Moedig
voorwaarts.
Want Zeeland
ligt in de
frontlinie.
zover hem bekend is er nog nooit iemand
aan de gevolgen van verontreinigde grond
overleden.
Zeespiegel
Schotting veroorlooft het zich om even
verder terug te kijken in de tijd. Kleine
grafiekjes en enkele cijfers maken veel
duidelijk. De zeespiegel is de afgelopen
honderd jaar met 20 centimeter gestegen.
Is dat zo zorgelijk? Nee. Als we dat extra
poleren naar de volgende honderd jaar
dan hebben we alle tijd om ons aan te
passen.
Verder terug, 24.000 jaar geleden om pre
cies te zijn, lag de zeespiegel zo'n 140
meter lager dan het huidige peil. En daar
hadden wij als mens helemaal niets mee
te maken! De oorzaken daarvoor waren
gelegen in geologische processen. Vanuit
het perspectief van de geoloog is klimaat
verandering heel gewoon.
Broeikaseffect
En het broeikaseffect dan? Opnieuw rela
tiveert Schotting. Zonder broeikaseffect
zou het hier op aarde gemiddeld 18 gra
den onder nul zijn. Wat tot nadenken
stemt is dat de hoeveelheid CO2 in de
atmosfeer in een eeuw tijd exponentieel
is toegenomen en dat de ijskap op de
Noordpool de laatste decennia significant
is afgenomen. Hij somt de bekende
manieren op om tot een reductie van CO2
te komen: energiebesparing en overscha
kelen op alternatieve energie. Daarnaast
moeten we werken aan het klimaatbe-
stendig maken van Nederland: in het
waterbeheer, in de ecosystemen en in de
landbouw. Ons landschap zal veranderen.
De dijken gaan verder omhoog, er ver
schijnen meer en grotere windmolens en
wie weet meer bollen van kerncentrales.
Al maakt hij met een gebaar van afgrijzen
duidelijk daar absoluut niet op te willen
inzetten.
Voorwaarts
Schotting besluit zijn voordracht met een
citaat van Gerard Reve: "Moedig voor
waarts". Want Zeeland ligt in de frontli
nie. Als grote kans ziet hij de techniek
van warmte/koude opslag. Het is een sys-
De Oosterscheldekering is het voorbeeld van
onbegrensd vertrouwen in de techniek.
Foto: Jaap Wolterbeek.
teem van energiebeheer dat economisch
zéér rendabel is. Nederland en Zeeland
zijn nog één grote witte vlek. "En het is
zo'n mooi systeem," zegt Schotting. "Als
het eenmaal aangelegd is, zie je er niets
meer van. Dat is toch wel wat prettiger
dan die reusachtige moderne windmo
lens."
Schotting is optimistisch over de
toekomst. Hij is er van overtuigd
dat onze samenleving in staat is
om zich al lerende aan te passen.
"We worden geconfronteerd met
energie-, water- en klimaatproble
men. We moeten voorkomen dat
we met de rug tegen de muur
komen te staan, dat we naar mid
delen moeten grijpen die we niet
willen. We kunnen alles aan. De
techniek is geen probleem, hoog-
stens gebrek aan geld"
cd:
"O
Peter Maas is lid van de Wantijredactie.
6 WANTIJ April '08
