De hollebollige waarde
van De Poel
mm
Anke van der Geest
De Poel op Zuid-Beveland staat op de landelijke lijst
aardkundig waardevolle gebieden en wordt binnenkort
waarschijnlijk opgenomen op de provinciale aardkundi
ge waardenkaart.
Het landschap bestaat uit restanten
van kreekruggen en oeverwallen
met daartussen lager gelegen poel-
gronden. De poelgronden bestaan uit
kiei-op-veen en zijn van oudsher nat.
Rond de tiende eeuw trokken mensen
meer en meer het gebied binnen.
Aanvankelijk vestigden ze zich vooral
langs de kreken en op de kreekruggen die
hoog en droog waren. Vanaf de elfde
eeuw werden ook de kleinere kreekrug
gen bewoond. De situatie veranderde toen
door twee zware stormvloeden (1014 en
1134) het grootste deel van het Oudland
in Zuid-Bevcland onder water kwam.
Het Oudland dat droog bleef, werd door
de Zwake verdeeld. Het gedeelte ten
noorden van de Zwake tot aan de
Schenge werd De Poel genoemd (Van
Dale: ondiep stilstaand water). De Poel is
nu een deel van de 'Polder De breede
watering bewesten Yerseke'.
Zoutwinning
De dorpen Nisse, 's-Heer-Abtskerke en
Sinoutskerke moesten in de 16de en 17de
eeuw verlaten worden omdat de verslech
terde afwatering het leven er te moeilijk
maakte. De slechte afwatering kwam
door de verlaging van het maaiveld: Die
verlaging ontstond door inklinking en
krimp ten gevolge van de ontwatering én
doordat het veen onder het laagje klei
voor commerciële doeleinden, zoutwin
ning (selnering), werd afgegraven.
Huidige situatie
Door verbetering van de afwatering en
nieuwe verkaveling kwamen de dorpen
weer tot leven. Een aantal kavels is niet
geëgaliseerd en heeft nog een kleinschalig
karakter. Het reliëf herinnert hier aan de
vroegere activiteiten. Doordat de klei
eerst van het veen gegraven moest wor
den, en dus elders neergelegd, is er een
hollebollig terrein ontstaan. Vooral bij
Sinoutskerke en rond Nisse is nog goed te
zien hoe de vervening het landschap blij
vend veranderd heeft.
Heggen
Rond Sinoutskerke is goed te zien hoe
hollebollig het terrein is. Het is een mooi
gebied met veel heggen, aantrekkelijk
voor weidevogels en nu een ganzenreser-
vaat.De vele (drink)poelen geven de
indruk alsof zij de naam aan De Poel heb
ben gegeven. Ook rondom Nisse vormen
de velden met een hollebollige karakter
een scherp contrast met de zakelijk aan
doende rechthoekige akkers van na de
ruilverkaveling.
De combinatie van de geologische
ondergrond en de activiteiten van
de mens maken De Poel een bij
zonder gebied, een landschap om
te bewaren
Anke van der Geest is lid van de Wantijredactie.
16 WANTIJ Juli '08
