Atofina moet stoppen met
giftig TBT
I
Ilse Pama
Atofina is mede verantwoordelijk voor de vervuiling van
de Vlissingse havens. Deze zijn, zoals alle andere havens
in de wereld, vervuild met tributyltin (TBT). Op 5 okober
jl. is een wereldwijd verdrag afgesloten dat het gebruik
van TBT in scheepsverven verbiedt.
hHet verbod is aangenomen op de
vergadering van de Internationale
Maritieme Organisatie (IMO) van
de Verenigde Naties. Vanaf 1
januari 2003 mogen geen scheepsverven
meer worden gebruikt die TBT bevatten.
Vanaf 2008 moeten deze verven van sche
pen zijn verwijderd of met een speciale
coating zijn afgedekt. Atofina is producent
van TBT en maakt de halffabrikaten om de
stof geschikt te maken voor de verfindu
strie. Maar Atofina weigert de productie
van de giftige stof te staken zolang het ver
bod niet van kracht is. Grote rederijen zijn
echter al gestopt met het gebruik van TBT
en de Europese koepel van verfifabrikan-
ten (CEPE) erkent dat alternatieven
wereldwijd beschikbaar zijn.
Giftig
TBT is een bestrijdingsmiddel in scheeps
verf om de aangroei van algen en zeepok
ken aan de scheepsromp te voorkomen.
Het gif lekt uit de verf en komt zo in het
milieu terecht. TBT is zeer giftig voor
mens en dier en stapelt op in het vetweef-
sel. Bovendien breekt de stof erg lang
zaam af waardoor die heel lang in het
milieu blijft bestaan. Wetenschappelijk
onderzoek toont aan dat zeer kleine hoe
veelheden TBT al leiden tot schadelijke
effecten op het zeeleven. Zo ontwikkelen
vrouwelijke schelpdieren mannelijke
geslachtsdelen en worden onvruchtbaar.
Maar ook bij walvissen, die ver van havens
en scheepvaartroutes leven, wordt TBT in
het vetweefsel teruggevonden.
Actievoerders van Greenpeace strijden al
jaren tegen het produceren en het
gebruik van TBT. Onlangs confronteerde
Greenpeace Atofina met haar eigen vervui
ling. Actievoerders van Greenpeace stor
Bij een schip met een harde
coating kan de aangroei
gemakkelijk handmatig worden
afgespoten.
Foto: Jaap Wolterbeek.
ten 8 kuub bagger uit de havens van
Zeebrugge en Antwerpen, dat vervuild is
met TBT, voor de ingang van Atofina in
een speciaal daarvoor gemaakt depot.
Alternatieven
Er is de afgelopen jaren veel onderzoek
gedaan naar alternatieven die schepen
goed beschermen tegen aangroei, maar
niet zo giftig zijn als TBT. Een in de
scheepvaart veel gebruikt alternatief voor
TBT houdende verven zijn koperhouden-
de verven, die naast koper verschillende
zogenaamde biociden bevatten. Deze zijn
weliswaar minder schadelijk dan TBT,
maar kunnen wel degelijk ook schade aan
richten aan het (water)milieu. Er zijn ook
geheel gifvrije en dus milieuvriendelijkere
alternatieven, bijvoorbeeld verf op silico-
nenbasis. Deze zogenaamde non-stick verf
is zo glad dat er weinig organismen op
kunnen aangroeien en dat eventuele aan
groei tijdens het varen gemakkelijk weer
loslaat. Daarnaast is er ook Sealcoat: de
stekelige coating of haartjes zorgen ervoor
dat organismen als pokken zich niet hech
ten. En dan is er ook nog de harde
coating. Deze verf is vooral geschikt voor
kleinere (recreatie)schepen omdat ze
gemakkelijk schoon te houden zijn door
mechanisch te reinigen, handmatig of bij
voorbeeld met een bootwasserette.
Atofina zal vanaf januari 2003
definitief moeten stoppen met de
productie en het verwerking van
TBT. De schade van TBT is
bekend en alternatieven zijn
voorhanden. De ZMF zal er bij
Atofina op blijven aandringen om
zo snel mogelijk, nog voor 2003,
de productie van het giftige TBT
te staken
Ilse Pama is stafmedewerkster Milieu en economie en
Integraal waterbeheer bij de ZMF.
14 WANTIJ december'01