Verzouten Volkerak-Zoommeer enige goede oplossing - «5 ^2? v r v vxx/-v Grootste zorgenkind van de Delta mill 'ii'I'll if v ,K Stinkend water, dode vissen en zwemverboden. Onze beroemde watergeschiedenis ten spijt slaagt Nederland er niet in het Volkerak-Zoommeer op orde te krijgen. Het watersysteem is door de Deltawerken zo sterk uit balans geraakt dat lapwerk niet helpt. Er is maar één echte remedie: het meer (weer) zout maken. Waar nu het Volkerak- Zoommeer ligt, lag voorheen m JÊ 1 een getijdengebied met brak MrMZ water. Hier mengde het zoete rivierwater van de Rijn en Maas zich met het zoute zeewater. Het voedselrijke rivierwater verspreidde zich in verdunde vorm over de woelige Deltawateren. Die kregen zo voldoende, maar niet te veel voedingsstoffen. Met dammen, dijken en sluizen zijn Volkerak, Krammer en Eendracht veran derd in een zoet meer: het Volkerak- Zoommeer. Zoet-zoutscheidingen houden het zoute water sindsdien buiten de deur. Het rivierwater blijft komen, maar bevat tegenwoordig te veel voedingsstoffen en stroomt nauwelijks door. Deze onnatuur lijke situatie blijkt optimale omstandighe den voor de giftige blauwalg op te leve ren. Deze zoetwateralg bloeit op bij grote hoeveelheden fosfaat in vrijwel stilstaand water. Een deel van het fosfaat komt via het rivierwater in het meer. Een ander deel zit opgeslagen in de zoute bodem en komt vrij als gevolg van de zoete omstan digheden. Zelfs als de kwaliteit van het rivierwater fors verbetert, leidt de fosfaat- rijke bodem nog tientallen jaren tot hoge fosfaatgehalten. De huidige praktijk is dat het water 0,11 mg fosfaat per liter bevat, terwijl de richtlijn 0,07 mg/1 voor schrijft. Ook aan de andere zijde van de dammen is het systeem uit balans. Zo heeft de Oosterschelde, die juist geheel is afgesne den van rivierinvloed, te weinig voedings stoffen voor een rijk waterleven. - -v wife i Onvoorziene effecten Het Volkerak-Zoommeer heeft alle poten ties om een prachtig water te zijn waar mens, milieu en economie van kunnen profiteren. Maar de blauwalgen gooien roet in het eten. Neem de landbouw: boeren rond het meer gebruiken het zoete water voor irri gatie en doorspoeling. Maar deze zoetwa tervoorziening is verre van optimaal: juist in warme, droge perioden maken giftige blauwalgen de inlaat van water onmoge lijk. Dan de recreatie: het meer is aantrekke lijk voor watersport en wandelingen langs natuurlijke oevers. Maar juist in het zomerse hoogseizoen geven de slijmerige algen een onaantrekkelijk beeld, is zwem men gevaarlijk en de stank ondraaglijk. Ook de woningbouw ondervindt hinder van de slechte waterkwaliteit. De gemeente Bergen op Zoom bijvoorbeeld wil woningen aan het water bouwen, maar de huidige waterkwaliteit is geen reclame voor de verkoop. De scheepvaart heeft over het meer een mooie route, maar de wachttijden bij de sluizen zijn lang, onder meer omdat de zoet-zoutscheiding tijd kost. Ten slotte de natuur: sinds de afsluiting zijn kosten noch moeite gespaard om een gezond zoet ecosysteem te laten ontstaan. Het is echter niet gelukt dit beschermde natuurgebied in balans te krijgen. Kortom een lange rij onvoorziene effec ten. Verder gaan op dezelfde weg is dan ook Elke zomer teistert een algenplaag het Volkerak-Zoommeer. Foto: Willem de Weert geen optie. Het waterbeheer staat voor een keuze: zoet maar dan écht goed, of zout met andere mogelijkheden. Beide opties zijn in de afgelopen jaren uitvoerig onderzocht. Zoet: geen winnaars Zoet water zonder blauwalgen is een uto pie, in ieder geval in de komende tiental len jaren. De blauwalgen zijn in een zoete variant alleen te bestrijden onder twee voorwaarden: het rivierwater moet aan zienlijk minder meststoffen bevatten en het meer moet sneller doorgespoeld wor den. Minder meststoffen is om meer redenen van het grootste belang. Maar de realiteit is dat de hoeveelheid meststoffen in de komende tientallen jaren te groot zal blij ven. Ook sneller doorspoelen biedt geen per spectief. In de eerste plaats is het fosfaat gehalte hiermee niet effectief te vermin deren. Daarnaast is er in droge jaren onvoldoende water om door te spoelen en dat zal door klimaatverandering vaker voorkomen. Het meer vaker doorspoelen is niet duurzaam, maar een verspilling van zoet water. Een grotere doorvoer van zoet water tast bovendien de brakke flora en fauna op de schorren in de Westerschelde aan. 7 WANTIJ April '09

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 2009 | | pagina 7