labitatrichtlijn houdt
Ierse mosselen
egen
w
Jan-Eelco Dijk
Niet alleen moesten de rechters
zich uitspreken over de onderlinge
verhouding tussen Europese regels,
de Raad van State velde ook een belang-
lijk oordeel over het voorzorgsbeginsel,
liet geschil: de minister van LNV verleen-
Be een vergunning op grond van de
Natuurbeschermingswet voor het in de
Josterschelde uitzaaien en weer opvissen
'an mosselen uit de Ierse Zee. De ZMF
;telde beroep in omdat zij vond dat de
ninister onvoldoende had onderzocht
velke schade het uitzaaien van Ierse
nosselen aan de natuurwaarden kan toe-
trengen. Met de mosselen kunnen allerlei
:xotische soorten meeliften, die op den
luur het bestaande bodemleven in de
Dosterschelde bedreigen.
Handelsbeperking
I De minister vond dat hij de vergunning
I liet kon weigeren, en beriep zich op arti-
I tel 28 van het EG-Verdrag. Daar kwam de
l/erhouding tussen Europese regels om de
I hoek kijken. In artikel 28 is vastgelegd
I lat geen invoerbeperkingen kunnen wor-
I den opgelegd die tot gevolg hebben dat
j-bijvoorbeeld- producten van het eigen
land worden bevoordeeld boven produc-
len van een ander EU-land. Maatregelen
om de natuur te beschermen zijn wel
liogelijk, maar mogen geen verkapte
handelsbeperking opleveren. Nu niet
Vaststond dat de natuur schade onder
bond van de invoer van de mosselen, zou
jhet weigeren van de vergunning wel
jneerkomen op zo'n verkapte handelsbe-
Iperking, stelde de minister.
Habitatrichtlijn
De Raad van State kon zich in dat stand
punt niet vinden. De minister mocht de
Oosterschelde valt onder de bescherming van de Europese Habitatrichtlijn. Foto: Jaap Wolterbeek
vergunning zelfs helemaal niet toetsen
aan artikel 28 van het EG-Verdrag. Ten
behoeve van de bescherming van natuur
heeft de EU de Habitatrichtlijn in het
leven geroepen. Die richtlijn is toetsings
kader voor de vergunning op grond van
de Natuurbeschermingswet, aldus de
staatsraden. De vergunning had dan ook
uitsluitend mogen worden getoetst aan
de Habitatrichtlijn.
Voorzorgsbeginsel
Vervolgens beoordeelden de magistraten
de vraag of aan de eisen van de
Habitatrichtlijn was voldaan, en daar
kwam het voorzorgsbeginsel aan de orde.
Het voorzorgsbeginsel betekent dat pas
toestemming mag worden gegeven voor
een project als na onderzoek ("een pas
sende beoordeling" heet dat in Europa)
zekerheid is verkregen dat wezenlijke
kenmerken van het natuurgebied niet
worden aangetast. In het geval van de
mosselvergunning was niet aan het voor
zorgsbeginsel voldaan, vond de Raad van
State. Er lagen diverse rapporten waaruit
bleek dat er wel degelijk risico op schade
was. De minister kwam niet weg met de
opmerking dat de rapporten te algemeen
van aard waren. Ook verwierpen de rech
ters het argument van de minister dat er
in het verleden al decennia Ierse schelp
dieren waren uitgezaaid, zonder dat dit
effect had gehad op de Oosterschelde.
Het oordeel van de Raad van
State was duidelijk: het uitzaaien
van Ierse mosselen kan pas door
gang vinden, als na degelijk
onderzoek zonneklaar vast komt
te staan dat de natuur geen
wezenlijke schade ondervindt. Is
de burger misschien EU-moe,
voor de natuur kan een beetje
meer Europa geen kwaad
Jan-Eelco Dijk is advocaat bij Vest-advocaten. Hij ver
leent in samenwerking met de ZMF juridische bijstand
aan mensen die kampen met milieuproblemen.
Bij het grote publiek mag "Europa" uit de gratie zijnin de
juridische praktijk is het Europese recht al lang niet meer
weg te denken. De uitspraak van de Raad van State over
de Ierse mosselen in de Oosterschelde is in dat verhand
om meerdere redenen interessant.
5 WANTIJ Juli '06
