Zwin zweet zwarte
kleuren
e voorloper
'De voorloper" is een nieuwe rubriek die verzorgd wordt door Peter Maas. In elk nummer verkent hij
vooraf een excursie uit de Agenda op de achterpagina. Deze rubriek is de opvolger van "Kijken
naar" van Richard Struijk. De redactie dankt Richard voor zijn bijdragen in de afgelopen
vijf jaargangen.
Peter Maas
Het Zwin is een van de meest, tot de verbeelding spreken
de natuurgebieden van Zeeland. Misschien omdat het
niet alleen een stukje Nederland, maar ook een stukje
België is. Misschien omdat je op oude kaarten kunt zien
hoe indrukwekkend de vaargeul was tot voorbij Sluis.
Misschien omdat de slufter hier wel eens vergeleken
wordt met die bij de Koog op Texel. Het Zwin heeft ook
altijd iets onbereikbaars.
Zwin tijdelijk afgedamd Foto: Peter Maas
Een van mijn eerste vakanties was
ehier. Zandkastelen bouwen, tegen
de golven van de branding in sprin
gen en natuurlijk zwarte haaientanden
zoeken. De overkant van de geul, die was
altijd onbereikbaar of in ieder geval verbo
den gebied. Net zo goed als de landsgrens
met België, gemarkeerd door een prikkel
draad en bordjes met verboden toegang.
Toch zat je daar vaak naar te staren, naar
die overkant. Dat mooie, blonde stuk
duin, met op de kop resten van wat eens
een geschutskoepel uit de oorlog moet
zijn geweest en allemaal kleine mensjes
die lagen te zonnebaden en die later
ongetwijfeld de beest zouden uithangen
in een van de vele casino's in Knokke.
Dam
Op een woensdag in februari loop ik
boven op het duin en het witte zand van
de strandvlakte schittert in de winterse
zon. Recht vooruit, aan de horizon,
Knokke: zeker 15 grote bouwkranen tore
nen boven de stad uit. Het moet daar alle
maal nog meer zijn, nog hoger. Ergens in
de oude geul die zich voor mij door het
schor slingert, is het wrak van een oud
schip bovengekomen. Vergaan, net als de
Tricolor een tijdje terug ergens in de
Noordzee. De smerige lading kwam vrij.
Grote aantallen zeekoeten. alken, futen en
nog veel meer, spoelden aan, zwarter dan
zwart. Reddingsacties, vliegtuigen die het
water afzoeken naar olievlekken, mensen
struinen het strand af. Na enig verbaal
geweld van Graaf Lippens, burgemeester
van Knokke, wordt men aan Nederlandse
zijde gedwongen een dam aan te leggen
dwars door het Zwin. Stel je voor, het
Zwin afgedamd! De oorspronkelijke
Zwingeul is aan de zeezijde nu haast niet
meer herkenbaar. Door de dagelijkse wer
king van eb en vloed, sedimentatie en ero
sie, wordt het gebied als het ware herscha
pen.
Grenspaal
De dam over de geul nodigt uit. Links en
rechts vliegen bonte strandlopers, zilver-
plevieren, wulpen, scholeksters en grut
to's. Bergeenden en een paartje bontbek-
plevieren gaan op in een lustvol baltsge
drag. Even later ben ik bij de geschutskoe
pel. Verborgen in het duin staat een kraan
van Demaecker Van Haecke. Er is hier
geen grenspaal nodig om te weten dat je
inmiddels in België bent.
En toch heb ik ergens spijt van
deze tocht. Het stukje onbereik
bare overkant is nu geen overkant
meer. Er is weer een klein stukje
wit op de landkaart in mijn hoofd
verdwenen
Voor excursies naar het Zwin:
zie de Agenda op blz. 20.
Peter Maas is lid van de Wantijredactie.
19 WANTIJ april '03