'Natuurbeweging in
Vlaanderen in opmars'
Houten bommen
op het Heidebos
De helft van het stationnetje van het Oost-Vlaamse stadje Eeklo wordt ingenomen
door het kantoor van Natuurpunt Partners Meetjesland (NPM). Meetjesland is
het gedeelte van de provincie Oost-Vlaanderen dat zich uitstrekt tussen Brugge
en het Kanaal van Gent naar Terneuzen en omvat 14 gemeenten.
Samenwerking
"Je moet je als natuur- en milieubeweging langdurig met pro
jecten bezighouden. Je werk is niet af met één rapportje van een
professional, die vervolgens weer verdwijnt."
En Wantij? "Dat mag best nog inhoudelijker worden."
Procedures
Verkrampt
Slimmer
Wood for wood
W I
Net over de grens met Zeeuws-Vlaanderen, op het grondgebied van de gemeenten
Wachtebeke en Moerbeke, vinden we het Heidebos. Het is één van de zeldzame grote
boscomplexen van de provincie Oost-Vlaanderen.
Bewoners
Betoging tegen de geplande ringweg
langs Het Leen in Eeklo, 2009.
Foto Gaea Rysselaere
Gaea Rysselaere is coördinatrice van NPM.
Later schuift ook secretaris Wim Slabbaert
aan. NPM is een vereniging die 20 lokale
natuurgroepen in het Meetjesland overkoe
pelt. De vereniging komt op voor de belan
gen van natuur en milieu in de regio en or
ganiseert, samen met haar lidverenigingen,
activiteiten. Er zijn 2.500 gezinnen lid.
NPM is in 2009 ontstaan uit een samen
werking tussen Natuurpunt, een Vlaamse
organisatie met naam en faam, en Natuur
en Landschap Meetjesland, dat toen al 16
jaar bestond. De vereniging opereert vol
ledig onafhankelijk. De Vlaamse overheid
draagt financieel bij aan de organisatie en
de personeelskosten. Gaea is het enige per
soneelslid. Verder komen de belangrijkste
inkomsten van de leden en sponsors. Vrij
willigers verzetten een hoop werk.
last door sportvliegtuigen van het militair
vliegveld Ursel, dat midden in het bos ligt.
"Wij vinden al jaren dat de vliegactiviteiten
niet thuishoren in een natuurgebied."
NPM strijdt voor bescherming en uitbreiding
van de natuur. Ook wil Natuurpunt de reser
vaten beter toegankelijk maken via wandel
en fietspaden. NPM ziet de toekomst zonnig
in. "De natuurbeweging in Vlaanderen is in
opmars. Er blijven uitdagingen: hoe weeg je
NPM houdt zich bezig met allerlei dos
siers, waarvan sommigen zijn uitgelopen
op gerechtelijke procedures. Ze noemt als
voorbeeld Drongengoed in Knesselare en
Maldegem, het grootste bosgebied van
Oost-Vlaanderen. Daar is veel geluidsover-
het belang van een kamsalamander af tegen
dat van een bedrijf met 150 werknemers?
Maar Natuurpunt staat bekend als een seri
euze partner. We zijn de grootste vereniging
zonder winstoogmerk van Vlaanderen. Door
de enorme ledengroei wordt onze invloed
steeds groter."
Wim Slabbaert vertelt over zijn ervaringen
met bestuurders. "Het is moeilijk als je een
dynamische organisatie bent die vooruit wil,
als je wilt veranderen en verbeteren, dat de
politiek dan verkrampt reageert." Zijn erva
ringen 'over de grens' zijn positiever. Toch
hebben heel wat gemeentebesturen Na
tuurpunt ondertussen leren kennen als een
partner die positieve projecten realiseert in
hun gemeente en daar ook heel wat in in
vesteert.
Wim doet al jaren vele grondaankopen
voor de uitbreiding en verbetering van het
natuurareaal. Vlaanderen pakt het op dat
vlak slimmer aan dan Nederland, is zijn
overtuiging. "Jullie denken alles met geld
te kunnen oplossen, terwijl eerst duidelijk
moet zijn of een eigenaar al dan niet wil
verkopen. Dan pas praten wij over de prijs.
Natuurpunt werkt met een veel langere ter
mijnvisie en laat ook wel eens een aankoop
schieten, bijvoorbeeld als de prijs onrede
lijk hoog is. Dan wachten we op gunstiger
gelegenheden. Mettertijd groeit de boel
ook aaneen. Je hoeft zo de eigenaars c.q.
landbouwers niet te forceren. Je moet dan
wel geduld hebben natuurlijk, niet meteen
resultaten willen. Als je het einddoel maar
goed in beeld houdt."
vHj Rob Kregting is lid van
de Wantijredactie.
141 wantij juli 2010
De naam van dit gedeelte van het bos is
ontstaan in 1939. Vanaf 1938 werd hier
door het Belgische leger begonnen met
de aanleg van een "vliegplein". Toen de
Belgische soldaten zich in 1940 moesten
terugtrekken voor de oprukkende Duit
sers, vernietigden ze eerst de infrastruc
tuur, om niets bruikbaar achter te laten.
De Duitsers namen het vliegplein in beslag
'"ttr en herstelden de schade. In de bossen
rondom plaatsten ze houten vliegtuigjes,
als afleidingsmanoeuvre voor de Engel
sen. Maar, dankzij het verzet, konden die
hierop reageren door de houten nepvlieg-
tuigjes te bombarderen met houten bom-
k.'TvSP men: 'Wood for wood'. Zestig jaar later
HMoSrw' wordt de zaak van de houten bommen
1 door sommigen bestempeld als india-
MÖaÉlnenverhaal. De betonbanen bleven na de
oorlog liggen en deden verder dienst als
rijweg. Hoewel ze nu sterk overgroeid zijn,
fe&sSPW blijven ze getuigen van deze periode.
Heidebos.
Foto Rob Kregting
y-'-.r-SL
-3t
k
'X.--
-.V,
4Ü-W,
Rob Kregting
In september 1996 kon de vereniging (vzw)
Natuurpunt ongeveer 127 hectare van dit
natuurgebied aankopen. Intussen is het
Heidebos uitgebreid tot ongeveer 205 hec
tare. Sinds 1 juni 1997 is het Heidebos open
gesteld voor het publiek. In 2001 werd het
Heidebos erkend als Europees Habitatge-
bied, wat zorgt voor de strengste wettelijke
bescherming. Dit bijzondere natuurgebied
ligt op een zandrug en vormt een lappen
deken van verschillende biotopen. Zo kent
het naaldbos, loofbos, bosschages, verlaten
akkers, heide, en droge graslanden. Binnen
het omheinde centrale gedeelte van het bos
grazen Galloway-runderen.
Het gebied is vooral bekend om de zwarte
spechten en een jaarlijks terugkerend kop
pel wespendieven. In de jaren tachtig was
de nachtzwaluw een jaarlijkse broedvogel,
maar hij verdween uit het gebied. Sinds
2002 is hij weer teruggekeerd. Andere typi-
Het gebied kent drie bewegwijzerde wande
lingen, van tussen de 1.5 en 5.5 kilometer
lang. Alleen bij de gele wandeling, die korte
tijd langs een grote weg loopt, mag er een
hond -aan de lijn- mee. Het bos is mede
uniek omdat er voor Vlaamse begrippen wei
nig sprake meer is van 'tijdelijke woningen'.
sche bewoners van de open plekken in het
bos zijn de zeldzame boomleeuwerik en de
boompieper. Op de zonnige plekken in het
zand kan je 's zomers met wat geluk levend-
barende hagedissen zien wegschieten. In het
bos werd recent een populatie eikelmuizen
ontdekt. De schrale vegetaties met scha-
penzuring, Jacobskruiskruid, Sint-Janskruid,
hazenpootje en gewone reigersbek, trekken
vele zeldzame vlinders aan. Zo is het Heide
bos een vindplaats voor bruin, oranje en bont
zandoogje, kleine vuurvlinder, zwartspriet-
dikkopje, groot dikkopje en icarusblauwtje.
Rob Kregting is lid van
de Wantij red actie.
wantij juli 2010 ((15
