'Voor wie zich door geen einder
laat beperken'
wat ait blijjsel overbleef
Jan Moekotte
Duinen bij Zoutelande Foto: Jan Moekotte
Wantij opende deze jaargang telkens met een gedicht van
Willem Hussem (1900-1974). Hij weet als dichter zóveel
wind te suggereren dat je als lezer, staande op een duintop,
vleugels krijgt. Wat was de relatie van Hussem met Zeeland
In publicaties komt de schilderdich
ter naar voren als stadsmens, kunst
paus en kroegtijger (De Posthoorn in
Den Haag was zijn stamcafé). Toch wijzen
alleen al de titels van zijn eerste dicht
bundels, 'De kustlijn' (1940), 'Uitzicht op
zee' 1941en 'Steltlopen op zee' 1961
op een groot oog voor de kust.
Zee
Frank Hussem houdt de belangstelling
voor het werk van zijn vader levend.
"Vader was dan wel een stadsmens, maar
zijn inspiratie deed hij op door het kijken
naar landschappen en de zee." Hussem
was praktisch wekelijks te vinden in
Scheveningen en in Duinrel, prachtige
natuurgebieden. Ook vertoefde hij veel in
Oostvoorne en op De Beer, een natuurge
bied dat verdween door de aanleg van
Europoort. Af kwam hij weinig in
Zeeland, Willem Hussem verdient zijn
plaats in deze rubriek door het volgende
gedicht.
"Walcheren"
Dit eiland lijkt herschapen in een tuin
Waar glanzend groen en donkre bloemen
prijken.
Ik overzie de kust vanaf het duin
En volg twee vogels tot zij 't nest bereiken
Een boerenkar gaat langs den sintelweg
Daarachter tracht een jongen paard te rij
den.
Het dier blijft telkens stilstaan bij de heg
Omdat het weer terug wil naar de weide.
Er is de lust van niets te willen doen
Dan hier zich rijk te voelen zonder werken.
Met enkel maar de ruimte als rantsoen
Voor wie zich door geen einder laat beper
ken.
(1938-1939)
Weglaten
Als schilder bewoog hij van het figuratie
ve naar het abstracte. Als dichter maakte
hij een soortgelijke ontwikkeling door. In
'Walcheren' schetst hij nog een figuratief
beeld, maar rijm en klank worden gaande
weg van minder belang. Volgens Frank
Hussem wilde zijn vader later niets meer
te maken hebben met die vroege gedich
ten, omdat ze teveel onder invloed van
Roland Holst, Jacques Bloem etc. ont
staan waren. Hussem wordt een meester
in de kunst van het weglaten. In 'Zet het
blauw' weet hij met minimale middelen
maximaal te suggereren. Weinig woor
den, veel wit.
Zet het blauw
van de zee
tegen het
blauw van de
hemel veeg
er het wit
van een zeil
in en de
wind steekt op
Wat is er over van het Walcheren dat
Hussem beschrijft? Zeventig jaar later is
de kust vanaf het duin nog steeds goed te
overzien. Maar door de inundatie in 1944
is Walcheren niet meer de Tuin van
Zeeland. Heggen en sintelwegen zijn ver
dwenen.
Vrije tijd is er nu meer dan ooit.
"De lust van niets te willen doen
dan zich hier rijk te voelen zon
der werken", is vooral waar
neembaar bij toeristen
Jan Moekotte is lid van de Wantijredactie.
14 WANTIJ December '09
