Menselijke invloed
We weten dat het klimaat van nature ver
andert. Maar de huidige stijging van de
gemiddelde temperatuur is niet alleen toe
te schrijven aan bijvoorbeeld variaties van
zonnestraling. El Nino en vulkaanuitbars
tingen. Sinds 1750 is de concentratie van
kooldioxide in de atmosfeer met zo n 30%
toegenomen. Die stijging is toe te schrij
ven aan de mens die fossiele brandstoffen,
zoals steenkool, aardolie en aardgas ver
brandt. De bevolkingsexplosie en het
steeds drukkere auto- en vliegverkeer dra
gen bij aan het versterkte broeikaseffect.
Hoewel we niet zeker weten hoe
het klimaat zich gaat ontwikke
len, zullen veranderingen in de
natuur en in de landbouw merk
baar zijn. We kunnen geen risico
nemen en moeten de uitstoot van
schadelijke stoffen terugdringen.
Dat is niet alleen in het belang
van onze gezondheid, maar ook
van de schaarse natuur om ons
heen
Jos Broeke is meteoroloog en weerman bij Omroep
Zeeland.
Zwaar weer bij de Oranjemolen in Vlissingen. Foto: Jaap Wolterbeek.
teit en het chaotische gedrag van de atmo
sfeer. Ook de mens speelt een rol: we ver
anderen het landgebruik en zorgen recen
telijk voor een toename van de hoeveel
heid kooldioxide en andere broeikasgas
sen in de atmosfeer. Een ander groot pro
bleem is de afname van de hoeveelheid
ozon in de stratosfeer. Het herstel van de
ozonlaag heeft ondanks het verbod op
chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK's) nog
niet ingezet. Volgens de theorie van het
versterkte broeikaseffect gaat de opwar
ming van de troposfeer (de onderste laag
van de dampkring) gepaard met een
afkoeling van de stratosfeer. Dit kan het
herstel van de ozonlaag vertragen.
Klimaat van de 21e eeuw
Voor de gemiddelde temperatuur over de
hele aarde zijn de voorspellingen voor de
21e eeuw redelijk goed te maken. Zonder
beleidsmaatregelen verwachten klimatolo-
gen voor deze eeuw:
een stijging van de wereldtemperatuur
met 1.4 tot 5.8 graden Celsius
een toename van hevige regenbuien
een stijging van de zeespiegel met 9 tot
88 cm
Een stijging van de wereldgemiddelde
temperatuur met 1.4 tot 5.8 graden bin
nen een eeuw tijd is waarschijnlijk in de
afgelopen 10.000 jaar niet eerder voorge
komen.
Voorspellingen voor Zeeland
Met de rekenmodellen zijn we nog niet
goed in staat om regionale klimaatvoor
spellingen te doen. Maar voor Zeeland
schetsen de klimatologen het volgende
beeld:
een stijging van de temperatuur verge
lijkbaar met die van het wereldgemid
delde
een verkorting van de duur van strenge
winters
meer neerslag in de winter
zwaardere buien
n.b. het verband tussen de opwarming en
meer stormen is niet aangetoond.
Betrouwbaarheid
De 5-daagse en tegenwoordig de 10-daag-
se weersverwachting wordt opgesteld
door het Europees Centrum voor
Weersverwachtingen op Lange Termijn
(ECMWF). Daar beschikt men over één
van de krachtigste computers ter wereld
(die kan zo'n 250 miljard berekeningen
per seconde uitvoeren). Toch blijkt dat de
voorspelbaarheid van de atmosfeer
beperkt is: de gemiddeld rake score voor
dag vier en vijf is 80%.
Op deze en vergelijkbare computers wor
den ook berekeningen gemaakt over het
toekomstige klimaat. In de modellen wor
den naast atmosferische gegevens ook
parameters opgenomen als ijsbedekking,
vegetatie en watertemperatuur. Deze
modellen zijn echter nog verre van vol
maakt. Zo moet de invloed van wolken
beter worden beschreven en moet ook de
invloed van de oceanen beter in kaart
worden gebracht.
4 WANTIJ April '05
