Wie wint de strijd om de
Speelmansplaten?
Jetski of rosse grutto?
Jan-Eelco Dijk
Zeeland als groenblauwe oase, het klinkt zo idyllisch.
Maar in die oase kunnen natuur en economie elkaar aar
dig voor de voeten lopen. Neem de Speelmansplaten bij
Tholen. Een doortastende ondernemer heeft grootse plan
nen. Je kunt er met jetski's varen en op de landtong racen
met vierwielige motoren (squads) en paintball spelen.
Soms overnachten er toeristen in het gebied. Maar dat is
slechts een begin. Volgens de jongste plannen moeten er
ook trekkershutten, een kampeerterrein en een groot res
taurant komen.
Helaas voor de zakenman liggen de
Speelmansplaten midden in een
uiterst waardevol natuurgebied. De
omliggende wateren worden beschermd
op basis van de Vogel- en Habitatrichtlijn
van de Europese Unie. Rond het gebied
komen in de Oosterschelde, het
Markiezaatsmeer en in het Zoommeer tal
van beschermde vogelsoorten voor. Het
recreatiegebied ligt bij een hoogwater-
vluchtplaats waar onder andere scholek
sters, tureluurs, wulpen en rosse grutto's
massaal komen rusten. Onderzoek van de
plaatselijke natuurvereniging toont aan
dat de activiteiten op de Speelmansplaten
de vogels nu al flink verstoren.
Vergunningen
De Natuurvereniging Tholen trok aan de
bel bij de gemeente. Voor de squadbaan
en het paintballterrein zijn geen milieu
vergunningen verleend, terwijl die wel
verplicht zijn. Gezien de strenge bescher
ming van het gebied is het maar de vraag
of die vergunningen kunnen worden afge
geven. Omdat de gemeente niet reageer
de, stapte de Natuurvereniging naar de
Raad van State. Inmiddels heeft die de
gemeente gedwongen op korte termijn
een milieuvergunningprocedure te star-
La waaisporten
De Natuurvereniging constateerde ook dat
veel activiteiten in strijd zijn met het gel
dende bestemmingsplan. Daarin staat dat
op de platen alleen waterstaatswerken
mogen worden gerealiseerd. Er is een
nieuw bestemmingsplan in de maak waar
in dagrecreatie mogelijk wordt, maar
lawaaisporten en overnachtingen uitgeslo
ten zijn. Aanleiding voor de vereniging om
ook om handhaving van het bestemmings
plan te verzoeken. Als er niet op korte ter
mijn zicht is op legalisering van een
onwettige situatie, heeft een gemeente -
volgens vaste jurisprudentie - in beginsel
de plicht tot handhaving. En van zicht op
legalisering is geen sprake nu het nakende
bestemmingsplan de omstreden activitei
ten uitsluit, aldus de Natuurvereniging
Tholen.
Rust
En deze procedures gaan alleen nog maar
over de bestaande activiteiten. De
Natuurvereniging houdt haar hart vast als
er straks trekkershutten en kampeerfacili-
teiten komen. Nu ontvluchten de vogels
op een drukke zomerdag al de Speel
mansplaten. Straks zullen toeristen moge
lijk ook 's nachts de rust in het gebied ver
storen. De Natuurvereniging nam een eco
logisch adviesbureau in de arm om te
laten beoordelen of de plannen wel in
overeenstemming zijn met de Vogel- en
Habitatrichtlijn.
De conclusie van de deskundige
is duidelijk: de schade die aan de
natuur wordt toegebracht is zo
groot dat intensieve recreatie op
de Speelmansplaten op gespan
nen voet staat met het Europese
recht. Wat de Natuurvereniging
betreft roept de gemeente een
halt toe aan de plannen. Maar vin
den de Thoolse bestuurders ook
dat op deze plek in de groen
blauwe oase de natuur voorrang
moet krijgen boven de economie?
Jan-Eelco Dijk is milieujurist bij bel Bureau voor
Rechtshulp Zuid-Holland Zuid. Hij verleent in samen
werking met de ZMF juridische bijstand aan mensen die
kampen met milieuproblemen.
9 WANTIJ juli '04
