Biotechnologie een zegen
én een vloek
Lex Kattenwinkel
Biotechnologie is momenteel volop in discussie. Niet
alleen in het officiële debat onder leiding van D '66-sena-
tor Jan Terlouw, waarin de vraag aan de orde is onder
welke voorwaarden biotechnologie voor de consument
aanvaardbaar is. Vijftien organisaties die kritisch staan
ten opzichte van genetische manipulatie hebben in een
alternatief debat 'de keerzijde van biotechnologie'
belicht. Vooruitlopend op de ledenvergadering van 27
november vroegen we enkele ZMF-leden naar hün mening
over biotechnologie. Is het een zegen of een vloek, zoals
onlangs gesteld in de kop boven een artikel in de
Provinciale Zeeuwse Courant.
Kees van Damme, Kortgene:
"Biotechnologie moet een kans krijgen.
De discussie volgend hoor je voor- en
tegenstanders, maar het is nog te vroeg
om een standpunt in te nemen. Er tnoet
eerst nog veel meer onderzoek worden
gedaan. We weten niet of we te hard
lopen of dat we aan het begin van een
revolutionaire ontwikkeling staan. Ik
sprak laatst iemand van 95 jaar oud, die
kon zich nog herinneren dat de eerste
auto door de straat reed. Daar was des
tijds iedereen tegen. Niemand die zich
kon voorstellen hoe die auto de maat
schappij zou veranderen. Misschien gaat
dat met biotechnologie ook wel gebeuren.
Maar als het onderzoek uitwijst dat bio
technologie iets slechts is, dan verdwijnt
het. In dat geval is er geen maatschappe
lijk draagvlak, en dan is het voor bedrij
ven onmogelijk met dergelijke ontwikke
lingen door te gaan.
Bram de Muijnck, Middelburg:
"Ik ben op mijn qui-vive als het over bio
technologie gaat. Deze techniek mag
alleen onder strikte voorwaarden op het
leven losgelaten worden en met zeer
waardoor de geest uit de fles is en je hem
er niet weer in krijgt. Met biotechnologie
gebeurt in korte tijd wat in de natuur
heel geleidelijk plaatsvindt. Eventuele
risico 's ontdek je misschieti pas op lange
re termijn, na een jaar of tien, vijftien.
Daarom moeten de bedrijven die ermee
bezig zijn zich aan strenge voorwaarden
houden. Reguleren en in goede banen lei
den is beter dan helemaal blokkeren. Als
dat al zou lukken.
Jos van Soelen, Kapelle:
"Biotechnologie een zegen of een vloek? Ik
denk beide. Het wordt gebruikt in de
geneesmiddelenindustrie. Als dat gebeurt
onder voorwaarden kun je daar moeilijk
iets tegen hebben. Bij andere toepassin
gen zet ik grote vraagtekens. Ik vraag me
af of het echt de goede richting is om
gewassen resistent te maken tegen bestrij
dingsmiddelen. En wat heb je er nu aan
als je grotere tomaten kunt telen. Ook
met productieverhoging schiet je uiteinde
lijk weinig op. Je helpt er het hongerpro-
bleem niet mee de wereld uit. Een ander
nadeel is dat boeren afhankelijk worden
van enkele grote, multinationale bedrij
ven. Het liefst zou ik helemaal geen voe
dingsmiddelen eten met bestanddelen die
u\ met behulp van biotechnologie voortge
bracht zijn. Maar je moet al heel princi
pieel zijn wil je dat lukken.
scherpe veiligheidsmarges. Met het
gebruik van dieren daarbij moet je zeer
terughoudend zijn. Dat is wat mij betreft
alleen toegestaan voor het maken van
nieuwe geneesmiddelen tegen levensbe
dreigende ziektes. Zeker niet voor de pro
ductie van cosmetische middelen. Er
moet een groot maatschappelijk belang
mee gediend zijn. Als we bijvoorbeeld met
behulp van biotechnologie een nieuw
gewas kunnen maken dat bestand is
tegen extreme klimaten, waarmee het
wereldhongerprobleem verlicht kan wor
den, dan zeg ik: schitterend. Maar een
nieuw soort raapsteeltjes erbij maken
hoeft van mij echt niet. Dat is alleen
maar meer van hetzelfde.
Andries Klaassen, Zaamslag:
"Ik zie beslist de positieve kanten in van
biotechnologie. In mijn praktijk als apo
theker zie ik dagelijks producten die zon
der biotechnologie niet beschikbaar zou
den zijn. Je kunt biotechnologie vergelij
ken met dynamiet: het zijn allebei pro
ducten waar je bijzonder nuttige dingen
mee kunt doen maar ook verschrikkelij
ke. Er kan iets onvoorziens gebeuren,
Leo Caljouw, Domburg:
"Er kunnen voordelen zitten aan biotech
nologie. Net als door de groene revolutie
in de jaren zestig kunnen dankzij een
hogere productie meer mensen gevoed
worden. Er zijn ook negatieve aspecten.
Met het resistent maken van gewassen
tegen bestrijdingsmiddelen heb ik grote
moeite. Dat doet men toch alleen maar
uit oogpunt van kostenbesparing. Op
mogelijke bijeffecten is nog te weinig
zicht. Genetische manipulatie zou wel
eens een stap in het duister kunnen zijn.
Er is in Amerika al een voorbeeld van
ongewenste vermenging van een gemani
puleerd koolzaadras met een traditioneel
ras. De risico 's daarop zijn volgens mij
veel groter dan eventuele gezondheidsrisi
co 's door het eten van genvoedsel. Maar
dat laatste is wel iets waar de technolo
giebedrijven rekening mee te houden heb
ben, want de consumenten hebben een
enorme machtspositie. Vooral in Europa
is de consument huiverig.
Lex Kattenwinkel is medewerker van de Wantijredactie.
11 WANTIJ december'01