Westerschouwen
driesterrenlandschap
Peter Maas
De Stichting Natuur en Milieu heeft onlangs via
haar website 'sterren' toegekend aan land- -'f
schappen in Nederland. Vergelijkbaar met de
ï'~A!9g'
gewaardeerde, of misschien meer nog de
■-tA
gevreesde Michelinsterren voor restaurants.
Westerschouwen kreeg drie sterren. Meer sterren f -
werden er in het Zeeuwse landschap niet
in
gehaald.
Foto: Peter Maas
Niet dat er een onafhankelijke jury
was. En dat is maar goed ook. Hoe
kun je immers onafhankelijke of
onpartijdige criteria opstellen voor de
waardering van een landschap?
Sterren werden toegekend op basis van
natuurlijkheid en de punten daarvoor
werden toegekend door iedereen die via
de website een kijkje kwam nemen.
Struinen
Voor we op Westerschouwen aankomen,
passeren we het natuurontwikkelingsge
bied van de Prunje. Groot, vlak, veel
water. Ik zou hier intens van dit landschap
kunnen genieten als ik er dwars doorheen
zou mogen struinen, maar dat mag ik niet.
Of wanneer ik vanaf de kant al die schitte
rende vogels zou kunnen bekijken met
een telescoop, maar die heb ik niet. Dit is
een landschap voor de natuur. Alleen de
kenner kan vanaf afstand zien wat hier te
beleven is.
Verrassing
Heel anders gaat dat in Westerschouwen,
het immens grote gebied achter Burgh-
Haamstede. Je kunt er niet overal in, je
mag niet overal rondstruinen, maar er
blijft genoeg over. Vanaf enkele punten is
het gebied toegankelijk en kun je kiezen
voor bijvoorbeeld het lange, rechte en ver
harde pad naar de uitkijktoren. Of je laat
je leiden door de uitgezette routes die je
bij mooie plekjes brengen. Of je volgt je
eigen neus. Wie weet misschien wel letter
lijk, door spontaan links, rechts of recht
door te gaan. Welke richting lonkt en
vraag je daarbij niet af waarom. Kleine
paadjes slingeren, splitsen in twee en wor
den nog smaller. Steeds weer de verras
sing. Moeizaam stappend door het rulle,
losse duinzand en natuurlijk altijd de
hoogste toppen zoekend om opnieuw een
heerlijk uitzicht over het gebied te bele
ven. Stilstaan in verlaten duinpannetjes,
het beetje warmte van de zon opnemend,
ogen dicht en de stilte beluisterend.
Balsempopulieren
Pitrus langs de paadjes, tafeleenden op
het water en balsempopulieren die hun
karakteristieke geuren op dit moment
alleen vrijgeven als je een bladknop
kneust. Ik voel me wel thuis in dit land
schap, waar eiken van honderd jaar of
ouder nog altijd niet hoger zijn dan 'n
meter of vier. Het duin is op dit moment
vergeven van de kramsvogels; de duin
doorns doen een gooi naar zuidelijker
groeiplaatsen door massaal rijpe bessen
aan deze trekvogels aan te bieden. Af en
toe een kruisbek overvliegend op weg van
of naar het dennenbos. Een groepje barm-
sijzen vliegt kwetterend voorbij. In het
voorjaar zie ik hier boomleeuwerik, tapuit
of gekraagde roodstaart voor me.
Landschap is geen fenomeen dat
zich makkelijk leent voor het
begrip duurzaam. Maar
Westerschouwen komt er wel
dichtbij. Vooral dankzij de uitge
strektheid van het gebied en de
status als beschermd natuurmo
nument kunnen natuurlijke pro
cessen hun gang gaan. Maar het
is een misvatting dat dit land
schap van nu tot in lengte van
jaren nooit meer zal veranderen
Peter Maas is lid van de Wantijredactie
16 WANTIJ December '05
