Bij Oranjezon groeit de kust nog aan pi wm 'Waardevol' is een nieuwe rubriek over aardkundige waarden in Zeeland. De rubriek wordt geschreven door fysisch geograaf Anke van der Geest. De rubriek is de opvolger van 'Landschap' die dankzij de Stichting Landschapsbeheer Zeeland 50 afleveringen in Wantij telde. Anke van der Geest We geven de naam aardkundige waarden aan gebieden of landschapsobjecten die kenmerkend zijn voor de ont staansgeschiedenis van het landschap en die uit het oog punt van erfgoed bescherming verdienen, kortom waar devol zijn. Duingebied Oranjezon :S:*m cm Informatiepaneel/ -gebouw P Parkeerplaats toegang Toegang (zonder parkeerplaats) Oranjezon Kaart Zeeuws Landschap Oude Zeereep Oranjezon Foto: Anke van der Gee We beoordelen landschappen meestal naar hun natuurwaarden en ruimtelijke beleving. Landschappen worden bepaald door de ondergrond, de hogere of lagere ligging ten opzichte van de omgeving, de aan- of afwezigheid van water, etcetera. Deze fac toren bepalen onder andere welke plan ten en dieren het er naar hun zin hebben en zij veranderen het landschap weer. De laatste duizenden jaren deed en doet de mens ook een flinke duit in het zakje bij die veranderingen. Ondergrond De huidige ondergrond is ontstaan door langdurige processen. In Zeeland is dat vooral gebeurd in de ijstijden en daarna door de invloed van de zee. Wat nog rest van de hoge zandgronden ligt in enkele delen van Zeeuws-Vlaanderen. De rest van Zeeland is bedekt door andere afzet tingen of verdwenen in de golven. De stij gingen en dalingen van de zeespiegel leidden tot het ontstaan en weer afbreken van eilanden, strand en duinen, getijden- vlakten met kreken, veenmoerassen, enzovoorts. Landschappen ontstonden, veranderden van vorm en verdwenen weer. Door ingrepen van de mens zijn de meeste natuurlijke processen op het land ingeperkt en veel aardkundige kenmerken op de schop gegaan, maar er is nog genoeg te zien. Actieve processen Oranjezon is een duingebied in het noordwesten van Walcheren. Hier kun je allerlei onderdelen terugvinden van de aangroei van de kust. En zeldzaam genoeg zijn er nog steeds actieve proces sen te zien. Op het strand vóór de eerste duinenrij, de zeereep, zijn kleine duintjes aan het groeien in aanloop naar een nieu we zeereep. Verderop, aan de zeezijde van de Veersegatdam bij de Banjaard, is dit proces al in een verder stadium. Prachtig! De duintjes groeien en vormen een lange rij waarbij ze al dan niet verbonden raken. Ze snijden een stuk strand af, dat een primaire duinvallei wordt genoemd. Afwatering hiervan gebeurt vaak nog tus sen de duinen door richting zee (slufter). Langs de blauwe wandelroute van Oranjezon kun je een mooi voorbeeld zien van een oude zeereep, die nu geheel 'ingepakt' is door oudere en nieuwere dui nen (zie foto: bij paaltje 24 even van het pad afgaan, schuin-achter naar rechts het duin oplopen en dan richting noordwes ten kijken.) Bij Oranjezon vindt zeker sinds de zeventiende eeuw aangroei van de kust plaats. Dankzij zand- verplaatsing langs de kust, rich ting Oosterscheldekering, zal het proces doorgaan. Dat maakt deze plaats uniek, waardevol en het behouden waard Anke van der Geest is fysisch geograaf en lid van de Wantijredactie. 8 WANTIJ December '06

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 2006 | | pagina 8