De verleidingen van
Plan Waterdunen
Nieuw natuurgebied bij Breskens
Peter Maas
■a?-.-
Bestaan er projecten die alleen maar winst opleveren?
Die, vanuit welke invalshoek je ze ook bekijkt, positief
zijn? Het lijkt haast onmogelijk. Net als het perpetuum
mobile, waar wetenschappers eeuwenlang naar zochten,
maar helaas, zo iets moois bestaat niet. Maar toch, het
project Waterdunen komt misschien wel dicht in de buurt.
De Marquenterre in Noord Frankrijk
hHet idee is prikkelend: Maak een
groot, mooi en boeiend natuur
gebied met daaromheen een
schil van recreatiegebieden.
Verdeel het gebied in zones zodat in de
natuur totale rust heerst en meer naar
buiten toe steeds meer activiteiten moge
lijk zijn. In de buitenste schil kun je bij
voorbeeld denken aan verblijfsrecreatie,
kampeerterreinen en bungalowparken.
Meer naar binnen toe wordt het iets
extensiever. Een ruiterpad, een trimbaan,
wandelpaden, een mountainbike-parcours
en een survival-route. De natuurpaden
dringen het diepst door, tot in de kern. Ze
monden uit, langs schermen van rietmat
ten of gevlochten wilgentenen, in de uit
kijktoren. Het luikje voorzichtig openen!
Het zicht vanuit een observatiehut kan
spectaculair zijn. Ik bracht mijn jeugd
voor een belangrijk deel door in de hut
van de Steltkluut aan de Spuikom bij
Terneuzen. Wat we vanuit die luikjes niet
gezien hebben! Of zoals vorig jaar, ergens
in Midden-Frankrijk. Een bos, een onver
hard doodlopend pad, dan een kronke
lend smaller wordend paadje met een
wegspringende smaragdhagedis. En dan is
daar de uitkijkpost. Zicht op een moeras,
doodse stilte, maar wel meteen dat geluid
van een roofvogel. Jawel, een visarend op
zijn horst, het jong voerend. Zonder meer
spectaculair. Ben je er gevoelig voor en op
de juiste leeftijd, dan zijn dit belevenissen
voor het leven.
Waterdunen
Kan zoiets ook in Zeeland? Het Zeeuwse
Landschap presenteerde begin dit jaar het
plan Waterdunen. Waterdunen was een
klein stadje gelegen in het mondingsge-
bied van de Westerschelde tussen de eilan
den Wulpen en Koezand. Waarschijnlijk is
het bij de stormvloed van 1357 door de
zee verzwolgen. Maar de West Zeeuws-
Vlamingen gaven zomaar niet op en sticht
ten opnieuw een parochie op het herwon
nen eiland. Het mocht duren tot ergens in
de 15e eeuw. De zee nam opnieuw.
Sindsdien wordt er in de bronnen met
geen woord meer gerept over
Waterdunen
Natuurlijk Vitaal
West Zeeuws-Vlaanderen, en dan met
name de kuststreek, is een gebied waar
veel staat te gebeuren. De afgelopen jaren
waren het vooral studies en nota's die ver
schenen, uitmondend in het Gebiedsplan
West Zeeuwsch-Vlaanderen, dat de titel
meekreeg: "Natuurlijk VitaalDit
Gebiedsplan heeft twee hoofdpoten: eco
nomie en ruimtelijke kwaliteit. Elke poot
bestaat uit onderdelen. Zo vallen onder
economie: recreatie en toerisme, land
bouw en overige bedrijvigheden, infra
structuur en aantrekkelijke huisvesting.
Onder de ruimtelijke kwaliteit vallen land
schap en cultuurhistorie, water, kustverde
diging, bijzonder wonen in het buitenge
bied en natuur.
Rood voor groen
Het plan Waterdunen speelt hier slim op
in en probeert een aantal doelstellingen te
combineren. Zo vormt de recreatie in de
streek een heel belangrijke poot onder
het economisch bestel. Maar er is een
kwaliteitsimpuls nodig om de aantrekke
lijkheid van de streek te behouden of zelfs
te versterken. Verbeteren van de kwaliteit
op bestaande recreatieterreinen betekent
haast per definitie vergroten van de
oppervlakte. Standplaatsen krijgen meer
ruimte. Caravans staan niet meer hutje
mutje naast elkaar.
Het Gebiedsplan maakt dergelijke uitbrei
ding mogelijk middels het principe 'rood
voor groen'. Eén hectare extra recreatie
dient gecombineerd te worden met twee
hectare natuur. Dit moet dan publiekstoe-
gankelijke recreatienatuur worden. Verder
speelt de kustverdediging een belangrijke
rol. De duinenstrook zal plaatselijk ver
sterkt moeten worden om te kunnen vol
doen aan de moderne normen voor kust
verdediging. En wie aan duinen denkt,
denkt toch ook snel aan recreatie, natuur,
landschap.
Breskens
Het plan van Zeeuws Landschap omvat
een natuurgebied van ongeveer 100 tot
150 hectare. Dat lijkt heel wat, maar is
bescheiden als je in de krant leest dat er
in de Kanaalzone plannen zijn voor 300
ha glastuinbouw (twee tot drie keer zo
7 WANTIJ juli '04
