De toekomst van het landschap in de Zeeuwse delta Theoretische en experimentele verkenningen Piet Goossen Het landschap verandert voortdurend, ook in de Zeeuwse delta. Die veranderingen worden veroorzaakt door aller lei natuurlijke processen en door menselijk handelen. De laatste eeuwen laat vooral het menselijk handelen veel sporen na. De mens wil het landschap telkens weer opti maliseren voor gebruik. Daardoor treden veranderingen in het landschap steeds sneller op. Deze veranderingen grijpen diep in en zetten de natuur onder druk. dDat de afstemming tussen de mens en de natuur niet altijd vlekkeloos verloopt, blijkt wel uit de ontwikkeling van het land schap door de eeuwen heen. De mens voert voortdurend een strijd tegen de krachten van de natuur. Ook nu vragen veranderingen in natuurlijke omstandig heden, naast culturele, maatschappelijke en sociaal-economische veranderingen, om aanpassingen van het landschap. Dat aanpassen van het landschap kan niet zomaar, maar vraagt om een benadering die de duurzaamheid en leefbaarheid van onze leefomgeving respecteert en die een verdere ontplooiing van de mens nog lange tijd mogelijk maakt. Uitwerking Deze benadering komt neer op het ver sterken van de samenhang tussen het natuurlijke systeem en het menselijk han delen. De uitwerking hierbij is: 1. Uitgaan van de natuurlijke ondergrond als basis voor ontwikkelingen 2. Ruimte geven aan de natuur 3. Bundelen van occupatiepatroon1 en de samenhangende verbindingen. Voor het deltalandschap betekent dit bui tendijks meer ruimte geven aan de delta wateren en het robuuster maar tevens flexibeler maken van de kustverdedigin gen. Binnendijks betekent dit het beter benut ten van de draagkracht en diversiteit van de uiteenlopende ondergronden, het terugdringen van de bodemdaling en ver sterken van onder- en bovengrondse zoet watersystemen2. De structuur van duinen, kreek- en zan- druggen3, geulpolders'1, nieuwland- polders5 en poelgronden6 wordt, net als in het verleden, gebruikt om te sturen in de ruimtelijke ontwikkelingsrichting van steden, dorpen, infrastructuur en grond gebruik. Wateren weer verbinden Het geven van meer ruimte aan de natuur lijkheid van de deltawateren is gunstig voor de ontwikkeling van de meergeulen- systemen, intergetijdengebieden7 en gebieden met ondiep water die verloren gingen. Meer ruimte is ook gunstig voor het opvangen van piekafvoeren van rivier water. Die ruimte ontstaat door het terug geven van land aan het water, ontpolde- ren dus, en door het aanbrengen van doorlaatmiddelen8 in de verschillende keringen en dammen van de deltawerken. De lintbebouwing van Aagtekerke Foto: Jaap Wolterbeek

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 2006 | | pagina 9