n Handhaven van milieuwetten in de praktijk knap ingewikkeld Serie over handhaving (1) Gedogen staat in dit verkiezingsjaar volop in de publieke belangstelling. We gedogen de coffeeshop en de voetganger die door rood loopt. Gesjoemel met vergunningen en gebrekkige handhaving resulteerden in de vuurwerkramp in Enschede en de nieuwjaarsbrand in Volendam. Wantij onderzoekt deze jaargang hoe in Zeeland de milieuwetten gehandhaafd worden. In een serie van vier als eerste: De Provincie Zeeland als regisseur. Jan Moekotte Wie met behulp van zoekmachine 'Google' op Internet zoekt naar informatie over het handhaven van milieu wetten in Zeeland kan binnen 0,11 seconde kiezen uit 383 publicaties. Er is echter een veelvoud van 0,11 secon de nodig om vast te stellen dat vooral juristen en ambte naren zich met handhaven bezig houden. Hun jargon is taai als Zeeuwse klei. Je komt daar alleen doorheen met behulp van een zwaar trekpaard. Neem de definitie van handhaving uit de bestuursovereenkomst van het Provinciaal Milieu Overleg (PMO): "Het door communicatie, toezicht en opsporing bewerkstelligen en door het toepassen van (of dreigen met) bestuursrechtelijke, strafrechtelijke of pri vaatrechtelijke instrumenten afdwingen, dat de algemeen en individueel geldende rechtsregels en voorschriften worden nageleefd." Geen wonder dat handhaven afschrikt. ing. Th. van Riet Ontwikkeling ten goede Maar ing. Th. van Riet, hoofd van de afde ling Milieuhandhaving en Metingen bij de Provincie Zeeland, wil wel als trekpaard fungeren. Hij houdt zich al meer dan 30 jaar bezig met milieu en handhaving en stelt een duidelijke ontwikkeling ten goede vast. Van Riet: "De overheid hield zich tot in de jaren '70 nauwelijks bezig met toezicht op de naleving. Pas als er klachten kwamen ging er iemand op uit om te onderzoeken of een bedrijf zich wel aan de vergunnin gen hield. Ook werd er in die tijd nog sterk in sectoren gedacht: De een hield zich bezig met water, de ander met grond, een derde met lucht. Met als gevolg dat een milieuprobleem soms op het bordje van iemand anders terecht kwam." Koper Neem nou die fabrikant van koperen lampvoetjes in Middelburg (de naam van het bedrijf komt met enige aarzeling over zijn lippen: De Vitrite): "Daar spoelde heel wat koperhoudend afvalwater het Kanaal door Walcheren in. In de bodem van het kanaal zit daardoor nu nog altijd veel koper. Toen de Vitrite omstreeks 1974 ver plaatst werd naar een industrieterrein aan de rand van Middelburg werd daar ook een zuiveringsinstallatie gebouwd. Prins Bernhard werd gestrikt om er een lint door te knippen. De installatie filterde keurig het koper uit het afvalwater en de koperhoudende filterkoek kon verkocht worden aan bedrijven die het koper weer uit die filterkoek wisten te halen. Tot de prijs voor koper op de wereldmarkt kel derde. Welke beleidsmaker voorziet zoiets? Dat koperhoudende spul was opeens weer afval, alleen in wat drogere vorm. Slimme ondernemers maakten toen, door die koperkoek met kalk te ver mengen, van afval opeens kunstmest. En dat met Europese subsidie! Zo kwam dat koper niet meer in het water terecht, maar werd die op het land uitgestrooid. De milieuwinst die de sector 'water' had geboekt bleek, na onderzoek, een serieu ze verliespost voor de sector 'grond'. Maar dit was allemaal netjes overeenkomstig de vergunningen. Nieuwe wet- en regelge ving moesten dat uitstrooien van koper weer onmogelijk maken." Veel partijen In de loop van de jaren '80 maakte, vol gens Van Riet, dat verkokerde denken plaats voor een meer integrale benade ring. Toch is handhaven in de praktijk knap ingewikkeld omdat er zoveel partij en bij betrokken zijn: gemeentes, water schappen, rijksoverheden, het Openbaar Ministerie (OM) en de Provincie: "Vandaar de instelling van het Provinciaal Milieu Overleg (PMO) Er is nog even over nage dacht of de Zeeuwse Milieufederatie aan dat overleg zou kunnen bijdragen. Maar de ZMF zou een vreemde eend geweest zijn in een bijt vol ambtenaren." Kleine gemeenten Volgens Van Riet kunnen vooral kleinere gemeenten hun taak onmogelijk alleen aan. Voor het controleren van chemische industrie is specifieke deskundigheid nodig. Juridische deskundigheid is nodig als een bedrijf zich in een strafzaak laat bijstaan door gehaaide advocaten. Van Riet: "Wil je meteen resultaat boeken, dan is strafrecht lang niet altijd ideaal. Met dwangsommen en transacties kun je tijdrovende strafrechtelijke procedures voorkomen. Schikkingen en dwangsom men hebben vaak meer en sneller effect dan strafrechtelijk ingrijpen. Verreweg de meeste milieuresultaten bereiken we met een eerste ambtelijke waarschuwing." El dorado Het Openbaar Ministerie omschreef Zeeland onder andere door de ligging 13 WANTIJ april'02

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 2002 | | pagina 17