'eeltje Jans symbool
van overwonnen
i atuur
Peter Maas
Het staat al van ver aangegeven. Grote ANWB-borden met
daarop het woord Neeltje Jans in zwarte letters op een wit
vlak. Dat kan niet missen, daar moet wat te doen zijn. En
het is wat waard, want om alleen nog maar te mogen
parkeren betaal je hier 3,20. Neeltje Jans, een toeristi
sche attractie, maar ook misschien wel hét symbool van
de door de mens overwonnen natuur.
Op hoogtijdagen liepen hier hon
derden mensen rond. Allemaal druk
in de weer om de woeste
Oosterschelde te bedwingen door middel
van een halfdoorlatende dam. Toen dat
geslaagd was, werd van het werkeiland
terug natuur gemaakt.
Bulldozerchauffeurs gingen onwennig
grillige duintoppen en niet-egale duinpan
netjes maken. Want natuur is niet vlak.
Natuurmonumenten en het Zeeuwse
Landschap sloegen de handen ineen om
deze nieuwe natuur niet alleen te behe
ren, maar ook educatief uit te buiten.
19 WANTIJ juli'04
Minstens twee maal per maand worden
geleide excursies georganiseerd. Steeds
met een specifiek thema. Regelmatig
halen duikers van de Nederlandse
Onderwatersport Bond krabben, kreeftjes,
verschillende soorten wieren, anemonen
en slakken boven. Al dit moois wordt in
bakken gedaan om het goed te kunnen
laten zien. Maar wie denkt dat Neeltje Jans
alleen maar zilte natuur kent met hooguit
wat helmgras erbij, die doet het gebied
toch tekort. Op 3 augustus bijvoorbeeld
staat de excursie in het teken van insecten
en op 10 oktober kun je genieten van
Neeltje bij volle maan.
Klagend en alarmerend
Knalgele dotjes muurpeper pronken tus
sen het bruinverdorde langbaardgras.
Zebrarupsen belagen het jakobskruis-
kruid. En natuurlijk, de onvermijdelijke
zilvermeeuwen! Langs alle kanten houden
ze je scherp in de gaten. Voortdurend kla
gend en alarmerend en een enkeling die
wel eens rakelings over je hoofd een
schijnaanval inzet. Een visdiefje plonst van
hoog uit de lucht in het stille water van de
Mattenhaven. Bij laag water zie je hier de
fraaie overgang van het heldergroen van
de algen, boven aan het dijktalud, naar
het donkerbruine of zelfs zwarte van de
wieren. Alles blinkt in de zon.
Op de weg ligt het bezaaid met kapot
gesmeten schelpen van mossels en oes
ters. Meeuwen of zwarte kraaien weten
wel raad met het verdedigingsmechanisme
van deze beesten. Dat is er niet op
gebouwd om vanaf twintig meter hoogte
neer te vallen op keihard beton of asfalt.
De natuur is één grote moordmachine,
maar laten we daar maar geen moreel oor
deel over vellen.
Degene die hier dat witte konijn
achterliet, heeft in elk geval van
die natuur niet veel begrepen.
Thuis werd het waarschijnlijk plat
geknuffeld, nu is het aan zijn lot
overgelaten, een gemakkelijke
prooi die het waarschijnlijk geen
dag uithoudt
Voor excursies op Neeltje Jans,
zie: www.zmf.nl
Peter Maas is lid van de Wantijredactie.
