'Deze maatschappij is niet met
ratio te benaderen'
Sietz Leeflang, goeroe van energiebewust leven, nu Zeeuw
Regelmatig
heeft
Leeflang
het over
hopen
en bidden.
Gerda Spaander en Peter Maas
Sietz Leeflang is oprichter van De Kleine Aarde in Boxtel.
Vervolgens richtte hij samen met zijn vrouw Anke De
Twaalf Ambachten op, centrum voor ecologische technie
ken. Na jaren in Brabant gewoond en gewerkt te hebben,
streek het echtpaar in Breskens neer.
Je hoeft je niet voor te bereiden als
)je met hem een interview wilt. De
opdracht is alleen om alert te zijn
en zoveel mogelijk van zijn woorden
op te vangen, te begrijpen en vast te
leggen. Een hele opgave. Sietz Leeflang
(72) praat honderd uit en met momen
ten spat het vuur uit zijn ogen. Het lijkt
een koud kunstje om energie te besparen
wanneer je er zelf zoveel van hebt.
Siëtz Leeflang.
Foto: Peter Maas
Voorbeeld zijn
Het begin. Leeflang:"In Boxtel waren we
heel open naar de gemeente. We vroegen
expres geen vergunning aan voor onze
experimentele halfondergrondse gebouw
tjes, omdat we wisten dat ze 'nee' moes
ten zeggen. Maar geregeld kwamen amb
tenaren kijken. Ook wethouders lieten
hun interesse duidelijk blijken. We kon
den daar onze gang gaan."
De Twaalf Ambachten is volgens Leeflang
altijd een wonder van technisch vernuft
geweest. Steeds maar weer oplossingen
zoeken die moesten voldoen aan de haast
heilige principes van duurzaamheid,
kleinschaligheid en menselijkheid.
Verloor de Twaalf Ambachten daarbij de
commercie niet uit het oog?
Leeflang: "Misschien wel. Verschillende
technieken die door ons zijn ontwikkeld
en verfijnd, zijn later door grote bedrijven
overgenomen. Daar kwam geen patent
aan te pas. Maar dat wilden we ook niet.
We wilden geen deel zijn van het grote
spel der verspillende economie. We wil
den en konden niet anders dan een voor
beeld zijn."
Verwarming
"In Boxtel zijn we al jaren bezig systemen
te ontwikkelen naar menselijke maat en
naar ecologische maatstaven." Wat levert
dat op als het gaat om verwarming?
Leeflang: "In ieder geval geen centrale
verwarming, ook al is die van HR-kwali-
teit. Radiatoren brengen door hun hitte
niet alleen de lucht in beweging, maar
ook het stof. Als je de cv een tijd niet
hebt aangehad, ruik je daarom een soort
schroeilucht. Gezond is al dat wervelende
stof in ieder geval niet. Verder stijgt
warme lucht op, dus tegen het plafond zit
de meeste warmte. Maar daar heb je wei
nig aan."
Straling
"Je moet geen stromingswarmte hebben,
maar warmte door straling. Die stralings-
warmte krijg je door een warmtebron met
een groter oppervlak en met een lagere
temperatuur, die poreus en liefst steen
achtig is. Dat kan een tegelkachel zijn (op
hout en ook op gas) maar ook een warm-
temuur die zijn warme water krijgt van
bijvoorbeeld een cv- ketel.
Stralingswarmte voelt warmer dan stro
mingswarmte. Neem de zon in de winter:
ook als het vriest, kan het in zon behaag
lijk zijn, daarbuiten absoluut niet. Je kunt
dus toe met een lagere luchttempera
tuur."
Gasunie
Al heeft stralingswarmte duidelijke voor
delen, de cv zal voorlopig niet verdwijnen.
"De gevestigde belangen zijn te groot en
een cv is nu eenmaal wel érg makkelijk."
Overigens is het principe van de HR-bran-
der (de in keramisch materiaal opgesloten
en daardoor koelere, bijna NOx-vrije
vlam) als toepassing aangedragen door
De Twaalf Ambachten. Ooit ging Leeflang
er mee naar de Gasunie. Die toonde wei
nig belangstelling, maar is er later toch
mee aan de haal gegaan. "Dat zou voldoe
ning kunnen geven, maar het heeft geen
erkenning en geen geld opgeleverd. Wat
steekt is dat het door ons ontwikkelde
element om tegelkachels ook op gas te
stoken, alleen voor héél veel geld het gas-
keurmerk kon krijgen. En dat geld heb
ben we niet."
9 WANTIJ Oktober '06
