Wieren en de
onderwaterwereld
Wieren zijn in, althans in de trendy keuken. Albert Heijn
verkoopt bijvoorbeeld zeewiersalade. Je vindt lokale
zeewier terug bij verse oesters: het betreft dan veelal
knotswier of gezaagde zee-eik. Helaas belanden deze
laatste wieren in de groencontainer en nooit op het bord.
Roerloos
Eetbaar
Ballastwater
Plantaardig
Kleine zee-eik,
Kattendijke excursieplek
Justus van den Berg
In de Oosterschelde komen circa 220 soorten
wieren voor. De meeste zijn eetbaar en
circa een derde deel van de soorten zijn
nieuwkomers. Net als het eten op ons bord,
ziet ook de wierengemeenschap in de
Oosterschelde er heel anders uit dan vijftig
jaar geleden.
Laatst wandelde ik bij Wemeldinge langs
de waterlijn, het was eb. Om de bocht zag
ik ineens een man roerloos liggen op het
basalt met zijn hoofd naar beneden, tegen de
waterlijn aan. Ik dacht: 'hij is onwel geworden,
vlug er op afDichterbij gekomen sprak
ik hem aan, want ik had nog geen beweging
gezien. Hij bewoog nog steeds niet, maar
reageerde wel. Ik vroeg hem: 'Gaat het?
Wat doet u daar?' Er kwam antwoord: 'Ik
fotografeer een roodwier.' 'Oh, is dat alles',
was gerustgesteld mijn antwoord. Wie doet
nu zoiets in februari?
Bij nadere kennismaking bleek de man lid te
zijn van de Strandwerkgroep die valt onder
de Stichting Anemoon. Het blijkt dat ze eens
per maand langs de kustlijn lopen op zoek
naar wieren en naar al wat er nog meer leeft
langs en in het water. Hierbij kijken ze vooral
naar wat er op en onder de (basalt)stenen
zit. Sommigen zoeken alleen naar mosdieren,
weekdieren of anemonen. Het is werkelijk
onvoorstelbaar welke vormen van leven
er langs de waterlijn van de Oosterschelde
voorkomen. Ik kan me nu goed voorstellen
dat Vietnamezen een goed maaltje vinden
van kreukels, kokkels, krabben en wat er nog
meer zit op een bedje van zeewier.
De Strandwerkgroep verzamelt wieren en
men vindt geregeld nieuwe soorten. Deze
blijken meestal afkomstig te zijn van het
ballastwater van schepen of zijn meegekomen
met de import van schelpen. Zo was er een
paar jaar geleden een explosie van een zeer
eetbare nieuwkomer: wakame. Deze kwam
massaal voor bij Yerseke en in het Kanaal door
Zuid-Beveland. Hij is er nog steeds maar nu in
veel lagere aantallen.
Net als met de komst van de Japanse oesters
zorgen de nieuwkomers veelal voor een
afname van de groeimogelijkheden van onze
eigen wieren. Dan is het crisis onder water,
maar voor de meesten van ons blijft dat een
verborgen crisis. Je ziet het helaas niet, of je
moet natuurlijk met je hoofd naar beneden
langs de laagwaterlijn liggen.
O Justus van den Berg is FLORON
coördinator Zeeland en coördinator
van de plantenwerkgroep KNNV
Bevelanden.
Ulva pertusa
Neeltje Jans.
Undaria pinnatifida.
Bruinisse
Zoeterbout - Zijpe
strandwerkgroep
wantij april 2013 (f 17
