Langs de Zeeuwse boomgrens
WJ -
Traject 2: Westkapelle - Domburg - De Manteling - Oranjezon - Veerse Dam (15 km)
k>iv m
Willam de Weert
Verder op pad met Anton van Haperen
Anton van Haperen is van beroep 'belangenhartiger' voor het gebied beneden de rivieren
bij Staatsbosbeheer. Hij is van geboorte Bredanaar. In zijn jeugd zwierf hij door de
Biesbosch tot dat gebied in 1970 zijn charme verloor door de afsluiting van het getij. Hij
verlegde zijn interesse naar het Grevelingenmeer dat ook door de Deltawerken van eb en
vloed was afgesloten, maar dat hij daarvoor niet goed kende: "Dat deed minder zeer." Na
een studie biologie was zijn eerste baan bij de Provincie Zeeland waar hij de vegetatiekarte-
ring opzette. Hij schoot wortel in Zeeland en woont nu in Koudekerke. Hij is naast zijn werk
bezig met een proefschrift over de duinen van de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden. In
zijn vrije tijd is hij bestuurslid van de ZMF.
Anton van Haperen. Foto: Willem de Weert.
Het vertrekpunt is restaurant "De Westkaap" op de dijk bij
Westkapelle. Die is stevig in het asfalt is gegoten. Dat is
niet voor niets want de stroming in zee is hier sterk. Het
zand dat aan het beginpunt van dit traject onder aan de
dijk wegspoelt, vinden we aan het einde van de wande
ling terug aan de voet van de Veerse Dam.
1Westkapelle
Op de kruin van de dijk genieten we eerst
westwaarts van de bulderende zee en de
grote schepen die pal langs de kust passe
ren. "Daar, een eind uit de kust, begint de
geschiedenis van Walcheren," vertelt
Anton van Haperen. "Van de inrichting
door de mens dan, die zijn toevlucht
zocht op de strandwallen. Het achterland
was een groot onbegaanbaar veenmoeras.
In de Romeinse tijd lag de kust een stuk
westelijker en waren de duinen een stuk
breder. Hier spoelde in de 17e eeuw op
het strand het altaar van de Romeinse
godin Nehalennia bloot. Aan deze godin
werden waarschijnlijk offers gebracht voor
of na de oversteek naar Engeland. Daar in
zee ligt ook de nederzetting Wallacria
waarnaar Walcheren vernoemd is. In de
loop der eeuwen werden de mondingen
van Wester- en Oosterschelde steeds gro
ter en week de kust achterwaarts." (1)
Polders
We draaien een halve slag en kijken nu uit
over de polders. In de verte is de Lange
Jan van Middelburg het baken. "In feite is
Walcheren nog steeds een eiland met
Middelburg als centrum waar alle belang
rijke wegen naartoe lopen. Voor de oorlog
moet het uitzicht nog veel mooier geweest
zijn: de Tuin van Walcheren. Ontelbaar
veel kleine percelen gescheiden door heg
gen. In oktober 1944 bombardeerden de
Geallieerden op vier plaatsen de dijken
van Walcheren om het Duitse verzet te
breken. Tot ver in 1946 lag de klei van
Walcheren onder zeewater. In de geïnun
deerde gebieden waren alle bomen en
struiken op erven, langs wegen en sloten,
dood. De bodem was verzilt, het land lag
open en blootgesteld aan de wind."
Staatsbosbeheer, de huidige werkgever
van Anton, kreeg de opdracht om een
landschapsplan te maken voor de kale
steppe (15.000 ha). (2) "Mijn voorgangers
hebben het goed gedaan,' oordeelt hij een
halve eeuw later. "Ze ontkwamen niet aan
schaalvergroting omdat de moderne land
bouw dat eiste en de bodemstructuur
door het zout veranderd was. Toch wisten
ze het cultuurhistorische karakter van het
eiland te bewaren. Landbouwgrond werd
omgeven door bomen en lanen op de
hoger gelegen kreekruggen en duinen.
Natuur werd zoveel mogelijk gespaard.
Onbewerkte stukjes land werden ontwik
keld tot boerenbosjes. De wensen van de
landbouw gecombineerd met natuurbe
scherming, dat was heel vooruitziend." We
bekijken nog een natuurontwikkelingspro
ject direct achter de dijk waarvoor een
camping verplaatst wordt en een skelter
baan het loodje gelegd heeft ("duur, maar
kwaliteit heeft zijn prijs") en verlaten dan
de dijk.
Biggekerkl
Zoutelande
Koud^erke
Domburc
VrapWenpoideK
Tostkapelle
Aagtekerke
Westkapelle!
Metiskerke
Grijpskerlfe
a c 'h e m
St. Laurens^
Middelbu
Sero
t -
7 WANTIJ december '04