Leven in een Nationaal Landschap
is een lust, geen last
Visie Zeeuwse Milieufederatie:
Gijs van Zonneveld
Wat willen we met dit land? Nog meer wegen, nieuw
bouwwijken en bedrijventerreinen? Wordt Nederland één
grote stad tnet hier en daar een park? Of is er naast de uit
dijende verstedelijking nog plaats voor karakteristieke
landschappen, waarin men kan wonen, werken en
recreëren in rust en ruimte? In Zeeland bijvoorbeeld.
Z Zeeland gaat op slot! Er kan en
mag niets meer in Zeeland!
Zeeland wordt een museum! Dat
soort koppen verscheen toen de regering
haar voornemen bekend maakte om een
deel van de Zeeuwse en Zuid-Hollandse
Delta als Nationaal Landschap aan te wij
zen. De Zeeuwse Milieufederatie (ZMF)
ziet een Nationaal Landschap helemaal
niet als een last. Er is voordeel, ook eco
nomisch, aan te behalen.
Vijfde Nota
Begin dit jaar verscheen de "Vijfde Nota
over de Ruimtelijke Ordening". In deze
nota presenteert de regering haar visie op
de toekomst van Nederland tot 2020.
Twee citaten uit de Vijfde nota lichten we
er uit. "Er is behoefte aan keuzen, en dus
aan het sturen en bijsturen van maat
schappelijke processen om die keuzen uit
te voeren. Als dat niet gebeurt zullen
de sterkste claims de zwakkere partijen
op de ruimtemarkt verdringen.
Het tweede citaat: "De economische groei
schept voor het ruimtelijk beleid een
paradox. Enerzijds zijn het juist de wel
varende burgers en bedrijven die hogere
kwaliteitseisen aan de ruimte stellen.
Anderzijds bedreigt het gezamenlijk effect
van die eisen de kwaliteit van de ruimte.
Veel inwoners van Nederland vinden het
land voller, vuiler en eenvormiger wor
den. Ze zien dit als een achteruitgang
van het welzijn en van de leefomgeving.
Maakbaarheid
Uit het eerste citaat spreekt een 'maak
baarheidsgedachte'. Meteen wordt het
kernprobleem in de ruimtelijke ordening
aangestipt: In hoeverre kan een rijksnota
eigenlijk de keuze tussen bedrijfsterrei
nen, wegen, landbouw, natuur en wonen
beïnvloeden? Kunnen 'zwakke partijen' via
ruimtelijke ordening goed beschermd
worden? Als we het effect van de vorige
vier nota's over de ruimtelijke ordening
nog eens bekijken, blijkt dat de maakbaar
heid gering is. De kwaliteit van natuur en
milieu heeft daar duidelijk onder geleden.
Opvallend is dat de Vijfde Nota wel een
goede analyse van de ruimtelijke proble
men geeft, maar de bescherming van 'de
zwakke waarden' niet krachtig aanpakt.
Hierdoor blijft er onzekerheid over de
keuze tussen bijvoorbeeld landbouw of
verstedelijking. Een onzekerheid die nog
wordt versterkt doordat de regering kiest
voor decentralisatie: de provincies en de
gemeenten gaan veel van de keuzes
maken. Of de lagere overheden net zo
over de "zwakke partijen" denken als de
regering in de Vijfde Nota doet, is niet te
voorspellen. Als de minister van ruimtelij
ke ordening zelf ook nog wat te vertellen
wil hebben, dan is een duidelijke leidraad
voor het maken van keuzes door de lagere
overheden onontbeerlijk.
Leidraad
Voor de ZMF is de leidraad duidelijk:
verbetering van het milieu
versterking van natuur en landschap
bevordering van rust, stilte en open
ruimte
bevordering van een duurzame ontwik
keling, zowel ecologisch, economisch
als sociaal.
In de visie van de ZMF moet Zeeland een
open gebied blijven, een groen-blauwe
oase van rust in de sterk verstedelijkte
omgeving van Vlaanderen, Noord- Brabant
en de Randstad. In het verleden heeft het
isolement van de Zeeuwse eilanden tot
deze bron van rust geleid. Pas na de
Landbouw is een van de dragers van het Zeeuwse
landschap. Foto: Jaap Wolterbeek
Ijju?
5 WANTIJ oktober '01
