Aarde en water
Rubriek waarin Anke van der Geest de niet-levende aardkundig waardevolle natuur in Zeeland beschrijft.
Anke van der Geest
Bij aardkunde denken we aan bovengrondse zaken, maar ook onder het maaiveld zijn
boeiende processen aan de gang. De verscheidenheid aan zoet en zout water in de
ondergrond van Zeelandis een aardkundige waarde waar je niet zo gauw bij stilstaat.
Oude kreekrestanten zijn
van zout zoet geworden.
Foto: Jan Moekotte.
In de aarde zit water. Afhankelijk
I van de samenstelling van de lagen
I (zand, klei of veen) is er water op
iiverse diepten aanwezig. Sommige van
Beze waterlagen zijn eeuwenoud en prima
Beschikt voor drinkwater. Grote delen van
Beeland maken bijvoorbeeld gebruik van
Irondwater uit de Brabantse Wal.
Zand
In Zeeland zelf is op diverse plekken zoet
fvater te vinden waar aan het oppervlak
«ikke zandpakketten zijn. De zandpakket-
|en van de duinen bevatten door regen-
Ivater een zoetwaterbel. Bij bredere duin
gebieden zoals bij Oranjezon en
Jlaamstede is een grotere zoetwaterlaag
lanwezig. Ook in de oudere zandlagen,
lie zijn neergelegd tijdens de laatste ijs-
lijd, zitten nog zoetwaterlagen. In
Beeland is dat nog het geval langs de
;rens met België. Juist op die twee loca
ties werd tot voor kort dan ook nog
drinkwater gewonnen.
Infiltratie
De mens heeft door middel van infiltratie
regelmatig het zoetwatergehalte vergroot
ten behoeve van de drinkwatervoorzie
ning. Gebieden waar dat gebeurt, zoals bij
Haamstede en St. Jansteen, zijn als
grondwaterbeschermingsgebieden aange
wezen. Op Walcheren werden in
Oranjezon en bij Biggekerke in de vorige
eeuw ook infiltraties gedaan, maar deze
gebieden zitten tegenwoordig op de reser
vebank. Hier kunnen dan de natuurlijke
processen opnieuw hun gang gaan, waar
door ze aardkundig waardevol zijn.
Zout-zoet
Naast de bovengenoemde zandlagen kent
Zeeland van nature gebieden met zoet
water en gebieden met zout water in de
ondergrond. Zoet water komt in eerste
instantie van regenwater. Via de onder
grond kan er ook zoet water naar het
oppervlaktewater (plassen, kreken,
welen) doorstromen. Soms komt zoet
water op onverwachte plekken aan het
oppervlak (kwel) zoals bij laag water in
de kreken van Saeftinghe.
Het zoute water komt via diepere lagen
uit zee onder het land of via kwel uit de
kanalen.
Op dit moment is het grondwater zout of
brak in de zeer lage gedeelten van de pro
vincie en in de buurt van de kanalen door
Zeeuws-Vlaanderen, Walcheren en Zuid-
Beveland
Voor meer informatie:
http://loket.zeeland.nl/aeo/. klik dan op:
'start het zoekscherm'
Anke van der Geest is medewerkster van de
Wantijredactie.
17 WANTIJ April '09
