voor f 2,- bij de VVV Bergen op
Zoom en Woensdrecht verkrijgbaar.
Willem cle Weert is eindredacteur van Wantij en voorzit
ter van Stichting De Brabantse Wal.
7 WANTIJ oktober'99
