Agnes van den
Berg wil 'natuur
voor mensen
INTERVIEW
Gerda Spaander
Agnes van den Berg (Apeldoorn, 1967) is
sinds 2012 bijzonder hoogleraar Beleving
en waardering van natuur en landschap
aan de Rijksuniversiteit Groningen. Deze
leerstoel is ingesteld door het Nationaal
Groenfonds. Daarvoor studeerde ze
psychologie, met als specialisatie func
tieleer. Ze promoveerde op de manier
waarin mensen verschillen in hun waar
dering van ruige en van verzorgde natuur.
Daarna volgden vijftien jaren bij het
Wageningse onderzoeksinstituut Alterra.
Daar deed ze als omgevingspsycholoog
onderzoek op het gebied van natuur
beleving en de relatie tussen natuur en
gezondheid.
Naast het professoraat heeft ze haar
eigen onderzoeksbureau 'Natuurvoor-
mensen'. Belangrijke opdrachtgevers zijn
op het ogenblik De Friesland Zorgverze
keraar en het Productschap Tuinbouw.
'De verzekeraar is geïnteresseerd in de
meerwaarde van de natuur als omgeving
voor therapie en coaching. Veel men
sen denken dat die meerwaarde inder
daad bestaat, maar of dat ook zo is? Ik
ga onderzoeken of dat wetenschappelijk
aantoonbaar is. De resultaten zullen wor
den gebruikt voor het ontwikkelen van
nieuwe verzekeringsproducten. En het
productschap wil weten wat het effect
is van planten in een justitiële inrichting.
Werkt een groenere omgeving helend,
vermindert het de spanning?'
Ook in Zeeland heeft Van den Berg onder
zoek gedaan. Dat deed ze allereerst in
Westkapelle en Burgh-Haamstede. Daar
onderzocht ze met anderen in het kader
van de toekomstige inrichting van de
kust de beleving van de veiligheid van de
Noordzeekust. In vergelijking met andere
kustplaatsen hechtten de geïnterview
den uit Burgh-Haamstede extra belang
aan het behoud van mensenlevens,
wellicht als gevolg van de watersnood
ramp. En in Westkapelle vond men uit
zicht, uniek karakter en landschappelijke
schoonheid relatief minder belangrijk,
maar aan het toerisme mocht niet wor
den getornd (al lijkt dat niet erg conse
quent). Verder onderzocht ze de invloed
van natuur op een logeerboerderij voor
kinderen met ADHD in Ouwerkerk.
'Inderdaad, de natuur kan een positieve
invloed hebben op welzijn en gedrag van
ADHD-kinderen.'
'Ik heb zelf wat natuur betreft een nogal
gangbare smaak. Ik zie het liefst een half
open landschap, veel groen, wat water
en niet al te netjes. En in mijn eentje
geniet ik er het meest van.' Agnes' eigen
voorkeur sluit redelijk aan op de conclu
sies van haar promotieonderzoek: boe
ren, ouderen en mensen met een laag
inkomen en/of opleidingsniveau kunnen
ruige ongerepte natuur doorgaans niet
erg waarderen, dit in tegenstelling tot
hoog opgeleiden en mensen met een
voorkeur voor groene politiek. Dit leidde
ook tot haar aanbeveling om bij natuur
beheer en -ontwikkeling niet alleen uit
te gaan van ecologische waarden, maar
ook rekening te houden met de beleving.
Het hoeft niet allemaal zeldzaam, groots
of robuust te zijn.'
Gerda Spaander is lid van de
Wantijredactie
12J wantij april 2014
