Dronken bossen Zorgen over klimaatverandering zag Martien voornamelijk in rijkere landen. "Ik zag zowel in Alaska als Siberië het verschijnsel van 'dronken bossen', waar bomen hun houvast verliezen door het ontdooien van de ondergrond. Wat de mensen daar ook opviel, was dat ijsberen aan land komen door verdwijnend pool ijs. In Alaska maken de mensen zich daar zorgen over, maar in Siberië heb ik er weinig over gehoord." Over klimaat gesproken: Martien geeft de voorkeur aan het savanneklimaat. "Dat heeft voor mij een prettige luchtvochtig heid. In de regenbossen van Afrika of Brazilië ben je constant nat van het zweet en je kleren gaan schimmelen. Op tropische savannes is het lekker warm, en ik houd wel van fietsen bij 30 graden Celsius." Afvalbergen "In Turkije zag ik dat er veel afval in de rivier werd gedumpt. En in Pakistan, waar velen leven met de Koran als lei draad, wordt helemaal veel afval op straat gegooid. In de Koran staat niets over natuur en milieu, dus mensen gaan hun gang maar. Dat leidt in drukbevolkte gebieden tot een enorme bende van plas tic gemengd met koeienbotten, rottend fruit, dode vissen en weggeworpen kle ding. Overigens zijn de Pakistani wél heel erg gastvrij. Smerigste water Het smerigste water zag ik bij Bogota, waar het schuim onder een waterval tot 2 meter hoog was. Dat water was net deze miljoenenstad gepasseerd, waar vrijuit ongezuiverd op de Bogota-rivier werd geloosd. Zo lijkt het of ik één en al viezig heid tegenkwam, maar ik heb voorname lijk door eindeloze gebieden gefietst waar bijna geen mensen wonen, en daar speel de dat helemaal niet. Mensen trekken o.a. uit armoede en op zoek naar werk naar elkaar toe, dus de steden worden steeds groter en het platteland steeds leger." Martien heeft een stuk of wat woestijnen doorkruist, de lege hoogvlakten van Tibet, hij fietste 3 maanden onafgebroken door Siberische bossen ("ik dacht dat de taiga al aardig leeg gekapt was, maar dat viel erg mee") en ook drie maanden door het stroomgebied van de Amazone. Nieuwe natuur Alles is relatief. In gesprekken onderweg heeft Martien eens de nieuwe natuur ter sprake gebracht, zoals wij die in Nederland maken. In landen met één en al natuur en veel minder ontgonnen land, lachen ze daarom. Zonde van die goede grond. Waarom zou je je druk maken om zoiets alledaags als natuur? Mensen die makkelijk het vlieg tuig nemen, noemen de wereld wel eens klein. Martien de Haan heeft een grote voorkeur om het langzamer aan te doen. "Ik wil het landschap langzaam zien ver anderen. En het geeft veel meer voldoening om het op eigen kracht te doen. Dan is de wereld ontzettend groot. En ook al zou je anders denken als je op het nieuws af gaat: de wereld is zo slecht nog niet" Bereken zelf uw voetafdruk op www.voetenbank.nl. of voetafdruk.nl Gemiddelde Noord-Amerikaan 9,6 ha Gemiddelde Nederlander 4,4 ha Gemiddelde wereldburger 2,2 ha Eerlijke Aarde aandeel 1,8 ha Gerda Spaander is lid van de Wantijredactie. 20 WANTIJ Juli '09

Tijdschriftenbank Zeeland

Wantij | 2009 | | pagina 20