'Op zoek naar onzichtbare
mosselzaad-
invangsinstallaties'
De missie van Wout van den Berg:
Het dossier
mos»
Innovatie
wordt
door
ambtenarij
frustratie
Willem de Weert
Voor mosselvisser Wout van den Berg uit Bruinisse staat
vast dat zijn sector duurzaam wordtmaar dat gaat niet
van vandaag op morgen. "Tijdens de verbouwing moet de
winkel open blijven. We verkeren nog in de experimentele
fase met bijvoorbeeld mosselzaadinvanginstallaties. En
er is hinder van bureaucratie.
dDe kweek van mosselen in
Nederland gaat traditioneel uit
van mosselzaad dat van natuur
lijke mosselbanken wordt opge
vist. Doordat die methode steeds meer
wordt beperkt, halen veel kwekers hun
zaad nu uit het buitenland. Dat leidde tot
een conflict met Vogelbescherming en
ZMF. Maar er zijn ook alternatieven, bij
voorbeeld het invangen van mosselzaad
met een installatie die aan boeien op het
water drijft. Wantij sprak daarover met
Wout van den Berg. Hij is mosselvisser,
voorzitter van de visserijvereniging
Bruinisse en bestuurslid van de
Producentenorganisatie van de
Nederlandse Mosselcultuur.
Mosselzaad
Van den Berg zet in zijn woning aan de
haven van Bruinisse een dvd op. In
zwart/wit zien we hoe vroeger een vloot
vissersboten de haven verliet om de mos
selbanken in de Oosterschelde en
Waddenzee af te schuimen. Het zijn er
zoveel dat ze soms in eikaars vaarwater
zitten. Tegenwoordig zijn delen van de
Waddenzee en Oosterschelde gesloten
voor de mosselvangst. De directe aanlei
ding was de massale sterfte van eidereen-
den, die op de mosselbanken foerageer-
den, in het begin van de jaren negentig.
Volgens Van den Berg lag de toenmalige
schaarste aan jonge mosselen niet alleen
aan de drukke mosselvisserij, maar ook
aan zware stormen en ijswinters die veel
mosselbanken vernielden. "Bovendien is
de natuur grillig, je weet nooit hoeveel en
waar het mosselzaad valt." Hoe dan ook,
er kwam een uitgebreid onderzoek. De
uitkomst was de regulering van de mos
selzaadvisserij. Er moest meer mosselzaad
in de natuur blijven en er mocht minder
opgevist worden. Later kwam daar ook
nog de Europese Vogel- en
Habitatrichtlijn bij die nog meer beper
kingen oplegt. Nu zijn de Waddenzee en
de Oosterschelde Nationaal Park. Het
accent is in de loop der jaren steeds meer
op de natuur en steeds minder op de vis
serij komen te liggen. "Die ontwikkeling
moeten we accepteren," stelt hij vast.
Twee keer per jaar
Nu mogen de mosselvissers twee keer per
jaar, in voor- en najaar, uitvaren om in de
Waddenzee en in de Oosterschelde op
mosselzaad te vissen. Daarvoor schrapen
ze met een soort net, de mosselkor, de
mosselbanken op de bodem af. De opge
viste mosselschelpjes (ongeveer een vin
gernagel groot) worden daarna op perce
len in de Oosterschelde bij Yerseke uitge
zaaid. Daar groeien ze in twee tot drie
jaar uit tot volwassen mosselen. Soms
worden de schelpen nog een keer opgevist
en naar andere banken verplaatst zoals
een boer zijn jonge plantjes uitdunt. Als
de mossels groot genoeg zijn voor con
sumptie worden ze verwaterd (het zand
eruit gespoeld) en op de mosselveiling
van Yerseke -de enige ter wereld- verhan
deld. Het is een sector waarin zo'n zestig
bedrijven werken en miljoenen omgaan.
Wil om te verduurzamen
Af en toe stroomt het postvak van zijn
computer vol met boze e-mails. Meestal
als een natuurbeschermingsorganisatie
naar de rechter stapt. "Collega's snappen
niet dat de milieubeweging overlegt en
tegelijkertijd naar de rechter stapt." Van
den Berg zit daar minder mee: "De gang
naar de rechter schept in elk geval voor
iedere partij duidelijkheid." Zelf heeft hij
6 WANTIJ Juli '06
