Eerherstel voor bloemdijken
Landschap
Rudie Geus en Arjan de Hulster
Binnendijken behoren tot de meest kenmerkende onder
delen van het Zeeuwse landschap. Op deze dijken vind je
soms een bijzondere vegetatie: "bloemdijken" Enkele
regio s zijn bekend om hun bloemdijken zoals De Zak
van Zuid-Beveland, maar je vindt ze ook rondom
Lamswaarde of Zonnemaire. In de afgelopen jaren is een
aantal bijzondere planten op de bloemdijken flink afge-
Maaien van een bloemdijk in Zuid-Beveland. Fofcl
Deze achteruitgang is vooral veroor
zaakt door een veranderd beheer of
een volledig achterwege blijven van
beheer. Hierdoor zijn veel dijkvegetaties
sterk verruigd waardoor de karakteristieke
en zeldzame vegetaties achteruit gaan.
Samen met andere organisaties probeen
SLZ de bloemdijken in eer te herstellen.
Zak van Zuid-Beveland
Om de natuurwaarden te herstellen is bin
nen het Waardevol Cultuurlandschap
(WCL) "Zak van Zuid-Beveland" in 1998
een visie op het beheer van bloemdijken
opgesteld. Uit deze visie kwam onder
andere het project achterstallig onder
houd bloemdijken" voort. Dit project
werd uitgevoerd in samenwerking met
agrarische ondernemers en hield in:
Maaien en afvoeren van verruigde vege
taties
Kleinschalig plaggen t.b.v. specifieke
plantensoorten ruige anjer)
Aanpassingen in beplanting.
In de afgelopen 3 jaar is ongeveer 10 km
dijk van boeren en particulieren en 5 km
dijk van Natuurmonumenten aldus opge
knapt. Deze dijkvakken zijn jaarlijks 1 of 2
keer gemaaid en het maaisel is afgevoerd.
Het maaisel bestond voornamelijk uit ver
ruigde vegetatie zoals bramen, brandnetel,
gras, kleefkruid enz. Voor dit maaisel was
vanuit de landbouw geen belangstelling
zodat al het maaisel naar de composteer-
inrichting van het OLAZ in het Sloegebied
is gebracht.
Nieuw project
Na de gunstige ervaring in Zuid-Beveland
wil SI.Z ook in andere regio's bloemdij
ken onder handen nemen. Hiervoor loopt
nu een nieuw project via de regeling
Vitaal Platteland van de Provincie Zeeland
en de EU. In dit project zal SLZ in de
komende 2,5 jaar 30 km dijk gaan herstel
len. Bij de keuze van de trajecten is naast
de vegetatie, ook gekeken in hoeverre de
dijk van belang is voor dieren zoals kleine
zoogdieren als de veldspitsmuis, insecten
als het bruin blauwtje en vogels zoals de
roodborsttapuit.
Na het herstel moeten de dijken ook jaar
lijks onderhouden worden. Dit is alleen
mogelijk indien hiervoor een redelijke
vergoeding komt via het ministerie van
LNV 9
Marjoleindijken
Er zijn verschillende soorten bloemdijken.
Een van de meest typische is de "marjol-
eindijk". Ze komen voor op Tholen en in
Oost- en Midden Zeeuws-Vlaanderen maar
het zwaartepunt ligt zondermeer in de Zak
van Zuid-Beveland (zie kaartje). Het zijn
voornamelijk dijken die zijn aangelegd met
(kalkrijke) zavel. De bodem is daardoor
relatief schraal. Hierin groeien planten die
karakteristiek zijn voor iets ruigere graslan
den. Ze groeien op de overgang van gras
land naar struweel en dan met name op
de zuidelijke gedeelten.
Planten van de Marjoleindijken zijn:
Wilde marjolein
Gewone agrimonie
Glad parelzaad
Ruige anjer
Moeslook
Donderkruid
Wollige distel
Kattedoorn
Verspreiding Marjoleindijken op grond van
het voorkomen (alleen op dijken) van wilde
marjolein en moeslook. Bron: De vegetatie van
Noord-Zeeland, Prov. Zeeland, 1993.
Rudie Geus en Arjan de Hulster zijn medewerkers van
Stichting Landschapsbeheer Zeeland.
18 WANTIJ april'02
