Een C02-neutrale provincie in 2050
Worstelen met duurzaamheid:
Zeeland stoot nu nog meeste kooldioxide per inwoner uit
j
de beleidsmedewerker
Melissa Ernst
De Zeeuwse Milieufederatie heeft het adviesbureau Ecofys
gevraagd een visie te ontwikkelen voor een duurzame
energievoorziening in Zeeland. Duurzaam houdt in dat
de energievoorziening CO, - neutraal moet zijn. Per saldo
mag er bij activiteiten geen koolstofdioxide vrijkomen.
Dat blijkt in 2050 mogelijk
Ons klimaat verandert, ook in
0 Zeeland (zie Wantij 2005, nr. 1).
De winters worden korter, de
zomers warmer en natter.
Klimaatzones schuiven op en hiermee de
habitat (woonplek) van vele dieren en
planten. Dit gaat met een snelheid van elf
meter per dag. Dat is circa 400 km per
eeuw. De klimaatverandering komt door
de uitstoot van broeikasgassen. Het
belangrijkste broeikasgas is CO,
(kooldioxide) dat vrijkomt bij het verbran
den van aardgas, kolen en aardolie.
Stap verder
Om de klimaatverandering binnen veilige
grenzen te houden mag, volgens weten
schappers, de temperatuur op aarde met
niet meer dan twee graden Celsius stijgen.
Wereldwijd moet dan de uitstoot van C02
met 70 tot 90 procent terug. Het ministe
rie van Economische Zaken wil dat de uit
stoot van broeikasgassen in ons land in
2050 60 tot 80 procent minder is. De ZMF
gaat nog een stap verder en wil dat onze
provincie voorop loopt. Zeeland moet als
eerste provincie in Nederland C02- neu
traal worden.
Transitie
Om zo'n hardnekkig probleem als klimaat
verandering aan te pakken en het energie
gebruik om te buigen is meer nodig dan
één enkele wet of subsidie. Het vraagt om
een omslag in denken en doen in veel sec
toren (economie, cultuur) en treft vele
partijen. Voorbeelden van energietransi
ties zijn de omschakeling naar een water
stofeconomie of de vervanging van fossie
le brandstoffen door biobrandstoffen.
Zulke veranderingen vragen veel tijd,
zeker zo'n 25 jaar. Om in Zeeland de
energietransitie op gang te brengen heeft
de ZMF onderzoek laten uitvoeren naar
de haalbaarheid van een C02- neutraal
Zeeland
Drie maal landelijke gemiddelde
Dat in Zeeland het C02 - probleem extra
urgent is, blijkt uit figuur 1.
De Zeeuwse uitstoot is met 39 ton C02
per inwoner per jaar ruim drie maal het
landelijke gemiddelde en bedraagt zelfs
meer dan in de Verenigde Staten.
Bovendien groeit de uitstoot nog sterk.
Terwijl de totale Nederlandse uitstoot over
de periode 1990- 2002 is toegenomen met
13%, is de uitstoot in Zeeland gestegen
met maar liefst 43% ten opzichte van
1990!
Grote bedrijven
Vergeleken met Nederland wordt in
Zeeland 84% van de C02 - uitstoot veroor
zaakt door de industrie (incl. energiecen
trales) en landbouw (zie figuur 2). Dit
komt doordat in Zeeland veel energie-
intensieve bedrijven huizen. De Zeeuwse
uitstoot wordt voornamelijk veroorzaakt
door acht grote bedrijven die ruim 99%
van de C02 emissies produceren in deze
sector (zie figuur 3).
Wonen en vervoer
Maar ook in de sectoren verkeer en ver
voer en gebouwde omgeving heeft
Zeeland de hoogste C02 - uitstoot per
inwoner vergeleken met andere provin
cies in Nederland. Wat betreft verkeer en
vervoer komt dit vermoedelijk door de
uitstoot van de scheepvaart, de kleine rol
van het openbaar vervoer en de uitge
strektheid van de provincie. Het relatief
hoge gasgebruik in de bebouwde omge
ving heeft vermoedelijk te maken met de
ruim opgezette woningen in een provincie
met relatief veel plattelandsgemeenten.
Bovendien staan er in Zeeland relatief veel
oudere, slecht geïsoleerde, woningen.
Efficiency
De slechte score van Zeeland met betrek
king tot de C02 - uitstoot vraagt om actie.
Gelukkig blijkt uit het onderzoek door
Ecofys dat er een scala aan mogelijkheden
liggen om C02 te besparen, zelfs tot er
per saldo helemaal geen uitstoot meer is
in 2050.
De cirkeldiagram (figuur 4) geeft in per
centages weer wat er mogelijk is aan
C02 -beperking in Zeeland.
Alle sectoren zullen werk moeten maken
van vergaande verbeteringen in de effi
ciency.
Dat kan bijvoorbeeld door het stimuleren
van recycling, warmtekrachtkoppeling,
zuinige auto's, betere isolatie en op de
zon gericht bouwen. Ecofys schat dat met
efficiency maatregelen een vermindering
van 69% 0O2 - uitstoot mogelijk is.
De cirkeldiagram onderscheidt drie vor
men van efficiency verbetering. Business
as usual (BAU) laat zien hoe de uitstoot
zich ontwikkelt als de efficiency verbete
ring het huidige beleid volgt. Voor de
extra efficiency verbetering is extra
inspanning en nieuw beleid nodig. Keten
efficiency geeft aan welke efficiency verbe
tering mogelijk is wanneer de processen
in de keten onder de loep worden geno
men en verbeterd.
Daarnaast kan er 40% gereduceerd wor
den door opwekking van duurzame ener
gie, hoofdzakelijk door windparken op de
Noordzee te bouwen en door de inzet van
biomassa, bijvoorbeeld houtachtige gewas
sen als brandstof, in productieprocessen
en energiecentrales. Het potentieel van de
Zeeuwse landbouw om zelf die biomassa
6 WANTIJ December '05