De noordelijke opmars
van de wespenspin
Sponsor van de Thijs Kramerlezing
Fel geelzwart zijn de strepen op het spinnenlijf. De wespen- of
tijgerspin is sinds een jaar of tien aan een opmars uit het zuiden
bezig. Het is een van de tekenen van de veranderingen in natuur
omdat het warmer wordt. Peter Maas, boswachter ecologie van
Staatsbosbeheer Zeeland, ziet het met eigen ogen gebeuren.
Grens verschuift
Tien dagen
Willem de Weert
Wespenspin. Foto Peter Maas
'Het is moeilijk om te zien, zeker als
je niet dagelijks in het veld bent.
De processen gaan langzaam naar
menselijke maat gezien, maar ze vinden
plaats,' zegt Maas. Inmiddels zijn er
duizenden wespenspinnen, jagend op
sprinkhanen in het Dijkwater op Schou
wen. Er zijn nog vele andere 'klimaatvol
gers'; de grote en kleine zilverreiger
bijvoorbeeld. De laatstgenoemde heeft
het in koude winters moeilijk omdat hij
geen 'trekgedrag' heeft. 'Ze vliegen niet
naar het warme zuiden', zegt Maas. 'Ze
raken dan letterlijk bevangen door de kou
en kunnen dood uit de boom vallen.'
De zuidgrens van de verspreiding van
dieren en planten verschuift naar het
noorden. 'Dat betekent dat we soorten
kwijtraken zoals de spotvogel en som
mige soorten mezen.' Is dat erg dan?
Er komen toch nieuwe soorten voor in de
plaats? 'Dat hangt van de snelheid af
waarmee het klimaat verandert', reageert
de boswachter. Als voorbeeld noemt hij
de bonte vliegenvanger. 'Als de jonge
vogels uit het ei kruipen, moeten er
voldoende rupsen zijn die door de ouders
gevoerd worden. Als dat niet synchroon
loopt, komen de jongen om van de
honger. Dat kan funest voor de soort zijn.'
'Uit tellingen blijkt dat het voorjaar
gemiddeld tien dagen eerder begint dan
enkele decennia geleden. Het groei
seizoen van planten is verlengd. Daar
door is er meer biomassa. Dat houdt
bijvoorbeeld in dat schrale gronden,
waarop de meest zeldzame flora is,
verruigen. We zien dat in de duinen en
op de bloemdijken. We moeten in de
duinen vaker struweel kappen en plaggen
om het proces van verstuiven van het
zand, dat wezenlijk is voor een duinland
schap, op gang te houden. Duinen
moeten van struweel ontdaan worden,
bloemdijken moeten een extra maaibeurt
krijgen. Dat zijn kostenposten die direct
samenhangen met de opwarming van het
klimaat. Dat zijn voorbeelden waar
we als Staatsbosbeheer nu al mee te
maken hebben.'
Willem de Weert is eindredacteur
van Wantij.
staatsbosbeheer
14 wantij mei 2018
