I- De Rubens index
0
z
Jan Moekotte
De gids was een Belg, dus prachtig om te horen. Hij deed
beroepshalve iets bij de politie in Gent, maar zag er uit
als iemand die zich zou vastketenen aan een woudreus
die met kap bedreigd werd om dan door de politie te wor
den losgeknipt. De wind speelde met zijn peper- en zout
kleurige krullen en liet zien hoe dik zijn haar nog was.
Deze gids vertelde meeslepend en had dus nog nooit ach
terblijvers gezien. Zijn naam: Franklin Tombeur.
Franklin L.L. Tombeur
D
d
ir
v;
v:
g'
v<
ja
v<
je
Onze politieman in schaapskleren
vertelde over het ontstaan van de
Canisvliet; over een klein stukje
kreek met aangrenzend wat akker
land tussen Sas van Gent (NL) en Zelzate
(B) dat vier, vijf jaar geleden door
Staatsbosbeheer werd verworven. Hij ver
telde over de strijd tussen een fruitteler
die het niet zo nauw nam met het milieu
en ene Van den Steen die juist vooral het
milieu nauw nam, maar daarbij dan weer
vrouw en kinderen verwaarloosde. We
wandelden door een verwaarloosde ker
senboomgaard van zo n 10 hectare, waar
Staatsbosbeheer de natuur haar gang liet
gaan.
Theater in de boomgaard
Tussen die lange rijen donkere kersenbo
men beschreef de gids ons met de machti
ge motoriek van een groot dirigent hoe de
fruitteler gewend was spreeuwen te verja
gen. Het was theater op locatie. De vogels
werden, 'knal boem', opgeschrikt met
kanonnen op carbid maar ook zigzagde de
teler met zijn lelijke eend luid claxonne
rend tussen de bomen door, vanuit de
klapraampjes vuurpijlen afschietend. Van
den Steen, de milieuvriend, sloeg al dat
kabaal knarsetandend gade vanuit het
inmiddels al beschermde gebied en
bestookte daarna de autoriteiten met aan
giftes. Toen de fruitteler stopte, verwierf
Staatsbosbeheer de boomgaard en mocht
het publiek de krieken "om niet" komen
plukken. Het waren vooral Belgen die-
massaal afkwamen op iets wat gratis was.
Gelul dus, hun mop: "Waarom hebben
Nederlanders van die grote neusgaten?
Omdat de lucht er voor niks is".
Dagboek
Van den Steen, de held van Canisvliet,
stierf in 1996. Zijn as werd er uitgestrooid
en op die as werd een eik geplant. Hij had
heel zijn leven een dagboek bijgehouden.
Die aantekeningen waren nu in bezit van
onze gids, die daarin gelezen had dat
zowel de teler als de milieufanaat op
zeker moment een familielid bezocht in
een verpleegtehuis. Ze waren, oud en
moegestreden, elkaar op de gang tegenge
komen en hadden toen eindelijk "vrede
gesloten".
Buiklijn
Op de dijk tussen het Kanaal van Gent
naar Terneuzen en de Canisvliet ging onze
gids er eens goed voor staan. Om zijn nek
droeg hij een linnen schoudertasje met
het logo van Staatsbosbeheer. Die tas zat
vol met opgerolde kaartjes. Telkens had
hij uit die tas feilloos de geplastificeerde
kaart opgevist die op dat moment zijn
betoog kon illustreren. Altijd er op lettend
dat het logo van Staatsbosbeheer in beeld
bleef. Br waren plattegrondjes bij geweest
en een plaatje van een heel bijzonder
plantje (kruipend moeraszegge) dat hier
groeide. Maar nu kwam er dan een kaartje
met zes ganzen. De gids vond op ganzen-
gebied de Ollanders absoluut wereldkam
pioen: "Want kijk eens hier, dat onderzoek
naar een trekgans is moeilijk. Je kunt die
beesten misschien wel vangen, wegen en
opmeten, maar dan verstoor je die bees
ten enorm, terwijl ze zich juist in korte
tijd zo snel mogelijk willen volproppen
om in het hoge noorden met succes te
gaan broeden." Op het kaartje waren zes
ganzen 'en profil' getekend. "Let op de
buiklijn," zei onze gids. "De eerste gans is
te dun, de zesde is te dik."
Een Nederlandse onderzoeker
had nu, volgens onze gids, met
veel gevoel voor humor, de
'Rubens index' geïntroduceerd.
Met behulp van dat profiel waren
de ganzen op afstand snel te type
ren. Ik bekeek mijn buurvrouw
en vroeg naar haar Rubens index
Zie de Agenda op de achterpagina
voor lezing Franklin Tombeur
Jan Moekotte is lid van de Wantijredactie
14 WANTIJ september '02
