Afvalverbranding
Onderwijs
Burgers en maatschappelijke
organisaties
Koplopers en peloton
Onderwijs en onderzoek zijn een wezenlijk onderdeel van een circulaire economie.
(Foto: Heros Sluiskil)
en diensten in de markt willen zetten is
een eerste, grote en goede klant nodig.
Ook daar ligt een rol voor de Provincie. De
Provincie kan zo'n bedrijf een kans geven
met circulaire producten en diensten de
markt te betreden. Nu al koopt de Provin
cie 'biobased' in. In de nabije toekomst
zal ook circulair ingekocht gaan worden.
Het is aan te bevelen dat de Provincie
zich aansluit bij de bestaande 'Green Deal
circulair inkopen'. De overheden kunnen
ook via het stelsel van vergunningen de
komst van de circulaire economie versnel
len, bijvoorbeeld door in alle Omgevings-
wetvergunningen een voorschrift op te
nemen waarin de initiatiefnemer wordt
verzocht om de bijdrage aan de circulaire
economie te concretiseren. Een 'circulair
bedrijfsplan' dat het bedrijf om de vier
jaar aan de provinciale of gemeentelijk
overheid overlegt, is hier de basis van.
Afvalverbrandingsinstallaties (AVI's) kun
nen een belemmering vormen voor de cir
culaire economie. De overcapaciteit in die
sector en de daaruit voortvloeiende lage
prijzen, hebben een negatieve invloed.
Want verbranding betekent ook gewoon
het verbranden van waarde. Over afzien
bare tijd lopen de contracten met de AVI's
af. De ZMf houdt dan ook een warm plei
dooi om een nieuw contract aan te laten
sluiten bij de eisen die de circulaire eco
nomie stelt.
De ZMf raadt aan om de principes van
de circulaire economie op te nemen in
onderwijsprogramma's. Het is van belang
om met educatie- en trainingsprogram
ma's mensen aan te spreken op het hui
dige gebrek aan bewustzijn en het grote
belang van een circulaire economie. De
Hogeschool Zeeland en de Roosevelt
Academy kunnen hier het voortouw in
nemen. Maar ook de bedrijven die in Zee
land koploper zijn in de nieuwe economie
kunnen een trainingsprogramma starten.
Het Zeeuwse onderwijs en bedrijfsleven
hoeven het wiel niet uit te vinden, maar
kunnen bijvoorbeeld te rade gaan bij 'Het
Groene Brein'. Dit is een netwerk van
prominente wetenschappers die samen
nieuwe kennis ontwikkelen voor de
nieuwe economie.
Een belangrijke voorwaarde voor de ver
sterking van de circulaire economie is
het ontwikkelen van bewustwording en
kennis bij burgers en maatschappelijke
organisaties. Ondernemers, overheden,
onderwijs en overige organisaties kun
nen afzonderlijk stappen zetten, maar
beter is dat ze met elkaar én met de bur
gers in contact komen. Daarbij vormt 'de
energieke samenleving' een belangrijk
uitgangspunt. Dat houdt in dat Zeeuwse
burgers zelf op lokaal niveau initiatieven
ontwikkelen die aan kunnen sluiten bij de
circulaire economie. De ZMf heeft onlangs
met het Rijk en zestien partijen een 'Green
Deal' ondertekend om teelt en toepassing
van vlas en hennep een zetje te geven.
Van beide natuurvezels kunnen bouw- en
isolatiematerialen worden gemaakt voor
het circulaire huis van de toekomst.
Koplopers kunnen binnen de verschil
lende groepen het peloton op sleeptouw
nemen. Het peloton kan de circulaire
economie een handje helpen door aan
te haken bij successen en kansrijke ont
wikkelingen. Een voorbeeld is de recy-
cling-economie. Zie de ontwikkelingen
bij Heros in Sluiskil en het Ecopark in
Terneuzen die in deze Wantij beschre
ven worden. Een ander voorbeeld is de
ketensamenwerking. De ketenaanpak van
grondstof tot eindproduct staat in Zee
land in de kinderschoenen. Er moeten
vragen beantwoord moeten worden als:
Waar zitten de belangrijkste knelpunten?
Wie dienen betrokken te worden om deze
op te lossen? Levert dat gezamenlijk een
positieve en lonende samenwerking op?
Hoe kunnen kosten en baten in de keten
eerlijk verdeeld worden? Het Utrecht
Sustainability Institute organiseert bij
eenkomsten die daarover inzicht geven.
Onlangs is een eerste bijeenkomst in Zee
land geweest met een masterclass voor
Zeeuwse bedrijven (zie elders in Wantij).
Voor Zeeland kunnen we een start maken
met de sector bouw- en sloopafval, met
de overheden als koploper, die aan de slag
gaat met circulaire bouw.
Profiel Tjeu van Mierlo
Geboorteplaats: Zundert (1951)
Woonplaats: Ovezande
Inspiratie: Wout Jansen, Henriëtte Roland
Holst en de Club van Rome
Opleiding: Pedagogische Academie en
Universitaire studie politicologie
Loopbaan: Basis-/speciaal onderwijs,
onderzoek Universiteit Nijmegen,
Wetenschappelijk Bureau PSP, docent
Hogeschool Den Bosch, directeur ZMf
Tjeu van Mierlo is tot 1 april
directeur van de ZMf.
wantij maart 2015 f 9
