Zeeland Nationaal Landschap
"Zeeland gaat
gouden toekomst
tegemoet"
Prof. dr. Van Engelsdorp
"Bij keuze vóór het landschap
-
Deze Wantij gaat over het voornemen van de regering, zoals geuit in de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening, om Zeeland aan te wijzen als
Nationaal Landschap.
Wat is de Vijfde Nota? Wat is een Nationaal Landschap? Welke status heeft het? Voor welke keuzen wordt Zeeland gesteld? Wat vinden de
ZMF, de boeren, de recreatieondernemers ervan?
Wat is de Vijfde Nota?
Nederland is dichtbevolkt. Er is een grote vraag naar ruimte. In 1965 kwam de Wet op de ruimtelijke ordening waarin:
De minister van ruimtelijke ordening Nota's uitbrengt die de grote lijnen aangeven. Dit jaar verscheen de Vijfde Nota.
De provincies het beleid van de Nota's verder uitwerken in streekplannen.
De gemeenten bestemmingsplannen maken die op hun beurt met het streekplan rekening houden.
"Als Zeeland kiest vóór het behoud van het karakteristie
ke landschap, dan wordt de provincie in de toekomst een
van de rijkste van Nederland.Dat stelt geograaf prof. dr.
"Zeeland moet geen moment aarzelen om de landbouw als uitgangspunt
van het landschap te nemen." Foto: Jaap Wolterbeek
Van Engelsdorp Gastelaars van de Universiteit van
Amsterdam. Hij ziet voor Zeeland een rol als tweede
Groene Hart van Nederland.
We beginnen deze Wantij met
Ween gastcollege geografie.
Volgens Van Engelsdorp Gas
telaars "zijn er verschillende
manieren om naar de ruimtelijke orde
ning te kijken: een economische, een
sociale, een ecologische en een culturele.
Het begrip 'landschap' hoort bij de cultu
rele kijk op de ruimte.
Economisch
De economische kijk op de ruimte dateert
uit de jaren vijftig en zestig en was toen
de enige. Men keek vooral naar de be
staansmogelijkheden van een gebied. De
ruimte werd ingericht voor de welvaart.
Zeeland werd in die tijd als een gebied
gezien dat economisch stagneerde.
Weliswaar deed de landbouw het produc
tief goed, maar leverde die door de schaal
vergroting steeds minder werk op.
Sociaal
In de jaren zeventig kwam er een sociale
kijk op de ruimte. Men keek nu vanuit
maatschappelijke rechtvaardigheid naar
gebieden. Kun je als burger in een regio
voldoende aan de samenleving deelne
men? Zijn er bijvoorbeeld genoeg scholen,
bibliotheken, zwembaden? Zeeland werd
gezien als de periferie, de rand van
Nederland, waar te weinig voorzieningen
waren.
Antwoord
In de economische en sociale visie van de
jaren '50 tot half jaren '70, werd Zeeland
als behoeftig gezien: 'een beetje zielig'. Er
moest meer werkgelegenheid komen.
Economen zagen, naast de vruchtbare
3 WANTIJ oktober'01
grond, de ligging aan zee als voornaamste
mogelijkheid. Er werden zeehavens aange
legd en zware industrie aangetrokken.
Groningen kreeg zijn Eemshaven, Brabant
zijn Moerdijk en Zeeland zijn Sloegebied."
Tot verbazing van de Amsterdamse geo
graaf denken sommige Zeeuwse bestuur
ders anno 2001 nog steeds dat havens en
industrie dé oplossing voor Zeeland zijn.
Ecologisch
Hij vervolgt: "De jaren '70 (Club van
Rome) en '80 lieten een nieuwe kijk op
de ruimte zien, de ecologische. De belas
ting van gebieden door verzuring en ver
droging, en later door mest, kreeg nu de
aandacht. Duurzaamheid en behoud van
biodiversiteit werden trefwoorden. De
milieubeweging stamt uit deze tijd.
Cultureel
Pas in de jaren '90, na de Vierde Nota
Ruimtelijke Ordening, komt er aandacht
voor 'het landschap' en dan vooral voor
de identiteit en het cultuurhistorische
karakter. In Zeeland kenmerkt het behoud
van het heggenlandschap bij Nisse en de
