Productie van biobrandstoffen
mag voedselvoorziening
niet in gevaar brengen.
Tortilla's
Enkele uitwassen op het gebied van
voedselconcurrentie hebben zich al voor
gedaan. In Mexico zijn dit jaar sociale
onlusten ontstaan nadat de prijs van tor
tilla's in korte tijd verdubbelde. Dit kwam
doordat maïs, in plaats van als grondstof
voor het dagelijks voedsel van arme
Mexicanen, nu vooral wordt geteeld voor
de verwerking tot brandstof voor auto's
in de USA. Nota bene: voor één volle
tank van een grote personenwagen is
evenveel maïs nodig als waarvan een
Mexicaan een heel jaar kan leven...
Kansen
Dat is de keerzijde. Productie van bio
brandstoffen, mits op duurzame wijze,
kan echter ook kansen bieden aan ont
wikkelingslanden. "Ga je extensieve
landbouwgrond intensiveren of ga je bos
kappen, dat is de vraag,' stelde milieuad
viseur Bergsma tijdens het debat in
Heinkenszand. "Meestal gebeurt dat laat
ste, maar je zou het ook anders kunnen
regelen. De vraag wat biobrandstoffen
doen met de wereldwijde landbouw, is
cruciaal."
Zeeuws landbouwvoorman P. de Koeijer
stelde in reactie hierop dat de landbouw
productie in bijvoorbeeld Oost - Europese
landen nog sterk kan toenemen. "We
hebben afgelopen winter een prijsstijging
gezien van 50 procent op de basisgrond
stof tarwe. Nou, dat is een stimulans voor
Oekraïne en andere landen. Doordat er
een economisch rendement onder ligt, zie
je daar de productie stijgen. En dat zon
der negatieve effecten zoals ontbossing."
In landen met hoge grondprijzen zoals
Nederland ligt de teelt van energiegewas
sen niet voor de hand. Als de teelt plaats
vindt in Oost-Europa kunnen Zeeuwse
boeren wel indirect van de opkomst van
biobrandstoffen profiteren. Een nieuwe
(extra) bestemming voor akkerbouwpro
ducten als tarwe en suikerbieten vergroot
de afzetmogelijkheden en doet waar
schijnlijk de prijs stijgen.
Palmolie
In Zeeland zijn ongeveer 20 ondernemers
actief met de productie van biobrandstof
fen, waaronder het bedrijf Biox dat in
Vlissingcn-Oost een energiecentrale op
basis van plantaardige olie gaat bouwen
met een capaciteit van 50 MW (zie ook
artikel Handhaving op blz. 11Als
Foto: Jaap Wolterbeek.
grondstof gaat het bedrijf in hoofdzaak
palmolie uit Indonesië gebruiken, volgens
eigen zeggen op duurzame wijze geprodu
ceerd. A. van de Kreeke van Biox tijdens
het debat in Heinkenszand: "De productie
van biobrandstoffen hoeft niet altijd een
bedreiging te zijn voor ontwikkelingslan
den. Het kan ook kansen bieden. Door er
goed over na te denken kun je een omslag
maken naar duurzaam grondgebruik met
behoud van biodiversiteit en de bestrij
ding van de armoede in een gebied. Als
gebruiker van palmolie hebben we daar
enige ervaring mee. We zijn veel op die
duurzaamheidscriteria aangevallen en
werden aldus gedwongen er goed over na
te denken. Dat zou zonder biobrandstof
fen niet gebeurd zijn. Via de Roundtable
on Sustainable Palm Oil worden goede
afspraken gemaakt over de duurzaamheid
van de productie van palmolie."
Omdat er toch veel vragen zijn over de al
dan niet duurzame productie van palmo
lie, heeft minister Cramer (Milieu) in
oktober dit jaar aangekondigd palmolie
voor twee jaar uit te sluiten voor subsidie
van groene energie. De onduidelijkheid
heeft betrekking op certificering en de
effecten voor het klimaat.
Tweede generatie
Alle methoden tot nu toe om biobrand
stoffen te produceren vallen onder de
noemer 'eerste generatie'. Er is een veel
belovende 'tweede generatie' in ontwik
keling, waarbij de houtachtige bestandde
len (cellulose) van planten als grondstof
dienen. Veelal betreft het reststromen die
nu nog een laagwaardige toepassing krij
gen, zoals afval of veevoer. Dit betekent
dat niet langer sprake hoeft te zijn van
concurrentie met voedselgewassen. Een
ander groot voordeel van deze tweede
generatie is dat C02-reducties tot 90 pro
cent haalbaar zijn (eerste generatie: 30
tot 50 procent).
Alcoholproducent Nedalco, die
samen met TU Delft een gist heeft
ontwikkeld die houtsuikers kan
fermenteren, heeft vergaande
plannen om in de Zeeuws-
Vlaamse Kanaalzone een alcohol-
fabriek te bouwen op basis van
deze tweede-generatietechniek
Bronnen:
duurzaamzeeland.nl (dossier biobrandstof
fen); verslag debat biobrandstoffen op 12
juni 2007 te Heinkenszand; vrom.nl (dos
sier biobrandstoffen); mvo.nl; persberich
ten Natuur Milieu, Milieudefensie)
Lex Kattenwinkel is medewerker van de Wantijredactie.
10 WANTIJ December '07
