Ro Koster
'Werken aan een
positieve voetafdruk'
DE VOETAFDRUK
Wat normaal gesproken gewoon de voetafdruk
wordt genoemd, noemt Ro Koster zijn 'negatieve
voetafdruk'. Zelf is hij vooral geïnteresseerd in
zijn 'positieve voetafdruk'. Daarmee bedoelt hij
de gevolgen van de projecten waar hij en collega
Ad Kil mee bezig zijn.
Niet laag genoeg
Sociale brandveiligheid
Van varkens naar koeien
Ro Koster.
Foto: Gerda
Spaander.
Gerda Spaander
Bij architectenbureau RO&AD ontwerpen
ze niet zomaar een gebouw, een brug of
een uitkijktoren. Al snel schieten de
gedachten alle kanten op, met de
bedoeling de opdracht met alles in
verband te brengen en zoveel mogelijk
positieve gevolgen te bewerkstelligen.
Goed, eerst die (negatieve) voetafdruk.
Die valt erg mee. Een sober koopgedrag,
geen privé-vliegreizen en alleen
binnenlandse vakanties: dat alles levert
niet veel punten op. Zijn energieverbruik
is gemiddeld, maar dat gaat omlaag
omdat hij geld van zijn moeder gaat
investeren in zonnepanelen, een
zonneboiler en een warmtepomp. Dat
levert een score op van 3 hectare, stevig
beneden het Nederlandse gemiddelde.
Maar als hij ziet dat een 'eerlijke'
voetafdruk met 1,8 hectare nog wel wat
lager is, kan hij daar eigenlijk niet
tevreden mee zijn.
Dan gaan we maar snel door naar de
positieve voetafdruk. Ro heeft er een
plaatje van: iemand waar vanuit zijn
voetafdrukken van alles opbloeit. Zo wil hij
ook werken. Een voorbeeld is Pompejus, de
uitkijktoren op Fort de Roovere bij Halsteren
(Noord-Brabant). In de gracht van het fort
ligt de Mozesbrug, waarmee Ro en Ad
zichzelf internationaal op de kaart hebben
gezet. Maar die al heel snel een poging tot
brandstichting moest doorstaan. De
opdrachtgever (gemeente Bergen op Zoom)
wilde daarom dat de uitkijktoren niet in
brand gestoken zou kunnen worden.
RO&AD schoten eerst in de 'hufterproof
modus': dan maar een toren van
onverwoestbaar cortenstaal. Koster: 'Maar
dat stond ons eigenlijk heel erg tegen, dat is
voor ons geen liefdevol materiaal. Terug
naar het hout dus. We hebben er vervolgens
een heel sociaal project van gemaakt, we
hebben er van alle kanten mensen bij
betrokken, via crowdfunding, sponsoring
door bedrijven, stageplaatsen, zodat het een
bouwwerk is geworden waar velen zich bij
betrokken voelen. En daarmee wordt ook de
kans op vandalisme een stuk kleiner. Sociale
brandveiligheid noemen we dat.'
Via het project Kansenkaart Groot
Saeftinge, een toekomstige geosite, doen
zich andere voorbeelden voor van het
zoeken van verbinding. Zo is er de
Belgische varkenshouder die door de
ontpoldering met zijn bedrijf moet
stoppen. Maar deze boer heeft óók 100
koeien lopen in Saeftinge. Koster vroeg
hem hoeveel koeien hij nodig heeft om van
te leven. 'Dat blijken er 300 te zijn. Dat zou
goed kunnen, maar het knelpunt is het
tekort aan voer in de winter. Ik dacht
vervolgens aan de braakliggende grond
rondom de grote bedrijven in de buurt, en
of daar geen voer voor die koeien geteeld
kan worden. Het lijkt erop dat dit gaat
lukken.' En hij eet zelf hun vlees.
De werkwijze van RO&AD trekt
internationale aandacht. Ze worden
uitgenodigd voor lezingen in Japan en
Rusland. Koster vraagt zich af of het
effect van hun verhalen opweegt tegen
de voetafdruk van die vliegreizen. 'Het
zijn voor ons geen snoepreisjes, maar we
hopen een zaadje te planten.'
Ro Koster vormt samen met Ad Kil RO&AD Architecten
met een kantoor in Middelburg en Bergen op Zoom.
Voor meer informatie: www.ro-ad.org
Gerda Spaander is lid
van de Wantijredactie.
24 wantij januari 2019
