De Westerschelde is de slagader voor verschillende
havens: Vlissingen en Terneuzen in Nederland,
Antwerpen en (via het Kanaal Gent - Terneuzen) Gent
in Vlaanderen. Hoe is het met de duurzaamheid in
deze havens gesteld en werken ze ook samen?
Regisseur
Biobased economy
Rob Kregbng
Daan Schalck is sinds 2009 directeur van
het Havenbedrijf Gent (Port of Ghent).
Voordien was hij onder meer parlements
lid voor de SP.A en werkte hij bij Ernst and
Young. Sinds een jaar is hij ook bijzonder
hoogleraar Contemporary Port Problems
aan de Universiteit Gent. Deze leerstoel is
tot stand gekomen op initiatief van het
Havenbedrijf. Een persbericht van de Uni
versiteit zegt daarover'11: 'De Leerstoel
Port of Ghent zal bijdragen tot de interna
tionale uitstraling van de Universiteit Gent
en deuren openen naar verdere internati
onale samenwerkingsverbanden met
gereputeerde buitenlandse universiteiten
op het vlak van onderzoekspartnerschap
pen en docenten- en studentenuitwisse
ling.'
Schalck zelf: 'Er was een programma
Havenbeheer van de universiteiten van
Gent en Antwerpen. Na afronding daar
van is een nieuwe samenwerking opgezet
tussen de universiteiten van Gent en Brus
sel. Als thema behandelen we bijvoor
beeld schone brandstoffen en groene
zones rond havens. Duurzaamheid is
absoluut van belang binnen de leerstoel.
Ik noemde al de scheepsbrandstoffen,
maar denk ook aan strategische planning
en ruimtelijke ordening. Duurzaamheid
speelt thans in vrijwel alle havens een rol
van betekenis. De bedrijven doen op dat
vlak veel zelf, zoals bij het tegengaan van
de uitstoot van fijnstof. De rol van het
Havenbedrijf is vooral verbindingen
maken, bijvoorbeeld tussen het havenge
bied en de steden. Duurzaamheid breder
maken, faciliteren en de verschillende
betrokkenen de eigen grenzen laten over
stijgen.'
Hij ziet het Havenbedrijf dus als een regis
seur? 'Absoluut, zij het minder in het
bepalen van regels en meer in het samen
brengen van spelers en mensen. In een
organisatie zoals het Havenbedrijf zit het
grootste belang niet bij onszelf, maar bij
onze stakeholders. Onze grootste meer
waarde zit hem in het samenbrengen van
spelers uit de echte economie, door acti
viteiten op te zetten en een helikoptervi
sie te ontwikkelen. Zo bekijken we
bijvoorbeeld welke reststromen er zijn.
Waar kan warmte gerecupereerd worden
bij het ene bedrijf om ze te valoriseren bij
de andere speler? En welke investering
kan je als overheid eventueel doen om dat
proces op gang te trekken? Een regierol is
dus breder dan reguleren en subsidiëren.
Ze kan ook experimenteren met het sti
muleren van samenwerkingsvormen die
het individuele ondernemen overstij
gen.''21
Gent probeert zich op het vlak van duur
zaamheid onder meer te profileren met
biobased economy. Schalck: 'Momenteel
heeft de haven van Gent de grootste bio
brandstoffen cluster van Europa. De haven
van Gent heeft niet alleen opslagcapaci
teit voor de noodzakelijke grondstoffen,
maar ook industriële terreinen voor
nieuwe investeringen in de biobased eco
nomy. In de tussentijd bereidt de haven
van Gent zich voor op de tweede fase met
Bio Base Europe.''31 Europa steunt de
haven van Gent bij biobased economische
ontwikkelingen. Er wordt research gedaan
in een proeffabriek onder de naam 'Bio
Base Europe. Bedrijven van over de hele
wereld kunnen er grootschalige testen
van hun methodes uitvoeren. Deze proef
fabriek overbrugt de kloof tussen het
laboratorium en het industriële proces. In
161 wantij oktober 2016
