Architect Levien de Putter
Gabriëlle van Dinteren,
Statenlid GroenLinks
O
4
Gerda Spaander
zeeland verbeeld
Er is een plek in onze groenblauwe tuin waar zelfs de grootste rustzoeker nauwelijks
komt. Een gemakkelijk vergeten grensgebied van 142.103 voetbalvelden groot,
met schijnbaar louche bewoners als snotolf, wapenworm, rivierprik, zakpijp en de
schurftvis. De Voordelta is nochtans een Natura 2000-gebied van het eerste uur, en
ook economisch van grote betekenis.
Levien de Putter wil zijn leven lang al
uit idealisme zo duurzaam en milieu
bewust mogelijk bouwen.
.us--'
Landschap
Stijl
Levien de Putter
hv- £T TT 1
Ze vindt zelf haar voetafdruk aan de hoge kant. Dat is verrassend, want
met 3,5 ha zit ze toch ruim onder het landelijk gemiddelde. Maar ze meet
haar score allereerst af aan de 2 ha die haar als gemiddelde wereldburger
toekomt. Gabriëlle van Dinteren, voor GroenLinks lid van de Zeeuwse
Provinciale Staten, neemt haar mondiale voetafdruk serieus.
de voetafdruk
Opvoeding
C02- neutraal
Groter Zeeland?
Rob Kregting
"We bouwden daarmee eind jaren tachtig
toch zo'n vijftig huizen, die nu nóg energie
zuinig zijn", zegt hij trots. Levien vindt, dat
ondanks de wat economisch zwakke tijd,
er een structurele vraag naar ecologisch
bouwen is, die toeneemt. De C02-neutrale
projecten in Grijpskerke en Heinkenszand
noemt hij een prachtig voorbeeld. "Toen ik
hoorde van de plannen van de ZMf, ben ik
meteen om de tafel gaan zitten." Maar hij
wil nog verder, nog breder. Zijn ideaal is om
niet alleen C02-neutraal, maar tegelijk ook
ecologisch en waterbesparend te bouwen.
Wat hem sterk drijft, is om bewust om te
gaan met het Zeeuwse landschap. Het pro
ject van Gé bij Kats is daarvan een voor
beeld. Deze Chinese ondernemer had een
stuk landbouwgrond verworven en vroeg
Levien daar een hotel-restaurant op te bou
wen. Maar dat kon zomaar niet. Levien vatte
dit idee in een omgevingsplan, waarin hij het
oude landschap terugbracht. "Toen ging de
provincie om. Jammer dat de financiering
nog niet rond is, het ligt nu even stil."
Levien vindt dat hij niet echt één stijl heeft.
"Het gaat om wie is de opdrachtgever, wat
is de plek, en wat zijn de ambities? Elk pro
ject is uniek. Of mijn werk echt Zeeuws is?
Ik denk dat ik buiten Zeeland moeilijker tot
iets kom. Zeeland is me erg vertrouwd. Ik
kan nu wat in Frankrijk doen, maar ik denk
dat ik er eerst een weekje ga kamperen,"
zegt hij lachend.
Hij merkt van zichzelf dat hij steeds idealis-
"De ZMf is goed bezig," vindt hij, "met
zelf initiatieven nemen, zelf dingen aan
pakken." Hij ziet nog meer kansen: "Bij
grote projecten lopen er veel betaalde
adviseurs rond. Daar moet de ZMf ook
bij horen, met alle kennis en ervaring."
tischer wordt. Misschien raakt de cirkel van
zijn werk bijna rond. Van de idealen via het
meer praktische weer naar de idealen: "Ik
ben nu bijna 58 en heb nog zoveel te doen.
Leem en strobalen bijvoorbeeld, dat trekt me
enorm. Daarin loopt Nederland echt achter."
Rob Kregting is lid van
de Wantijredactie.
Als jongetje twijfelde Levien de Putter serieus of hij de LTS wel aan
zou kunnen. Na die stap gemaakt te hebben, doorliep hij vervolgens
ook de MTS en HTS. Hij studeerde Architectuur aan de TH Delft.
Zijn eerste baan was tekenaar op een architectenbureau. Begin tach
tiger jaren was Levien 'praktiserend links, vegetarisch, de hele mik
mak' en sterk betrokken bij de Kleine Aarde in Boxtel. Hij richtte de
Ekologische Advies en Bouwkoöperatie op. Na zijn studie richtte hij,
naast zijn architectenbureau, de Stichting Bewust Wonen op. Omdat
hij in de loop van de jaren wat pragmatischer werd, maar ook aan
grotere opdrachten toe wilde komen, was hij tien jaar geleden me
destichter van de Architecten Alliantie. Samen met Guus van Bebber
en Herwig Minnen werkt hij nu voor gemeenten, woningcorporaties
en grote instellingen als Emergis.
Hotel- Congrescentrum
Ge Kats
VOGELVLUCHT vanaf
181 wantij juli 2010
van Dinteren
Naast haar lidmaatschap van de Staten,
werkt Gabriëlle als ecoloog bij de Dienst
Landelijk Gebied in Goes. Ze woont met
man, twee zonen (17 en 14) en dochter (12)
in Biggekerke.
"Als je dan nadenkt over gemeenschap
pelijke eigenschappen, is het logisch
om te komen tot een grotere provincie
dan het huidige Zeeland. Ook Goeree-
Overflakkee is een eiland, ook West Bra
bant heeft te maken met brak water. Het
beheer van de Deltawateren kan beter
worden aangepakt door een groter Zee
land. Ook onderwijs, zorg en cultuur zul
len er wel bij varen."
Gabriëlle was zich in haar studententijd
(biologie) al bewust van de effecten van
menselijke consumptie op de wereld. "Als
we doorgaan zoals we nu doen, en ook an
deren ons voorbeeld volgen, leidt dat tot
oorlog, o.a. om water en om ruimte.' Dus
probeert ze daar zoveel mogelijk rekening
mee te houden. Bijna vegetarisch en biolo
gisch eten, als het even kan met de fiets en
trein in plaats van de auto, weinig kleren en
andere spullen kopen, kortom het bekende
werk voor de milieubewuste consument.
"Wat mij betreft, moet de overheid ons
zo'n manier van leven makkelijker maken,
en tot op zekere hoogte ook afdwingen. Po
litici maken zich daar misschien niet popu
lair mee, maar ik vind dat het hun verant
woordelijkheid is om verder te kijken dan de
waan van de dag.
Toen er kinderen kwamen in huize Van Din
teren Smeele, kwam er wel wat vlees op
tafel, met het idee dat een vleesloos leven
voor opgroeiende kinderen toch een beetje
riskant is. Dat vlees komt wel van koeien die
in natuurterreinen rondgelopen hebben.
Zo'n milieubewuste opvoeding slaat soms
aan, soms niet. De zonen zijn uit eigen be
weging vegetariër geweest, maar dochter
wil op het ogenblik het liefst met de auto
naar school worden gebracht, net als haar
klasgenoten.
Die 3,5 ha mag dan aardig zijn, Gabriëlle wil
haar voetafdruk nog lager hebben. Binnen
kort gaat ze met haar gezin verhuizen naar
Drenthe. Ze is van plan haar volgende huis
C02-neutraal te maken. Ook al zal dat een
bestaand huis zijn, tegenwoordig hoeft zo'n
aanpassing niet meer vreselijk duur te zijn.
Met warmtekrachtkoppeling, stevige isolatie
en veel zonnepanelen kun je een eind komen.
Hoe zit het nu met het idee van het Zeeuwse
GroenLinks om Zeeland uit te breiden met
Goeree- Overflakkee en een stukje West-
Brabant? "Het voortbestaan van de provin
cies als bestuurlijke laag begint een punt
van discussie te worden. Bij grote steden
met een sterk bestuur kan je de provincie
opheffen, maar dat geldt niet voor een plat
telandsprovincie als Zeeland."
Gerda Spaander is lid
van de Wantijredactie.
Bereken zelf uw voetafdruk op
www.voetafdruk.nl of www.voetenbank.nl.
Gemiddelde Noord-Amerikaan
9,5 ha
Gemiddelde Nederlander
4,7 ha
Gemiddelde wereldburger
2,3 ha
Eerlijke Aarde aandeel
1,7 ha
wantij juli 2010 ^19^
