2 Sluit kringlopen
3 Creëer waarde voor
iedereen
4 ledereen is consument
én producent
5 Stuur op groei (-condities)
6 Heb een plan
mee zit: organisatie van zorgtaken,
bouwopgaven en leegstand, inrichten
openbare ruimte, mobiliteit, energie.
'Mens durf te vragen' is het motto. Het
zijn overigens niet alleen de traditionele
ondernemers die in beeld komen. In de
energieke samenleving ontstaan steeds
meer coöperaties van ondernemende
burgers zoals lokale duurzame energie
bedrijven en zorgcoöperaties.
Materialen kunnen beter beheerd worden
door het actief sluiten van kringlopen: of
het nu fosfaat uit afvalwater of plastics uit
huishoudelijk afval is. Nu wordt al vaak
gesproken over 'afval is grondstof', maar
de kunst is natuurlijk eerst om lokaal te
voorkomen dat grondstoffen in het afval
terecht komen: dat kan slimmer. Door het
koppelen van bedrijven en instellingen op
basis van reststromen die voor de ander
een waarde als grondstof kunnen hebben
(bijvoorbeeld uitwisseling van warmte,
restmaterialen et cetera).
Economie is gericht op waarde-ontwik-
keling, ook de circulaire economie. Bij
nieuwe initiatieven gaat het telkens om
de vraag: voor wie ontstaat welke waarde
en hoe kan daar verantwoordelijkheid
voor genomen worden? Ondernemer
schap voor alle betrokkenen levert als
voordeel op dat daarmee ook verdienmo-
dellen ontstaan en verantwoordelijkheid
wordt gevoeld. Afval is grondstof is het
uitgangspunt of eigenlijk 'Hoe gaan we
om met waardevolle materialen'?
Het denken over consumptie verandert
door de waarde van gebruik ten opzichte
van eigendom, ook voor de individu
ele consument. Bezit wordt gebruik en
datgene wat je bezit of in gebruik hebt
wordt een verdienmodel. Een al bestaand
Zeeuws voorbeeld is het aantal 'Zimmer
frei' initiatieven in de toeristische sector.
'Delen' wordt het nieuwe consumeren.
Traditioneel stuurt de overheid door
besluitvorming sterk oplossingsgericht
of resultaatgericht. De natuur leert ons
dat groei plaatsvindt door de omstandig
heden te versterken: het zijn de condi
ties die bepalen welk ecosysteem ergens
ontstaat. Neem dat idee als uitgangspunt
voor beleid: schep condities voor de
samenleving om tot optimale, circulaire,
groei te komen. Organisaties als de ZMf
zijn bij uitstek degenen die hier actief aan
bij kunnen dragen.
ledereen is betrokken bij de Zeeuwse
economie. Om tot een meer circulaire
economie te komen moeten wel stappen
gezet worden. De producent levert pres
taties in plaats van producten (verkopen).
Provincie en gemeenten gaan inkoop en
aanbestedingen meer circulair maken
(dus inkoop van prestaties), net als instel
lingen. De consument kan nadenken over
'gebruik', zoeken naar de prestatie en de
service die daarbij hoort. Voor organisa
ties levert het opstellen van een plan van
aanpak in dialoog goede resultaten. Werk
met mensen uit de praktijk. Zij kennen
bij uitstek de lokale situatie en de eco
nomische krachten die daar werken. De
belangrijkste les die wij hebben geleerd
in de afgelopen jaren is: denk niet teveel
voor anderen, maar geef ze de mogelijk
heden, condities, om te doen waar ze
goed in zijn: ondernemen! Het gaat daar
bij vooral om het vertrouwen: vertrouwen
in de competente samenleving.
Voor meer informatie: www.imsa.nl
www.ondernemenindecirculaireecono-
mie.nl
Profiel Douwe Jan Joustra
Geboorteplaats: Drachten (1954)
Woonplaats: Amsterdam
Inspiratie: Ecologie
Opleiding: Natuur- en Landschapsbeheer
Loopbaan: Programmamanager (Extra
Impuls NME, Duurzame Stedelijke Ver
nieuwing, Cradle to Cradle, Innovatiepro
gramma Klimaatneutrale Steden en
Circulaire Economie)
Douwe Jan Joustra is werkzaam bij
IMSA Amsterdam en trekker in de
Accelerator Circulaire Economie NL
van het thema Circular Design.
Van afval naar grondstof.
(Foto: Heros Sluiskil)
