en medewerk
i de ZMF wensen u i
sprankelend 2005!L
ZMF na 20 jaar stevig
geworteld in de
Zeeuwse samenleving
Tjeu van Mierlo
Deze maand bestaat de ZMF 20
jaar. Twee decennia waarin de
ZMF zich heeft ingezet voor een
rijke natuur, een schone leef
omgeving en een mooi land
schap. Flet was een tijd vol ver
anderingen, zowel in de omge
ving van de ZMF als binnen de
milieufederatie zelf De ZMF
ontwikkelde van actie naar
overleg en van tegenwerken
naar samenwerken. Inmiddels
heeft de ZMF een sterke positie
in maatschappelijk en bestuur
lijk Zeeland. De bij de ZMF
aangesloten natuur- en milieu
organisaties hebben samen een
achterban van tienduizenden
Zeeuwen.
De ZMF is jarig. Op 5 december
1984 fuseerden de Vereniging
Milieuhygiëne Zeeland (VMZ) en
het Zeeuws Coördinatieorgaan
(ZCO). De VMZ was een felle
actiegroep die zich vooral richtte
tegen de grootschalige industriali
satie van de Zeeuwse havens. Het
ZCO was een meer bedaarde
maar zeer bedrijvige organisatie
die zich richtte op natuur, land
schap én milieu. Uit beide organi
saties ontstond de ZMF met 26
aangesloten organisaties en ruim
2000 individuele leden.
Door de bijzondere mix van orga
nisaties en culturen was er vanaf
het begin niet alleen plaats voor
acties, maar was er ook een
goede voedingsbodem voor het
zoeken naar toenadering en over
leg. De ZMF ontwikkelde zich
gaandeweg naar een beweging
die zich bij voorkeur als partner
opstelt, constructief meedenkt en
zelf met oplossingen voor proble
men komt. Die verschuiving van
actie naar overleg is beschreven
in een jubileumuitgave die in
1997 verscheen ter gelegenheid
van 25 jaar milieubeweging in
Nederland.
nericrjien
Duurzame ontwikkeling
Aanvankelijk richtte de ZMF zich
alleen op de afzonderlijke natuur-
en milieuthema's. Er is vooral oog
voor het natuur- en milieubelang.
Variaf midden jaren negentig
omarmt de ZMF duurzame ont
wikkeling. Flet betekent dat we
ons breder oriënteren en kennis
ontwikkelen over economie en
sociaal-culturele aspecten en hun
onderlinge samenhang met ecolo
gie. We krijgen meer oor en oog
voor sociaal-economische beleids
plannen. We doen voorstellen om
de havengebieden van Zeeland
duurzaam in te richten. Een
recent voorbeeld is de presentatie
van "Licht op Zeeland", de struc
tuurvisie, die de economische
kansen van de groenblauwe oase
etaleert en tevens natuur, milieu
en landschap behoudt en ver
sterkt.
Kennis en kwaliteit
Voor de ZMF worden kennis en
kwaliteit steeds belangrijker om
succesvol invloed op beleid uit te
kunnen oefenen en om mede
standers te vinden voor standpun
ten en ideeën. Soms lukt het niet
om die uit het netwerk van
natuur- en milieuorganisaties te
halen. Dan huurt de ZMF kennis
en kwaliteit in en neemt een
adviesbureau in de arm.
Gelegenheidscoalities
Voor de belangenbehartiging
zocht de ZMF in haar eerste jaren
alleen draagvlak bij natuur- en
milieuorganisaties en de beslis
sers. Tegenwoordig worden gele
genheidscoalities gezocht en
gesloten met allerlei sectoren en
doelgroepen. Soms zijn ze verras
send. Momenteel wordt met de
woonsector verkend hoe
"Zeeland Woonland" een plek in
Zeeland kan vinden zonder het
groene kapitaal tekort te doen.
Samenwerking is nodig: op het
politieke en maatschappelijke
veld van de beleidsvorming zijn
tegenwoordig zoveel spelers dat
het steeds lastiger wordt om
alleen je doelen te bereiken.
Onafhankelijkheid
Bij het zoeken naar medestanders
en het bereiken van overeenstem
ming met overheden staat de
onafhankelijkheid van de ZMF
voorop. Daar leveren we nooit op
in. We mogen vaststellen dat het
wantrouwen bij veel partijen ten
opzichte van de ZMF in de voor
bije jaren voor een groot deel is
weggenomen. We hebben ver
trouwen gewonnen door mee te
denken, constructieve voorstellen
te doen en concrete samenwer
king aan te gaan. En met succes.
Zo hielden grote bedrijven 20 jaar
geleden hun deur voor de ZMF
op slot. Tegenwoordig leggen
sommigen hun plannen voor
milieu-investeringen tijdig aan de
ZMF voor.
Tegenwind
Toch is er die voorbije jaren ook
de nodige tegenwind. Bestuurlijk
Zeeland rekende het de ZMF erg
aan dat zij begin jaren negentig
na jarenlang overleg het plan van
aanpak voor de Kanaalzone niet
wilde ondertekenen. Natuur en
milieu werden in het plan totaal
geen recht gedaan. Het lukte ons
niet de afwijzing goed te commu
niceren. Op een ander moment
maakten we in een cruciaal dos
sier de grote taxatiefout om juist
niet communiceren. Nadat de
ZMF een vergevorderde overeen
komst met Seaports en Provincie
over een containerterminal had
afgeserveerd, hebben we die
boodschap niet naar buiten
gebracht. De rapen bleken gaar
toen één van de partijen het
document weer uit een stoffige la
had opgediept toen de ZMF zich
frontaal verzette tegen de WCT-
plannen. Politiek en pers vielen
over ons heen. We ervoeren het
als een "actie beschadiging ZMF".
Ook schuurde het wel eens in de
contacten met de achterban, zoals
tijdens de discussie over de keuze
van locaties voor windenergie. De
laatste jaren hebben flink geïnves
teerd om de communicatie met
de leden te verbeteren.
De voorbije 20 jaar leert
ons lessen over de
manier waarop we dat
het meest succesvol
kunnen doen. De
enthousiaste en kriti
sche steun van de ach
terban blijft daarbij
onontbeerlijk.
Tjeu van Mierlo is directeur van de ZMF.
3 WANTIJ 19 WANTIJ december '04
