Energiebesparing spaart
kerncentrale uit
Ernst Worrell, hoogleraar Energie, Materialen en Milieu:
Gerda Spaander
totdat we met duurzame energie volledig in onze ener
giebehoefte kunnen voorzien. Ernst Worrell, in april jl.
benoemd tot hoogleraar Energie, Materialen en Milieu
aan de Universiteit Utrecht, denkt daar heel anders over.
Is kernenergie wel nodigMenig politicus denkt van wel.
Kerncentrales zouden in ieder geval tijdelijk nodig zijn,
w Hij haalde het nieuws doordat
hij het begrip 'obesitas' intro-
mfm duceerde in relatie tot energie-
m \W gebruik. "Het overvloedig
gebruik van fossiele energie leidt tot
ongezonde effecten als klimaatverande
ring, gezondheidsklachten en een kwets
bare economie," zo stelde Worrell in de
oratie waarmee hij zijn hoogleraarschap
inluidde. Worrell vertelt in zijn oratie dat
onze samenleving is gebouwd op de
beschikbaarheid van goedkope grondstof
fen en energie. Dit heeft de huidige
industriële ontwikkeling mogelijk
gemaakt en heeft in vele opzichten geleid
tot een verbetering van onze levensom
standigheden. Maar deze overmaat geeft
ook aanleiding tot excessen, net zoals de
overmaat van voedsel heeft geleid tot
zwaarlijvigheid onder een toenemend
deel van de bevolking: obeska's. Excessief
energie- en grondstoffengebruik doet zich
overal voor, zowel bij de bedrijven als bij
ons thuis. Het kan wel degelijk anders.
Inefficiëntie
Net als bij obesitas, leidt onze overcon
sumptie van energie en grondstoffen tot
vele problemen. "Om hier van af te
komen, moeten we streven naar een veel
efficiënter gebruik van energie en grond
stoffen," zegt hij. "En dat moet lukken,
want de energetische efficiëntie van de
economie is op het ogenblik slechts 10%
of zelfs minder."
Worrell noemt een paar voorbeelden
Inclusief de productie en distributie
van elektriciteit levert de gloeilamp zestig
maal zoveel afvalwarmte als waar het bij
een lamp om gaat, namelijk licht geven.
Een simpel ding als een elektrische
deurbel verbruikt continu stroom, maar
wordt maar een fractie van de tijd echt
gebruikt.
Bij de staalproductie wordt het staal
verschillende keren afgekoeld en verhit,
tot het gesmolten is of roodgloeiend. Elke
keer gaat er energie verloren, en daardoor
kost dit proces 3 tot 4 keer zoveel energie
als er theoretisch voor nodig is.
Worrells leerstoel is ingesteld om te
onderzoeken hoe er efficiënter met ener
gie en ook met grondstoffen kan worden
omgegaan.
Zeeuwse bedrijven
Worrell is niet alleen hoogleraar, maar
ook directeur Energiegebruik en
Efficiëntie bij Ecofys, internationaal
adviesbureau op het gebied van duurza
me energie. In die functie staat hij de
ZMF bij in het verminderen van de
Zeeuwse energiebehoefte. Samen met de
ZMF heeft hij de voorbije tijd gesproken
met de grote Zeeuwse bedrijven Dow,
Yara, Thermphos, Zalco (voorheen
Pechiney) en EPZ.
Volgens Worrell zijn er heel wat mogelijk
heden om hun energieverbruik omlaag te
brengen. Hij gaat het rijtje langs:
"Yara produceert o.a. de kunstmestsoort
ammoniumnitraat. Bij de gangbare pro
ductiemethode wordt stikstof uit de
atmosfeer vastgelegd als ammoniak, en
dat kost heel veel energie. Vervolgens
wordt de helft daarvan verbrand; het ver
brandingsproduct vormt samen met de
ammoniak de gewenste kunstmest. Af
met al is dit een zeer inefficiënt proces.
Yara is al goed op weg om dit omlaag te
Hoogleraar
Ernst Worell
Foto:
Gerda
Spaander
brengen, maar het kan nog beter.
Verder komt er bij de kunstmestproductie
lachgas vrij. Dat is een broeikasgas dat
310 maal zo sterk is als CO2. De hoeveel
heid lachgas kan echter met 95% procent
omlaag."
Daarover heeft de ZMF met Yara intussen
een afspraak gemaakt.
Synergie
Dan DOW. Dit bedrijf bestaat uit veel ver
schillende fabrieken naast elkaar. Worrell:
"Het is goed mogelijk de afvalwarmte van
de ene fabriek te gebruiken als proces
warmte voor de andere. Het is alleen las
tig dat de fabrieken nogal op zichzelf
staan, zodat het moeite kost om deze
synergie van de grond te krijgen. Maar
het zou zeer lonend zijn. In 'fornuizen' bij
de kraak- en destillatie-installaties wordt
nu veel gas verbrand. Door er een gastur
bine voor te schakelen en de afvalgassen
van de turbine in de fornuizen te gebrui
ken, kan je naast de benodigde warmte
ook elektriciteit maken."
6 WANTIJ Oktober '09
