2. Water
3. Landschap
4. Wonen
7. Gezondheid
5. Bedrijven
6. Mobiliteit
Met het water in het grensgebied gaat het
niet goed. Sinds het getij in het grensge
bied verdwenen is, treedt er 's zomers in
de meren algenbloei op die recreatie
onmogelijk maakt. Zwemmen bij de
Speelmansplaten op Tholen en in de
Binnenschelde bij Bergen op Zoom is
daarom verboden. Om deze wateren weer
gezond te maken is de terugkeer van eb
en vloed een must. De deltawateren moe
ten weer in open verbinding komen met
elkaar zodat verversing mogelijk is. Een
studie naar het verbinden van de Wester
en Oosterschelde via de Kreekrak is de
moeite waard. De waterkwaliteit heeft
baat bij minder belasting door meststoffen
van de landbouw die nu voor een groot
deel de problemen veroorzaken.
Kreken en beken
Ook kreken en beken verdienen aandacht.
Kreken moeten hun oorspronkelijke rela
tie met het open water terugkrijgen en
voorzien worden van natuurvriendelijke
oevers. Beken zijn in de loop der jaren
gekanaliseerd en voeren het water nu in
een te hoog tempo af. Herstel van de
meanders en het aanleggen van overstro
mingsgebieden zijn nodig om de regenval
in de toekomst de baas te blijven.
De drinkwaterwinning voor Zeeland die
op de Brabantse Wal plaatsvindt leidt tot
verdroging. Het is beter de winning te ver
plaatsen naar de kwelzones in de polders.
Het landschap in het grensgebied is rijk
aan cultuurhistorie. Voor een deel is dat
het gevolg van de vele oorlogen die er
gevoerd zijn (forten en waterlinie). Er
komen landgoederen voor, karakteristie
ke polderstructuren en hoge aardkundige
waarden (Brabantse Wal, groeve Nieuw-
Namen). Niet voor niets zijn delen van
ZeeBra aangewezen tot Belvedèregebied.
Maar een adequate bescherming ont
breekt. Sommige gebieden dreigen zelfs
een landschappelijk rampgebied te wor
den. Dat is vooral het geval in de Hals van
Zuid-Beveland waar een opeenhoping
ontstaat van landschappelijke lelijkheid:
horizonvervuiling, glastuinbouw en langs
de snelweg geplakte bedrijventerreinen.
Toeristen die Zeeland binnenrijden krij
gen daar niet bepaald een vakantiegevoel
van. Verdere aantasting van de open ruim
te door bedrijventerreinen aan te leggen
in de Kreekrakpoldcr bij Rilland en de
Auvergnepolder tussen Bergen op Zoom
en Tholen is ongewenst.
Landbouw
Ook een verdere intensivering van de
landbouw met varkens- en pluimveehou
derijen en glastuinbouw maakt het land
schap lelijk. De overloop van uitgekochte
tuinders uit het Westland moet geconcen
treerd worden bij Moerdijk en in de
Kanaalzone omdat daar restwarmte en
CO2 beschikbaar zijn. Voor het landelijk
gebied moeten nieuwe economische dra
gers gevonden worden met middelen
voor landschapsbeheer en ruimte voor
biologische landbouw. Verbetering van de
recreatie is prima als het maar samengaat
met een kwaliteitsverbetering van natuur
en landschap.
In het ZeeBragebied zijn geen grote
VINEX-locaties gepland, maar er dreigt
wel een flinke aanwas aan de rand van de
steden en dorpen. Daarom zijn inbrei-
ding, herstructurering en compact bou
wen noodzakelijk. Met name Bergen op
Zoom loopt nadrukkelijk tegen haar
natuurlijke grenzen aan. Daar is het trek
ken van een Groene Grens noodzakelijk.
Ook rond Yerseke is een Groene Mal wen
selijk.
door Zeeland en West-Brabant moeten
vinden. Dat is 1500 trucks per dag over de
A 58 en een veelvoud van goederentrei
nen over het huidige spoor.
Goederenvervoer kan met minder milieu
schade gepaard gaan door betere logis
tiek, meer ondergronds transport door
buizen, verbetering van het Schelde-
Rijnkanaal en van de spoorweg tussen
Vlissingen en Antwerpen. Het Brabantse
plan voor een geheel nieuwe spoorlijn
langs de snelweg tussen Moerdijk en
Bergen op Zoom haalt de aandacht weg
van de bestaande water- en spoormoge-
lijkheden. Eerst moet de Provincie de
knelpunten in de huidige infrastructuur
oplossen.
De haven- en industriegebieden van
Antwerpen en Rijnmond doen niet veel
voor elkaar onder. Maar terwijl er in de
regio Rijnmond 18 stations staan die de
milieuvervuiling meten, staan er aan de
Nederlandse kant van het Antwerpse
industriegebied slechts twee: in
De bedrijvigheid kenmerkt zich vooral
door chemische industrie, grootschalige
logistiek en dienstverlening. De milieube
weging stelt grote vraagtekens bij de claim
van het bedrijfsleven op meer ruimte. Met
herstructurering en intensieve benutting
van bestaande terreinen kunnen nog veel
bedrijven een plaats vinden. Pas daarna is
uitbreiding van de bedrijventerreinen
Borchwerf 2 bij Roosendaal, Moerdijkse
Hoek en de noordelijke Kanaalzone
bespreekbaar. De Kreekrakpolder bij
Rilland en de Auvergnepolder bij Bergen
op Zoom mogen geen bedrijventerrein
worden.
Door het ZeeBragebied gaan veel goede
renstromen. Deze zullen nog sterker
groeien als de Westerschelde Container
Terminal en de Zoomweg (A4) worden
aangelegd. Er wordt gesproken over 2
miljoen containers per jaar die een weg
Bedrijventerrein langs de A 58 bij Rilland.
Foto: Jaap Wolterbeek.
Huijbergen en Putte! En die meten lang
niet alles. In Putte alleen SO2 en
Huijbergen SO2, NO, ammoniak en ozon.
Het cijfermateriaal van de GGD's voor
sterfteoorzaken vraagt om meer metingen
in het ZeeBragebied.
In België zijn de Europese richtlijnen voor
'Post Seveso' (gevaarlijke) bedrijven nog
niet in de wetgeving opgenomen. Risico's
zijn onvoldoende in kaart gebracht.
Grensoverschrijdende afstemming van
rampenplannen en voorlichting aan de
bevolking zijn verre van optimaal.
Het ZeeBragebied is een regio vol
contrasten. Meer strepen op de
kaart van wegen, spoorlijnen en
bedrijventerreinen zijn onge
wenst
Willem de Weert is eindredacteur van Wantij.
8 WANTIJ april '02
