Brouwersdam:
van icoon tot pretpark
PUNT-WEST
Cultuurhistorische waarde in gedrang
dpp
Droomlandschappen
Zichtlijn
Blauwe Kamer
Gerda Spaander
Blauwe Kamer, vakblad voor land
schapsarchitectuur en stedenbouw,
besteedt onder de noemer 'icoon in
gevaar' aandacht aan de Deltawerken,
en dan met name aan de Brouwersdam.
'De weergaloze eenheid tussen techniek
en landschap die de Deltadienst er bij
de bouw inlegde, raakt steeds verder uit
zicht,' stelt planoloog Peter Paul Witsen
in zijn artikel.
Misschien staat niet iedere Zeeuw er bij
stil, maar de Deltawerken zijn meer dan
een aantal dijken en dammen die het
water onder controle moeten houden.
Met name de Brouwersdam is bijzon
der omdat deze dam het eerste Delta
werk is waaraan landschapsarchitecten
meewerkten. Ze hadden een 'natuur-
en recreatiegebied met internationale
allure' voor ogen. Ze ontwierpen een
dam die eigenlijk vrij laag is, maar wel
heel breed. Daardoor kan je vanaf alle
rijbanen het panorama rondom zien,
zonder dat je in de gaten hebt dat je op
een waterkering zit.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
heeft onderzoek laten doen naar de cul
tuurhistorische kwaliteiten van de Del
tawerken, opdat er met deze waarden
rekening wordt gehouden bij de 'ruim
telijke planvorming rondom watervei
ligheid'. Die waarden staan onder druk.
De ontwikkelingen rondom de Brouwers
dam zijn daarvan een duidelijk voor
beeld. In het artikel worden verschillende
voorbeelden genoemd die we inmiddels
al kennen. Maar we weten waarschijnlijk
niet dat de Deltadienst de overgangen
van de Brouwersdam naar Goeree en
Schouwen wilde minimaliseren, terwijl
de landschapsarchitect die daar nu par
keerplaatsen ontwerpt daar juist een
contrast wil maken. Er wordt ook verwe
zen naar Zeelenbergs 'Duurzame jacht
haven voor de Toekomst', die heel wat
meer behelst dan alleen een jachthaven.
De ontwerper ziet 'droomlandschappen,
refererend aan zonnige oorden. Baaien,
eilanden en schiereilanden'.
Deze droomlandschappen blokkeren de
zichtlijn van de Brouwersdam op Scha-
rendijke, een zichtlijn die ooit bewust is
gecreëerd. 'Een paar honderd mensen
krijgen hun paradijsje, maar dat gaat ten
koste van het plezier voor iedereen: het
vrije zicht over het water, het verhaal van
de Grevelingen die van zeearm een bin
nenwater werd', aldus Witsen.
-V C'i'J 1 - I
ONTWIKKELING IN RÉAUSAT1Ê ICQ II PBOjlCTS BV
Blauwe Kamer is een vakjournalistiek
tijdschrift voor stedenbouw en land
schapsontwikkeling dat elke twee
maanden verschijnt bij de Stichting
Lijn in Landschap te Wageningen.
Het artikel over de Brouwersdam
staat in het oktobernummer 2014,
blz. 30 t/m 36.
Voor meer informatie:
www.blauwekamer.nl
Gerda Spaander is lid van de
IMI Wantijredactie
