Mest en bestrijdingsmiddelen
de baas?
Steun voor boeren die voorop lopen
Melissa Ernst
In 1998 luidde de ZMF de noodklok. De stikstofvervuiling
van de Zeeuwse binnenwateren bereikte een historisch
dieptepunt. In 97% van de binnenwateren werd de stik-
stofnorrn flink overschreden. In nog maar weinig binnen
wateren was er sprake van een gezonde populatie se
dieren en waterplanten. De vinger wees naar de land
bouw: de grootste meststofleverancier.
In diezelfde tijd stonden de boeren
Ivoor de opgave om in de toekomst te
voldoen aan de M1NAS wetgeving
(MINAS staat voor mineralen aangifte
systeem). Ze werden verplicht hun mest-
gebruik in kaart te brengen en stapsgewijs
te verminderen. Hier was veel weerstand
tegen. Onder het motto 'niet praten, maar
doen' heeft het Zeeuws Agrarisch
Jongeren Kontact (ZAJK) toen het initiatief
genomen tot meer samenwerking, niet
alleen op het terrein van mest maar ook
op dat van bestrijdingsmiddelen.
Op 1 juli 1999 werd de stichting Minas en
Middelen Meester (MMM) geboren. In
MMM zitten vertegenwoordigers van het
ZAJK, de Zuidelijke Land- en Tuinbouw
organisatie (ZLTO), de Zeeuwse water
schappen, de Provincie en de Zeeuwse
Milieufederatie. Milieugedeputeerde
Poppelaars is voorzitter van de stuur
groep. Het doel is 'vermindering van de
uitstoot van mineralen en bestrijdingsmid
delen vanuit de landbouw naar het
milieu'.
Foto: Jaap Wolterbeel
Projecten
De stichting wil aan de slag gaan met con
crete projecten voor mest- en bestrij
dingsmiddelen.
Voor alle projecten geldt dat het vernieu
wende karakter en de milieuwinst belang
rijke criteria zijn. De stichting coördineert
en geeft advies over inhoud en financie
ring van projecten. Om het doel te berei
ken zet de stichting ook zelf projecten op.
Vooral voor de akkerbouw: de grootste
sector in Zeeland. Daar is nog veel milieu
winst te halen.
De afgelopen drie jaar zijn de volgende
projecten en activiteiten uitgevoerd:
Minas Meester (mineralenbeheerpro-
ject)
Mechanische loofdoding (aardappelloof
kappen i.p.v. dood spuiten)
Studieavond 'Certifering heeft de toe
komst' (in kaart brengen van productie
lijn)
Demonstratie schofïelsystemen (promo
ten mechanische onkruidbestrijding)
Voorjaarsaanwending dierlijke mest
(demonstratie verscheidene methoden
van voorjaarsbemesting die t.o.v. najaars
bemesting het voordeel heeft dat minera
len uit de mest veel beter benut worden
en daardoor minder uitspoelen)
Studieavond gewasbescherming en
waterkwaliteit (relatie bestrijdingsmidde-
lengebruik en wat er in het oppervlakte
water gevonden wordt aan stoffen)
Certificering akkerbouw 2001 en 2002
(zie hieronder)
Meester
Zijn de boeren 'Mineralen en Middelen
Meester' en voldoen ze aan de normen
van het oppervlaktewater? Daar is niet
een, twee, drie een antwoord op te geven.
Ten eerste omdat er altijd sprake is van
een naijleffect: de resultaten zie je niet
direct. Bovendien zijn er alleen uitspraken
te doen over de boeren die hebben mee
gedaan met de projecten. Dit zijn over het
algemeen de voorlopers. Dat ze goed op
weg zijn blijkt wel uit de resultaten van
het certificeringproject waaraan in 2001
150 akkerbouwers hebben deelgenomen.
Milieukeur
Certificatiesystemen zijn een hulpmiddel
om de productielijnen op een bedrijf
inzichtelijk te maken. Er zijn verschillende-
certificatiesystemen met verschillende
doelen. In het certificeringproject 2001
konden de boeren deelnemen aan
Kwaliteitsproduct Akkerbouw (KPA) en/of
Milieukeur (MK). KPA is niet veel meer
dan registratie. Maar bij Milieukeur gaat
het erom het gebruik van mest en bestrij
dingsmiddelen sterk te verminderen.
Bovendien mogen de boeren die het
Milieukeur voeren schadelijke middelen
met veel milieubelastingpunten (MBP)
niet gebruiken. Daar is veel winst voor het
milieu te boeken.
Monitoring
Door middel van studiegroepbijeenkom
sten en bedrijfsbezoeken worden de boe
ren begeleid in het milieuvriendelijk
telen. De deelnemers aan het project heb
ben hun gebruik in cijfers bijgehouden.
Waterschap Zeeuws Vlaanderen verwerkte
deze gegevens. Hieronder zijn in grafie
ken de gebruikcijfers in milieubelasting-
punten (MBP) te zien voor de teelten
12 WANTIJ juli'02
