Gebruik milieuruimte
op aarde erg ongelijk
verdeeld
oetafdruk van
Elk nummer nodigt Gerda Spaander iemand uit om zijn of haar
mondiale voetafdruk te meten. Op deze bladzijde legt ze uit wat
de voetafdruk inhoudt, welke theorie eraan ten grondslag ligt en
hoe u uw eigen afdruk kunt meten.
Gerda Spaander
In de loop van het jaar 2000 telden we de zes miljardste
wereldburger. Met dat aantal mensen delen we de wereld:
de lucht, het water, de grondstoffen, de energie, de grond
waarop we leven. Nou ja, delenDe gemiddelde
Europeaan of Amerikaan gebruikt een heel wat groter
deel dan iemand uit Soedan of Haïti. Een manier om die
(ongelijke) verdeling in beeld te brengen is die waarbij
alles wat we doen wordt omgerekend in de aantallen
vierkante meters die daarvoor nodig zijn: de Mondiale
Voetafdruk.
bBij de door Canadese wetenschap
pers bedachte, en inmiddels geëx
porteerde Mondiale Voetafdruk
gaat het niet alleen om de ruimte
die nodig is om voedsel te verbouwen.
Ook gebouwen en wegen, gebruik van
papier, transport, mijnbouw, afvalverwer
king en talloze andere zaken leggen
beslag op de beschikbare ruimte. Voor een
boterham met ham bijvoorbeeld wordt
graan verbouwd en vervoerd, is energie
nodig voor het bakken van het brood en
het vervoer naar de winkels. Verder wor
den er voor de ham varkens gefokt, wordt
voedsel voor de varkens geproduceerd en
vervoerd en het vlees wordt ook weer ver
voerd en bovendien gekoeld. Zo zit er
achter een belegde boterham een optel
som van de nodige vierkante meters. Er
zijn natuurlijk wel dilemma's: voor dieren
welzijn en biologische productie heb je
méér vierkante meters nodig, en het is
natuurlijk niet de bedoeling de voetafdruk
te verkleinen door daarop te bezuinigen.
Ongelijk verdeeld
Als alle bruikbare ruimte op aarde ver
deeld wordt over alle mensen en we
geven de natuur voldoende ruimte om te
overleven, dan heeft elke bewoner gemid
deld per jaar recht op 1,7 hectare. Dit
heet het Eerlijk Aarde Aandeel. Wie de
Voetafdrukken van de verschillende lan
den naast elkaar legt, zal al snel zien dat
de Voetafdruk van rijke landen veel groter
is dan die van arme landen. Als iedereen
op aarde zou leven als de gemiddelde
Noord-Amerikaan, dan zouden we twee
extra wereldbollen nodig hebben.
De Mondiale Voetafdruk van de gemiddel
de inwoner van verschillende landen:
IJsland 9,9 ha.
Noord-Amerika 8,4 ha.
Nederland 4.7 ha.
Polen 3,4 ha.
Eerlijk Aarde Aandeel 1,7 ha.
China 1,2 ha.
Nicaragua 1,2 ha.
India 0,8 ha.
Tanzania 0,7 ha.
Naast de persoonlijke voetafdrukken zijn
er versies ontwikkeld voor kerken en
bedrijven. Verschillende gemeenten
gebruiken de voetafdruk bij hun streven
naar duurzaamheid. Misschien komt er
een internationaal congres Mensenrechten
en de Mondiale Voetafdruk.
Er zijn twee versies voor het uit
rekenen van de persoonlijke voet
afdruk. De quick scan is te vin
den op www.voetenbank.nl of aan
te vragen bij De Kleine Aarde
(tel. 0411-6849210). De uitgebrei
de versie is te vinden op dezelfde
site (maar sla de thee over, want
dan zit je onverdiend op een reu-
zenvoetafdruk)
Gerda Spaander is lid van de Wantijredactie.
Meet uw
eigen
voetafdruk
op
www.voetenbank.nl
19 WANTIJ april'04
