"Er gaapt een kloof
:ussen weten
en doen"
Worstelen met duurzaamheid:
Ad Phernambucq van Zeeuws Platform
Duurzame Ontwikkeling:
de pleitbezorger
Willem de Weert
"Duurzame ontwikkeling is geen keuze meer, maar een
noodzaak. Het is een strategie om te overleven, We weten
allemaal wat er mis is in de wereld, maar we handelen
er niet naar.
Ad Phernambucq, beroepsmatig bezig met duurzaamheid
bij het COS (provinciaal centrum voor internationale
samenwerking) en het Zeeuws Platform Duurzame
Ontwikkeling ziet een grote kloof tussen weten en doen.
Ad Phernambucq: 'Er heerst angst, onzekerheid
en niet zelden intellectueel tekort.'
Het begrip duurzaamheid wordt
te pas en te onpas gebruikt. Ad
Phernambucq kiest voor de defini
tie in het rapport 'Brundtland'
van 1987 dat duurzaamheid omschrijft als
'een ontwikkeling die beantwoordt aan de
hedendaagse behoeften zonder de mogelijkhe
den van de toekomstige generaties om aan hun
behoeften te kunnen voldoen in gevaar te
brengen."
Ad vult aan: "Het gaat in de kern om een
verdelingsvraagstuk, namelijk de behoefte
van ons, de mensen in de rijke Westerse
wereld, en de behoefte van de mensen in
ontwikkelingslanden. Dat is het aspect
plaats. Maar het gaat ook om het aspect
tijd. Om de behoefte van de generatie die
nu leeft en om de behoefte van onze kin
deren en kleinkinderen straks."
Ingrijpende veranderingen
"Onze planeet bevat een schat aan rijk
dommen zoals landbouwgronden, water,
energie en grondstoffen, maar veel daar
van raakt een keer op. Verder heeft onze
planeet de capaciteit om vervuiling te
absorberen, maar daarvan overschrijden
we de grenzen. Mijn analyse is dat we in
feite geen keuze hebben en dat er op
allerlei niveaus veel moet gebeuren. Onze
economie en onze manier van leven staan
voor ingrijpende veranderingen die lopen
over een periode van 25 tot 30 jaar. Deze
noodzakelijke veranderingen, transities
genaamd, moeten in vele sectoren plaats
vinden, bijvoorbeeld in de landbouw, de
energiehuishouding en de mobiliteit."
Te weinig
Als voorbeeld geeft hij het energiegebruik.
"Dat gaat gigantisch over de kop. Om het
versterkte broeikaseffect terug te dringen,
zou de C02-uitstoot met 60-80 procent
omlaag moeten. Je moet daarom binnen
30 jaar naar duurzame bronnen toe, ter
wijl we met windenergie, zonne-energie,
biomassa en energie via waterstof in het
beginstadium verkeren. Er gebeurt veel te
weinig en de ontwikkelingen gaan veel te
langzaam. Afspraken om tot duurzaam
heid te komen gaan niet ver genoeg. De
afspraak is dat we in de periode 2008-
2012 in Europa zes procent minder C02
uitstoten (t.o.v. het peiljaar 1990).
Grootverbruikers van energie, zoals de VS
en Australië, doen niet eens mee aan de
afspraak!
Te langzaam
"Dat de doelstellingen van Kyoto niet
ambitieus zijn, komt omdat we zo weinig
mogelijk in eigen vlees willen snijden. We
willen vooral geen concessies doen aan
materiële welvaart en comfort. De over
heid wil ook geen schoksgewijze overgan
gen. Dus doen maatregelen niet echt pijn.
Onze voetafdruk (zie ook blz. 20) wordt
steeds groter, we putten bronnen steeds
verder uit. Er is nu volop sprake van
afwenteling in de ruimte (over de rug van
de derde wereld) en in de tijd (over de
rug van de toekomstige generatie). Neem
bijvoorbeeld de klimaatverandering. Wij,
rijke Nederlanders, kunnen ons op dit
moment beter wapenen tegen zeespiegel
stijging dan de inwoners van het arme
Bangla Desh. Nederland en Bangla Desh
zouden een verbond moeten sluiten uit
gemeenschappelijk belang."
Goedkoop vliegen
"De meeste mensen weten best wat goed
of slecht is voor het milieu, maar er is een
enorme kloof tussen weten en handelen.
Het mag allemaal niks kosten en moet
gemakkelijk gaan. Dus scheiden we braaf
ons afval. Maar bijvoorbeeld mobiliteit
aanpakken is weerbarstiger. Hier heeft
zelfs de overheid de strijd om gedragsver
andering opgegeven! Na jaren wat gepro
beerd te hebben, bijvoorbeeld met het sti
muleren van carpoolen, staakt de over
heid de strijd. Een inconsequente over
heid geeft aan de burgers verkeerde signa
len. In plaats van mobiliteit aan de kaak te
stellen, wordt het nu als een grondrecht
gepresenteerd. Het recht om je te ver
plaatsen is nog net geen mensenrecht
geworden. Neem de goedkope vliegtic-
3 WANTIJ December '05