Circulaire economie is de vernieuwing van het
bestaande economisch stelsel, met effecten op
gebruik van energie en grondstoffen. In de kern gaat
het om de omslag van 'verbruik naar gebruik'. In
de circulaire economie worden kringlopen gesloten
waardoor het idee van afval naar grondstof wordt
gerealiseerd. Eigendom wordt gebruik, de gebruiker
betaalt voor de prestatie.
1. Denk in 'prestaties'
W s
ml
Sloperij in Zaanstad.
(Foto: Loes de Jong)
Douwe Jan Joustra
Circulaire economie lijkt een groot,
abstract concept. In praktijk blijkt het
vooral te gaan over: nieuwe business
modellen voor bedrijven, slimme sluiting
van kringlopen, beheer van natuurlijk
kapitaal, benutten van de kracht van men
sen en het faciliteren van en door over
heden. Onder het grote begrip circulaire
economie begrijpen wij ook de trends
naar de deel-economie, de energieke
samenleving waarin ondernemende bur
gers in coöperatieve vormen bijvoorbeeld
energiecoöperaties en zorgcoöperaties
realiseren. Wat zijn de kenmerken die ook
lokaal/regionaal toepasbaar zijn?
In plaats van focus op eigendom, komt de
focus in de toekomst te liggen op 'presta
tie'. Ter illustratie enkele voorbeelden:
- Wilt u een lamp of licht op tafel?
-Wilt u een auto bezitten of kilometers
kunnen maken?
- Wilt u een kopieermachine of een kopie?
Door de nadruk te leggen op de beno
digde prestatie is het betalen voor die
prestatie aan de orde en blijkt eigendom
minder noodzakelijk te zijn. Het gaat om
gebruik. Voordeel is dat de leverancier
verantwoordelijk blijft voor de installatie
of de techniek. Ook aan het eind van de
gebruiks- of levensduur van het betref
fende apparaat.
Wat kunnen overheid, instellingen, bedrij
ven en consumenten gaan doen om dit te
verwezenlijken?
Circulair (in)kopen
De inkoop richten op 'prestatie'. Zoals
kopieermachines niet meer gekocht
worden, maar geplaatst worden op
basis van een prestatiecontract: x-dui-
zend kopieën per maand. Dat kan ook
met kilometers (auto/trein/bus e.d.),
wasbeurten, licht op tafel en het zien
van het journaal. Deze lijst is oneindig.
Neem initiatief
Bijvoorbeeld door als overheid bedrij
ven uit te nodigen een aanbod te
doen voor de realisatie van de open
bare verlichting, maar dan inclusief
het energieverbruik. Dit vraagt publiek
ondernemerschap: hoe kan een nood
zakelijke basisvoorziening een (onver
wacht) verdienmodel blijken te zijn?
Stimuleer ondernemers tot
oplossingen
Dit is een onderliggende opgave voor
overheden. Bijvoorbeeld voor een reeks
vraagstukken waar iedere gemeente
6 wantij maart 2015
