Redt de Kaloot
Handhaving
Rotterdamse, Antwerpse en Zeeuwse havenbaronnen heb-
ben de handen ineengeslagen. Onlangs lanceerden jzij 'j -jg/gr
plannen voor de aanleg van een containerter
de Westerschelde, aan de rand van het Sloegebied. Nu
vind je daar nog het enige strand van Zuid-Beveland: De
nunal Iangs,*mf-i^ V t- TC 'j* -
.r -
Kaloot. Straks ligt hier misschien een kade waar zo'n 2
miljoen containers per jaar worden overgeslagen.
Lokale milieuverenigingen zijn niet geluk
kig met de expansiedrift van de havens.
Zij wijzen onder andere op het grote geo
logische belang van het gebied: er worden
veel fossielen gevonden. Daarbij komt dat
de locatie van de haven in een gebied ligt
dat van betekenis is voor vogels.
Vogelrichtlijn
Onlangs heeft de bescherming van de
Westerschelde een Europees tintje gekre
gen. De EU-Vogelrichtlijn verplicht de lid
staten van de EU bedreigde vogelsoorten
in stand te houden, onder andere door
het aanwijzen van beschermingszones. In
2000 zijn alle delen van de Westerschelde
die minder dan 10 meter diep zijn als
zodanig aangewezen. De containertermi-
nal is geprojecteerd in zo'n gebied.
Effecten
Betekent de aanwijzing van beschermings
zones dat de havens hun plannen wel
kunnen vergeten? Dat niet meteen, maar
het garandeert wel dat de bescherming
van natuurwaarden wezenlijk aandacht
krijgt in de besluitvorming. Als de termi
nal mogelijk effecten heeft op de natuur
in de Westerschelde, dan moet eerst gron
dig worden onderzocht wat die effecten
zijn. Daarbij is het voorzorgsbeginsel van
toepassing. Dat betekent dat als van
bepaalde activiteiten niet met zekerheid is
vastgesteld welke milieuschade ze veroor
zaken, het voordeel van de twijfel telt: het
behoud van de natuur. Dan gaat het pro
ject niet door.
Uitzonderingen
In principe mag geen toestemming wor
den verleend voor projecten die de
natuur schaden. Maar zoals wel vaker in
de milieuwetgeving zijn er uitzonderingen
op de regel. De overheid mag van het
principe afwijken 'om dwingende redenen
van groot openbaar belang', maar enkel
als er geen alternatieven voorhanden zijn.
De overheid is dan verplicht voldoende
compenserende maatregelen te nemen.
Vragen
Als de terminal honderden arbeidsplaat
sen oplevert, is dat dan een dwingende
reden van openbaar belang? Als het min
der schadelijk is in de Maasvlakte een ter
minal te bouwen, is er dan sprake van een
alternatief? En wanneer is de schade aan
de natuur voldoende gecompenseerd?
Het is onmogelijk om deze vragen nu al te
beantwoorden. Je kunt hoogstens aankno
pingspunten vinden in uitspraken van de
Raad van State in zaken elders in het land.
Jurisprudentie over de Vogelrichtlijn is
nog vrij schaars, omdat veel gebieden pas
onlangs zijn aangewezen. Bovendien is
iedere situatie anders en kun je projecten
niet altijd met elkaar vergelijken.
Foto: Een van de foto's op de website: www.dekaloot.nl.vg
Inmiddels is wel duidelijk dat de rechter
strenge eisen stelt aan de motivering van
besluiten die schadelijke projecten toe
staan. In veel gevallen struikelt de over
heid bij de Raad van State omdat ze bij
voorbeeld niet goed heeft onderzocht
welke schadelijke effecten een project
heeft op de natuur in een gebied.
De containerterminal in het
Sloegebied is er nog lang niet,
zoveel is wel duidelijk. Mochten
de plannen worden doorgezet,
dan wacht de havenbaronnen en
de overheidsdienaren de zware
taak met goede argumenten te
komen. Ze zijn alvast gewaar
schuwd: de plaatselijke milieu
verenigingen zijn al bezig de juri
dische messen te slijpen
Redt de Kaloot.
Er is een vereniging opgericht 'Redt de
Kaloot'. Voor meer informatie:
F. Weers, tel. 0113 - 613680;
e-mail: fweers@planet.nl;
website: www.dekaloot.nl.vg.
teletekst: Delta TV pagina 579.
Jan-Eelco Dijk is milieujurist bij bet Bureau voor
Rechtshulp Zuid-Holland Zuid in Dordrecht. Hij verleent
in samenwerking met de ZMF juridische bijstand aan
mensen die met milieuproblemen kampen.
chelde (8)
\mt.- -
opfeil»" de g(0ndIe
\eS
J ,c"icuzenueyiw"-
<o aa" overl<arlt van de Westerschelde
„^^!e^a*tt'iden en een sne"e, efficiënte verb*
21 WANTIJ maart '01
