A
Zeeuws-Vlaanderen
overwinteren
Is zwaluwen in
Zeeuwse natuur verandert mee
Planten en
dieren
verkassen
onder
invloed van
warmer
klimaat.
Gijs van Zonneveld
Het klimaat verandert en de natuur verandert mee. In de
Zak van Zuid-Beveland groeien druiven naast appels en
peren. Er gaan geruchten over overwinterende zwaluwen
in Zeeuws Vlaanderen. Het verschijnen van de zwaluw
zal nog wel even verbonden blijven aan het begin van de
zomer. Maar dat de Zeeuwse natuur de veranderingen in
het klimaat volgt, is wel zeker.
Er zijn twee specifieke kenmerken
f die ervoor zorgen dat Zeeland bij
(S* het veranderende klimaat een bij-
V' zondere positie inneemt ten
opzichte van de rest van Nederland.
Allereerst vormt Zeeland de zuidgrens van
ons land. Soorten die gebruik maken van
de opwarming en daarom steeds verder
oprukken naar het noorden, doen logi
scherwijs het eerst de zuidelijke provin
cies aan. Het tweede kenmerk is de lig
ging van Zeeland aan de kust. In de win
ter zorgt het relatief warme zeewater voor
wat minder kou. Door dit iets warmere
kustklimaat zie je dat veel planten en die-
en met een meer zuidelijk voorkomen,
zich via een soort tong langs de kust veel
noordelijker kunnen ophouden. Nieuwe
zuidelijke' soorten bereiken vaak het eer
ste Zeeland. Op deze wijze is de vuurlibel
e opmars in Nederland vanuit Zeeland
egonnen.
ieuwe planten en vogels
r zijn soorten die je hier vaker ziet dan
roeger of eerder dan elders in het land.
Dat geldt voor planten zoals de kleine kat
tenstaart, de zeevenkel (zie blz. 18), de
wilde kool en het liefdegras, maar ook
voor vogels. De kleine zilverreiger mag
inmiddels een echte Zeeuwse soort
genoemd worden die je soms zelfs vanaf
de A58 langs een poldersloot ziet. De ijs
kogel is tegenwoordig een regelmatige
verschijning in heel Zeeland. De ijsvogel is
toch vooral een zuidelijke soort. Kijk maar
eens naar de kleurstelling van deze vlie
gende diamant: het blauw van een medi-
lerrane hemel en het rood van een door
de zon gekoesterde rots. Hoewel de naam
NRC Handelsblad
5 december 2004.
suggereert dat de vogel van ijselijke
omstandigheden houdt, houdt de ijsvogel
juist bij zachte winters opvallend beter
stand.
Insecten
Een voorbeeld dat vaak wordt aangehaald
is de koninginnepage. Het zweven van de
koninginnepage, dat in vergelijking tot de
andere Zeeuwse vlinders wat weg heeft
van een vliegend tapijtje, heeft een haast
tropische uitstraling. Deze vlinder wordt
steeds vaker in Zeeuws-Vlaanderen waar
genomen en nu bellen er ook al mensen
naar de Vlindertuin in Langeweegje (Zuid-
Beveland) om ervoor te waarschuwen dat
daar vlinders ontsnapt zijn.
De snelheid van sommige veranderingen
is opvallend: een voorbeeld daarvan is de
hoornaarzweefvlieg. Toen ik deze soort
circa 15 jaar geleden voor het eerst zag,
stond ik te trillen op m'n benen. Nu zie je
ze overal. De veranderingen in de insec
tenwereld zijn vermoedelijk enorm. De
vlinders en grote zweefvliegen vallen daar
bij op, maar heel veel blijft onopgemerkt.
Verdwijnende soorten
Komen er alleen soorten bij? Nee, dat lijkt
misschien zo: nieuwe soorten en vooral
de opvallende, worden nu eenmaal snel
ler opgemerkt. Er verdwijnen echter ook
soorten uit Zeeland. In de jaren zeventig
De koninginnepage heeft een tropische
uitstraling. Foto: Jan van de Ven.
5 WANTIJ April '05
