Briefkaart van Mu
in Middelburg
gevonden
In deze rubriek maakt Jan Moekotte een tweeluik. Geïnspireerd door een fragment uit de literatuur
Zeeland gaat hij op zoek naar de beschreven plaats en bekijkt de situatie nu.
Jan Moekotte
Nederlands grootste schrijver van de
negentiende eeuw stak, hoewel maar 1
meter 65 lang, hoog uit boven het maai
veld van zijn tijd. Multatuli's 'Volledige
Werkenzijn nog altijd niet volledig
Regelmatig duiken er nog onbeken-
rde brieven van Multatuli op. Zo
werd onlangs in een boek, gekocht
bij een antiquariaat in Middelburg, de
briefkaart aangetroffen die Multatuli op
maandag 01-04-1878 (blijkt uit de post
stempel) in Den Bosch schreef aan de
dan twintigjarige Floor Wibaut
Voordracht
Multatuli hield op 1 maart 1878 een voor
dracht in Middelburg. De dag daarna
schreef hij zijn vrouw Mimi: "Ik ben hier
gisteravond aangekomen en heb gister
avond gesproken. Straks ga ik naar Goes,
en daar een zelfde vertooning." Ook
schrijft hij haar liever in Middelburg dan
in Goes, nog wat tijd over te houden.
Waarom Multatuli die tweede maart 1878
liever nog wat in Middelburg bleef, blijkt
uit die opgedoken briefkaart aan Floor
Wibaut.
Kanaal
Multatuli schrijft aan Floor Wibaut dat
hij in Middelburg zo aangenaam over de
Bolwerken gewandeld had, maar zich
daar ook verbaasde over de wijze waarop
tien jaar eerder kanaal en spoorlijn waren
aangelegd. Bij die aanleg ging een flink
deel van de zestiende-eeuwse vestingwer
ken verloren.
"Daar zo wandelend, kwam een weldadi
ge rust over mij, die stuitend op het
kanaal, ruw verstoord werd. Waarom
jonge vriend, werd dat kanaal niet langs,
maar persé door uw stad aangelegd. Deze
vestingwerken mogen dan een dood
weermiddel geworden zijn, 't komt mij
voor dat Middelburg haar sieraad wel
heel lichtzinnig offerde aan de vooruit
gang."
Lustoord
De Bolwerken zijn, ook al werden ze zo'n
150 jaar geleden dan ernstig verminkt,
nog steeds een lustoord. Je wandelt er
ook nu nog in Nederlands mooiste stads
park, dat als een gordel van smaragd om
het eeuwenoude centrum ligt. Over de
Bolwerken loopt ruim drie kilometer een
golvend pad langs Kaukasische vleugel
noten, die met hun takken het water
raken, trompetbomen en moseiken. In
het park heb je voortdurend zicht op het
water van de vest, met vogels als dodaars,
kuifeend en kleine karekiet. Ook zie je
tussen struiken als gele kornoelje en
dwergmispel steeds iets van monumen
ten, die ook Multatuli bewonderd zal
hebben: de Oostkerk, de Kloveniers
doelen, de Koepoort, de Lange Jan en de
twee grote 18de-eeuwse molens.
Middelburg verkwanselt helaas,
net als in de tijd van Multatuli,
nog steeds kroonjuwelen. Vorig
jaar zijn met grof geweld en
onbehoorlijke voortvarendheid
prachtige resten van het verleden
verdwenen. De dijk langs het
kanaal dat Middelburg toegang
Jan Moekotte is lid van de Wantijredactie.
De gele kornoelje bloeit in het mooiste stadspark
Nederland in Middelburg. Foto: Jan Moekotte.
gaf tot de zee, werd weggeschof-
feld voor een golfterrein.
Multatuli zou er des duivels over
zijn
24 delen dundruk, alleen nog antiquarisch verkrijg
baar.
Deze jonge bewonderaar had de lezing in
Middelburg bijgewoond en Multatuli in een (onbe
kend gebleven) brief blijkbaar geestdriftig bedankt.
Wibaut werkte in 1878 bij een Middelburgse houthan
del en werd er later directeur. In 1904 vertrok Wibaut
naar Amsterdam, werd er wethouder voor de volks
huisvesting en bekend door zijn uitbreidingsplannen
("Wie bouwt? Wibaut!).
Wandelen over de Bolwerken
Over de Bolwerken in Middelburg is in
2008 een fraai gidsje verschenen. Het
gidsje met mooie foto's beschrijft een
wandeling langs de prachtige bomen en
struiken op de bolwerken. Ook bijzondere
gebouwen en plekken komen aan bod,
zoals de Seismolen, de Joodse begraaf
plaats en de ijskelder. De wandeling duurt
ongeveer twee uur.
Titel: 'De Groene Vesting'.
Uitgave Gemeente Middelburg.
Prijs 1 euro.
18 WANTIJ April'09
