Kwwa
Jv. »•-
h»«f i
m
l'.S.iV»; H.f *v.
Blokkade van een transport bij Broomchemie Foto: Greenpeace
Altijd fout
En dan is er nog de kwestie van de opwer
king van de splijtstofstaven. Het Covra-
gebouw is geschikt voor opslag van opge
werkt afval, maar wanneer Borssele stopt
met laten opwerken passen de onopge-
werkte brandstofstaven er niet in. En als
ze wél zouden worden opgewerkt, passen
de extra lozingen bij opwerking in La
Hague niet binnen het OSPAR-akkoord.
Bij dat akkoord heeft Nederland zich vast
gelegd op minder lozingen in het noord
oostelijk deel van de Atlantische Oceaan.
Het zit dus altijd fout als de centrale lan
ger open blijft.
Op nucleair gebied wil Greenpeace verder
laten zien wat de gevolgen kunnen zijn
van radioactiviteit. Ze heeft hiervoor een
fototentoonstelling ingericht over de
bewoners rond hert Russische nucleaire
complex Mayak. Hier is sinds de jaren vijf
tig veel radioactief materiaal geloosd.
Hierdoor zijn nu talloze mensen in die
buurt ziek. Vanaf 24 maart zijn de foto's
van de Nederlandse fotograaf Robert
Knoth te zien in het stadhuis in den Haag.
Greenpeace is niet alleen tégen, maar ook
vóór: voor windenergie, en wel in de
vorm van flinke windparken op zee. Werkt
Greenpeace op het kern- en windenergie
front samen met de ZMF? Rianne heeft in
haar eerste half jaar als 'nucleair campaig
ner' nog geen contact gehad met de ZMF.
Maar het zal er wellicht van komen, de
belangen zijn immers dezelfde.
Broomchemie
Bij de strijd tegen Broomchemie is cam
paigner giftige stoffen' Bart van
Opzeeland de ZMF wél tegengekomen.
Weliswaar voeren Greenpeace en de ZMF
ieder hun eigen juridische procedures,
maar.ze wisselen wel kennis en ervaring
uit. De kwestie van het tegenhouden van
de productie van brandvertrager FR-720 is
een jaar geleden al in de Wantij aan de
orde geweest, dus daarover kunnen we
hier kort zijn: FR-720 is een giftige, hor-
moonverstorende stof, die niet verdwijnt
maar zich juist over de hele wereld ver
spreidt en overal in levende organismen
wordt teruggevonden. Langzamerhand
worden schadelijke effecten zichtbaar.
Omdat Broomchemie bij de vergunning
verlening niet heeft kunnen aantonen dat
FR-720 géén schadelijke gevolgen heeft,
heeft minister Pronk een jaar geleden een
verbod afgegeven op productie, handel en
gebruik van deze brandvertrager.
Verschil met ZMF
Waarin verschilt de aanpak van
Greenpeace van die van de ZMF?
Bart van Opzeeland: "Voor ons is de kwes
tie FR-720 een onderdeel van het bredere
terrein van moeilijk afbreekbare stoffen
die we de wereld uit willen helpen. De
ZMF en Greenpeace proberen beide met
Broomchemie in gesprek te gaan, en we
voeren beide juridische procedures. Maar
daarnaast heeft Greenpeace aandacht
getrokken door op verschillende plaatsen
(o.a. in de Tweede Kamer) te gaan stofzui
gen en het stof te laten analyseren op
broomhoudende brandvertragers en ande
re hormoonverstorende stoffen. Daaruit
bleek dat deze verbindingen inderdaad
niet alleen te vinden zijn in de computers
en andere apparaten, of rondom de
fabriek in Terneuzen. Een vervolg op de
stofcuig-actie is het regenwateronderzoek,
waarbij we gastlessen geven op 25 middel
bare scholen in het hele land. Ik heb in
Oostburg voor de klas gestaan, en een col
lega in Terneuzen. We koppelen ons ver
haal over hormoonverstorende stoffen aan
het opvangen van regenwater bij de scho
len. TNO analyseert het opgevangen op
deze stoffen, en eind april, wanneer het
onderzoek klaar is, gaan we terug naar de
scholen om de resultaten te laten zien.
"We vragen de scholieren dan om
mee te denken over campagnes
die we kunnen gaan voeren. In
ieder geval blijken ze geïnteres
seerd"
Gerda Spaander is lid van de Wantijredactie.
4 WANTIJ april '03
